U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Doodslag op Evert Cuijpers

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De doodslag op Evert Cuijpers door Jacob Hermans van Gerwen vond plaats op 8 september 1698 in de herberg van Daniël van Esch in Vlierden.


Tegen de avondschemering van die fatale dag zaten ondermeer de Vlierdenaren Evert Antonie Cuijpers en Jacob Hermans van Gerwen te kaarten in de herberg van de Vlierdense schoolmeester Daniël van Esch. Evert en Jacob kregen een hevige woordenwisseling waarna Evert Cuijpers met zijn vuist uithaalden en Van Gerwen op zijn mond sloeg. Van Gerwen greep naar zijn zak, kennelijk om zijn zakmes de grijpen, maar hun tafelgenoot Huijbert Huijberts hield hem tegen. Huijbert Huijberts en de vierde man aan de kaarttafel, de Deurnenaar Peter Jansen van Asten, nodigden de ruziemakers uit om het kaartspel te hervatten. Maar Jacobs Hermans zei: "Ick wil met geen plugh spelen", waarop Evert Cuijpers opstond, zijn kaarten op tafel gooide en riep: "Ick wil niet geplught sijn". Evert greep naar een stoel en sloeg daarmee naar Jacob. Die haalde zijn zakmes tevoorschijn en stak daarmee naar het hoofd en bovenlichaam van Evert, die onmiddellijk zwaargewond neerviel en kort daarna overleed.[1]

Later werd het dode lichaam van het slachtoffer onderzocht door dokter Henricus Canters, en chirurgijn Cornelis van Deursen, beiden uit Helmond. In het visitatierapport werd ondermeer gemeld:

... hebbende aen 't selve lichaem bevonden een steeck ofte quetsuere tusschen het hooft en de schouder onder den kinneback, te weten dat de esophagus ofte stroot was afgestecken, welcke wonde wij visiterende hebben de selve doodelijck bevonden uyt redenen dat de respiratie door beledt sijnde nootsaeckelijck moste volgen een suffocatie oock dat die musculi laringis et temporalis doorgesneden ofte gestecken sijnde een beletsel sijn van respiratie en verclaeren wij wijders dat wij dese wonde soo verre hebben penetrerende bevonden dat wij het stijlet in den mont van 't doode lichaem stekende in de wonde hebben bloot ende penetrerende gesien...

Op het fatale moment was meester Van Esch zelf niet in de herberg, althans hij werd later niet gehoord als getuige, maar wel zijn huishoudster Catelijn Goorts. Toen dader en slachtoffer ruzie met elkaar kregen, vluchtte Catelijn met het kind (haar kind of mogelijk een kind van Daniël van Esch?) naar de kelder. Toen ze weer naar boven kwam zag ze hoe Evert Cuijpers bloedend voor haar voeten neerviel. Ze hoorde hem nog een of twee gorgelen waarna hij voor dood bleef liggen.

In de herberg was ook de 40-jarige Peter Jan Joosten aanwezig, die direct na het gebeurde naar buiten ging en pas achteraf hoorde dat Cuijpers dodelijk was gewond.[2] De Deurnenaar Peter Jansen van Asten was wel getuige van het hele gebeuren.[3]

Jacob Hermans ontvluchtte Vlierden, en waarschijnlijk ook wel het land, onmiddellijk om uit handen van de justitie te blijven. Er werd tevergeefs een arrestatiebevel tegen hem uitgevaardigd. Op 30 december 1698 werd de dader bij verstek ter dood veroordeeld.[4]

Referenties
  1. 11-9-1698 Recht.Arch.Vlierden inv.nr. 11
  2. 10-9-1698 Recht.Arch.Vlierden inv.nr. 11
  3. 11-9-1698 Recht.Arch.Vlierden inv.nr. 11
  4. 30-12-1698 Recht.Arch. Vlierden inv.nr. 6 fol. 7