U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Kerkbaljuw

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Versie door Theo V (overleg | bijdragen) op 9 jul 2015 om 06:08
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Jasper Berkers als kerkbaljuw / Suisse van de Sint-Willibrorduskerk van de oude parochie in Deurne

De kerkbaljuw, in Deurne meestal suisse genoemd, was een ordebewaker in een kerkgebouw. Het was een kerkelijk ambt dat ontstaan is op het einde van de 19e eeuw. De naam suisse duidt erop dat de kerkbaljuw werd vergeleken met de pauselijke Zwitserse garde.


Taken[bewerken | brontekst bewerken]

Tot de taken van de suisse behoorde het ophalen van de priester in de sacristie, om hem - na de mis - weer voor te gaan naar de sacristie. Tijdens de consecratie salueerde de suisse, staande vooraan in het middenpad van de kerk.

Sinds de Tweede Beeldenstorm verdween het ambt in tal van parochies. In Nederland bestond ook een College van Eerbied in Gods huis, waarvan de leden een vergelijkbare functie vervulden als de suisses.

Oude parochie[bewerken | brontekst bewerken]

In haar uitgave van 13 jan 1923 meldde het Nieuwsblad van Deurne: Naar wij vernemen zal alhier in de Kerk St. Willibrordus een suisse geplaatst worden om de orde te handhaven. Vooral onder den toren zal hij veel te doen hebben.

Bekend is dat Arnoldus Ketelaars (1868-1967) onder pastoor Roes nog even als suisse gediend heeft.

Volgens het memoriaal van de oude parochie heeft het kerkbestuur Elias Antonius (Jas/Jasper) Berkers (1903-1980) in 1953 als suisse aangesteld[1]. Jasper heeft dit ambt tot ver in de tweede helft van de 20e eeuw uitgeoefend.

Andere parochies[bewerken | brontekst bewerken]

Voor zover bekend is er in de andere parochies van de gemeente Deurne nooit een dergelijk ambt uitgeoefend.

Kledij[bewerken | brontekst bewerken]

  • Spierwit overhemd met opstaande boord en zwarte vlinderdas.
  • Laag uitgesneden ondervest.
  • Lange zwarte jas afgeboord met goudgalon.
  • Zwarte broek en zwarte schoenen.
  • Steekhoed met pluim en witte handschoenen
  • Over de rechterschouder een purperen bandelier met als tekst:
    • ofwel - KERKPOLITIE - (eerste periode)
    • ofwel - EERBIED IN GODS HUIS
  • Als teken van zijn gezag droeg Jasper een staf met zich mee.

Reguliere politie[bewerken | brontekst bewerken]

De Willibrorduskerk in Deurne was in de begin van de 20e eeuw op zondag tijdens alle diensten stampvol. De kerkbanken werden jaarlijks bij inschrijving verpacht. Veel kerkgangers konden dat niet betalen en moesten, bij gebrek aan een zitplaats, tijdens de eucharistieviering blijven staan. Indien nodig trad ook de reguliere politie op. Voor hen was, helemaal achter in de kerk, een bank gereserveerd waarop een klein wit metalen plaatje was bevestigd met het woord "Politie".

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Volgens het Land- en Tuinbouwblad van zaterdag 8 november 1952 werd hij toen reeds als zodanig aangesteld