U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Tiendklok van 1474

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De tiendklok van 1474 in de toren van de Deurnese Sint-Willibrorduskerk woog ongeveer 5000 pond en ging verloren bij de torenbrand van 3 februari 1737.


Deze tiendklok werd ook wel aangeduid als de banale klok of Mariaklok. Tiendheffers of bezitters van tienden, (een soort belasting van kerkelijke oorsprong), hadden namelijk het recht om een tiende gedeelte te heffen van de oogst en het jonggeboren vee, maar waren anderzijds wel verplicht om onder anderen aan de plaatselijke gemeenschap een klok ter beschikking te stellen. Deze moest geplaatst worden in de toren en zodanig groot en zwaar zijn, dat de klok over de ganse possessie der tienden (dit is het hele gebied waarover de belasting werd geheven), gehoord kon worden. In Deurne werden binnen de parochie van oudsher de tienden genoten door de abdij van Echternach en door de commanderij van Gemert.

Deze grote klok droeg het volgende opschrift:

Maria is mynen naem,
mey geluijt te goede bequaem
ick ben goet ende wael geraeckt,
Willem Hoerken en Gobbel Moer[1] hebben my gemaeckt.
anno Den MCCCCLXXIIII.
[2]

Op de grote tiendklok was ook het portret van Sint-Antonius gegoten.

Toen deze klok door de brand van 3 februari 1737 verloren ging, moest op kosten van de tiendheffers een nieuwe klok van dezelfde grootte worden aangeschaft. Dit leidde tot grote onenigheid tussen de Deurnese regenten en de betrokken partijen. Pas op 4 april 1740, dus ruim drie jaar na de brand, werd er een akkoord gesloten tussen de commanderije van Gemert en de abdij van Echternach, waarin bepaald werd dat de commanderij twee derde en de abdij een derde van de kosten zou betalen. De vervangende klok werd met 3300 pond echter aanmerkelijk lichter dan de oude klok.[3]


Bronnen, noten en/of referenties
  1. Er is ook een transcriptie waarop sprake is van Gobbel Maes.
  2. Deze tekst komt voor op een fotokopie van een briefje in de collectie van Berdie van den Broek, map pastoor Roes.
  3. In het Weekblad voor Deurne van 29 april 1987 schreef René Jansen een artikel over de torenbrand en de gevolgen daarvan onder de titel: Torenbrand in kerk van Deurne 250 jaar geleden.