Belgische Opstand (1830-1839): verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
|||
| Regel 1: | Regel 1: | ||
De '''Belgische Opstand''', de periode 1830-1839, waarin België zich van Nederland afscheidde, had voor | De '''Belgische Opstand''', de periode 1830-1839, waarin België zich van Nederland afscheidde, had voor Deurne grote gevolgen omdat het als frontdorp kon worden beschouwd vanwege de naburige "Belgische" plaatsen Venray en Meijel. | ||
Omdat de afscheiding van België ook werd gezien als een godsdienstige vrijmakingsstrijd kozen veel Brabanders in woord, en een aantal in daad, de zijde van de Belgen. Door het Congres van Wenen was België in 1815 bij Nederland gevoegd en met de Septemberrevolutie van 1830 riepen onze zuiderburen eenzijdig de onafhankelijkheid uit. De verloven van de dienstplichtigen waren begin 1831 al zo veel mogelijk ingetrokken en op 14 mei van dat jaar werd ook bekend gemaakt dat alle Deurnese mannen tussen 25 en 34 jaar oud zich moesten laten inschrijven voor loting voor aanvullende mobilisatie.<ref>RHCe toegang 13180 Gemeentearchief Deurne inv.nr. 12/1 blz. 92</ref> Niet dat ze tegen de Belgen moesten gaan vechten, want de legerleiding was maar al te bang dat onze katholieke jongens zouden overlopen naar hun Belgische geloofsgenoten. Dat die angst niet ongegrond was, blijkt uit het feit dat kort daarvoor een lijst van liefst 170 [[deserteurs tijdens de Belgische Opstand|gedeserteerde dienstplichtigen]] uit de regio Peelland was opgesteld.<ref>BHIC toegang 17 Archief Provinciaal Bestuur inv.nr. 12220 dossier a 24 13 mei 1831</ref> De dienstplichtigen die zich wel meldden werden veilig opgeborgen in Noord-Nederlandse kazernes. | |||
Omdat de afscheiding van België ook werd gezien als een godsdienstige vrijmakingsstrijd kozen veel Brabanders in woord, en een aantal in daad, de zijde van de Belgen. | |||
Dat er ook in Deurne wrok tegen de protestanten bestond bleek in de nacht van 10 op 11 oktober 1830 toen het bovenlicht van de voordeur van [[Dirk Valkenburg (1783-1862)|dominee Valkenburg]] met geweerschoten werd vernield. Hetzelfde gebeurde bij de protestantse rijksontvanger der belastingen [[Paulus Hetterschij (1783-1830)|Paulus Hetterschij]]. | |||
Dat er in Deurne wrok tegen de protestanten bestond bleek in de nacht van 10 op 11 oktober 1830 toen het bovenlicht van de voordeur van | |||
Vele honderden soldaten, meestal protestanten van boven de grote rivieren, werden in deze periode bij particulieren verplicht ingekwartierd. Dit leidde opvallend genoeg, met uitzondering van een enkele caféruzie, nauwelijks tot openlijke conflicten. | Vele honderden soldaten, meestal protestanten van boven de grote rivieren, werden in deze periode bij particulieren verplicht ingekwartierd. Dit leidde opvallend genoeg, met uitzondering van een enkele caféruzie, nauwelijks tot openlijke conflicten. | ||
De inwoners van [[Deurne-Zuid]], met name in [[Moostdijk]], [[Neerkant]], [[Broek]] en [[Heitrak]], kregen het met name in de zomer van 1831 zwaar te verduren. In Meijel was een grote Belgische legermacht onder leiding van kolonel Van den Broek gestationneerd en daar was groot gebrek aan levensmiddelen. Daarom besloot Van den Broek in de nacht van 16 op 17 augustus met een grote legermacht de Deurnese grens over te steken. Om drie uur 's morgens werden de eisen van de kolonel gepresenteerd aan een angstige belastingcommies te [[Liessel]]: er moesten 700 kilo spek, 700 kilo brood en vijf runderbeesten van ieder minstens 200 kilo geleverd worden, en om de dorst te lessen eiste men ook nog 700 liter jenever. De commies snelde met deze eis naar Deurne, waar [[Petrus Matthias Koch (1791-1871)|Mathijs Koch]] zorgde voor gedeeltelijk inwilliging van de eisen. Hij leverde 5 runderen, 100 roggebroden, 151 kannen jenever, 61 pond spek en 36 pond hammen. | De inwoners van [[Deurne-Zuid]], met name in [[Moostdijk]], [[Neerkant]], [[Broek]] en [[Heitrak]], kregen het met name in de zomer van 1831 zwaar te verduren. In Meijel was een grote Belgische legermacht onder leiding van kolonel Van den Broek gestationneerd en daar was groot gebrek aan levensmiddelen. Daarom besloot Van den Broek in de nacht van 16 op 17 augustus met een grote legermacht de Deurnese grens over te steken. Om drie uur 's morgens werden de eisen van de kolonel gepresenteerd aan een angstige belastingcommies te [[Liessel]]: er moesten 700 kilo spek, 700 kilo brood en vijf runderbeesten van ieder minstens 200 kilo geleverd worden, en om de dorst te lessen eiste men ook nog 700 liter jenever. De commies snelde met deze eis naar Deurne, waar [[Petrus Matthias Koch (1791-1871)|Mathijs Koch]] zorgde voor gedeeltelijk inwilliging van de eisen. Hij leverde 5 runderen, 100 roggebroden, 151 kannen jenever, 61 pond spek en 36 pond hammen. | ||
{{Appendix|2= | |||
*[[Pieter Koolen]] - [[Die Bedroefde Plagen]]... Deurne tijdens de Belgische Opstand 1830-1839 (verscheen in 2002 als nr. 3 in de [[Deurnese Historische Reeks]]) | * *[[Pieter Koolen]] - [[Die Bedroefde Plagen]]... Deurne tijdens de Belgische Opstand 1830-1839 (verscheen in 2002 als nr. 3 in de [[Deurnese Historische Reeks]]) | ||
---- | |||
{{references}} | |||
}} | |||
{{appendix}} | |||
[[categorie:oorlog]] | [[categorie:oorlog]] | ||
Versie van 2 jan 2023 00:32
De Belgische Opstand, de periode 1830-1839, waarin België zich van Nederland afscheidde, had voor Deurne grote gevolgen omdat het als frontdorp kon worden beschouwd vanwege de naburige "Belgische" plaatsen Venray en Meijel.
Omdat de afscheiding van België ook werd gezien als een godsdienstige vrijmakingsstrijd kozen veel Brabanders in woord, en een aantal in daad, de zijde van de Belgen. Door het Congres van Wenen was België in 1815 bij Nederland gevoegd en met de Septemberrevolutie van 1830 riepen onze zuiderburen eenzijdig de onafhankelijkheid uit. De verloven van de dienstplichtigen waren begin 1831 al zo veel mogelijk ingetrokken en op 14 mei van dat jaar werd ook bekend gemaakt dat alle Deurnese mannen tussen 25 en 34 jaar oud zich moesten laten inschrijven voor loting voor aanvullende mobilisatie.[1] Niet dat ze tegen de Belgen moesten gaan vechten, want de legerleiding was maar al te bang dat onze katholieke jongens zouden overlopen naar hun Belgische geloofsgenoten. Dat die angst niet ongegrond was, blijkt uit het feit dat kort daarvoor een lijst van liefst 170 gedeserteerde dienstplichtigen uit de regio Peelland was opgesteld.[2] De dienstplichtigen die zich wel meldden werden veilig opgeborgen in Noord-Nederlandse kazernes.
Dat er ook in Deurne wrok tegen de protestanten bestond bleek in de nacht van 10 op 11 oktober 1830 toen het bovenlicht van de voordeur van dominee Valkenburg met geweerschoten werd vernield. Hetzelfde gebeurde bij de protestantse rijksontvanger der belastingen Paulus Hetterschij.
Vele honderden soldaten, meestal protestanten van boven de grote rivieren, werden in deze periode bij particulieren verplicht ingekwartierd. Dit leidde opvallend genoeg, met uitzondering van een enkele caféruzie, nauwelijks tot openlijke conflicten.
De inwoners van Deurne-Zuid, met name in Moostdijk, Neerkant, Broek en Heitrak, kregen het met name in de zomer van 1831 zwaar te verduren. In Meijel was een grote Belgische legermacht onder leiding van kolonel Van den Broek gestationneerd en daar was groot gebrek aan levensmiddelen. Daarom besloot Van den Broek in de nacht van 16 op 17 augustus met een grote legermacht de Deurnese grens over te steken. Om drie uur 's morgens werden de eisen van de kolonel gepresenteerd aan een angstige belastingcommies te Liessel: er moesten 700 kilo spek, 700 kilo brood en vijf runderbeesten van ieder minstens 200 kilo geleverd worden, en om de dorst te lessen eiste men ook nog 700 liter jenever. De commies snelde met deze eis naar Deurne, waar Mathijs Koch zorgde voor gedeeltelijk inwilliging van de eisen. Hij leverde 5 runderen, 100 roggebroden, 151 kannen jenever, 61 pond spek en 36 pond hammen.
Bronnen, noten en/of referenties
|
| Bronnen, noten en/of referenties |