Brand van 4 augustus 1923

De brand van 4 augustus 1923 legde de boerderij van landbouwer Graard Meulendijks op het adres Voorpeel D.57 in as.

Het Eindhovensch Dagblad van 8 augustus 1923 gaf het volgende verslag:

DEURNE. Brand. Zaterdagmorgen om half zes brandde 't huis met stalling af van G. Meulendijks in den Voorpeel. Gewaarschuwd door de buren kon het talrijke gezin, dat nog op bed lag, zich redden. Twee koeien en een klein gedeelte van het huisraad kon gered worden, terwijl het paard, twee koeien, een mestkalf en 9 varkens in de vlammen omkwamen en ongeveer de geheele inboedel en alle landbouwgereedschappen verloren gingen. Alles is wel verzekerd, doch zeer laag, zoodat de getroffene thans totaal geruïneerd is.

Het proces-verbaal, dat de veldwachters hiervan opstelden, luidt letterlijk:

Rapport van brand.

Op Zaterdag den 4 Augustus 1923, bevonden wij Hendrik Verstappen, gemeenteveldwachter van Deurne, c.a. wonende te Liessel, Arnoldus van den Heurik, gemeenteveldwachter van Deurne, c.a. wonende te Helenaveen en Johannes Hendrikus ven den Heuvel, dienaar van politie van en wonende te Deurne, allen tevens onbezoldigd Rijksveldwachter, ons op het Gemeentehuis te Deurne en hoorden toen van den Heer Burgemeester van Deurne, dat in den vroegen morgen een woning onder de gemeente Deurne ter plaatse Zeilberg was afgebrand en verzocht ons daarom ter plaatse van den brand een onderzoek in te stellen naar de oorzaak omtrent het ontstaan van den brand.

Wij, veldwachters, hebben ons toen onmiddellijk begeven naar de aangegeven plaats en hebben aldaar gezien en bevonden, dat een boerderij toebehoorende aan den landbouwer Gerardus MEULENDIJKS, wonende te Zeilberg Voorpeel D.57 welke gelegen was langs een aldaar gelegen openbaren zandweg en waarvan blijkbaar de muren uit steen waren opgetrokken geweest geheel was afgebrand en er aldaar geen gevaar voor uitbreiding van brand meer bestond.

Aldaar ter plaatse troffen wij Gerardus Meulendijks, eigenaar van het verbrande perceel, zoomede zijn echtgenoote en kinderen, welke blijkbaar nog zeer onder den indruk van het gebeurde verkeerden, welke door ons zijn gehoord.

Gerardus Meulendijks, oud 44 jaar, landbouwer wonende Zeilberg, verklaarde ons alstoen: Heden morgen circa 5½ uur, terwijl wij allen nog te bed waren, werd er eensklaps op de deur en ramen geklopt van onze woning en hoorde ik, dat er geroepen werd kom er gauw uit, want uw huis staat in brand. Ik kende in de stem deze van mijn buurman Jozef MANDERS; ik sprong zoo gauw ik kon zoomede ook mijn vrouw uit het bed en ontdekte zoodra ik de voordeur openmaakte, dat onze woning geheel in brand stond en dat de vlammen vanuit het dak reeds op den grond sloegen. Ik ging daarop onmiddellijk naar binnen om mijne kinderen en mijne circa 80-jarige moeder welke nog allen te bed waren te wekken en uit het huis te halen welke allen zonder zich te kunnen kleeden naar buiten moesten. Door de hulp van mijn buren welke mij hadden gewekt, hebben wij nog enkele meubels en eenige stukken daaglijksche kleederen zoomede twee koeien, waarvan een nog ernstige brandwonden heeft bekomen en vermoedelijk nog zal moeten worden_afgemaakt, kunnen redden. In de vlammen zijn omgekomen: een paard, twee koeien, een vet kalf, negen varkens, waaronder twee vette, zoomede den geheelen inboedel, als kleederen, huismeubels, karren, dorsmachine en al het ander tot den boerenstand behoorende gereedschap. Schade huis is f.3500.-, vee f. 1800.-.) Ik kan niet zeggen hoe of waar de brand het eerst is ontstaan aangezien toen ik buiten kwam het dak, dat gedeeltelijk uit stroo en gedeeltelijk uit pannen bestond, bijna geheel was verbrand. Ik ben nadat ik gisteren avond circa lO½ uur naar bed ben gegaan, niet meer van bed geweest en ben dus nadien niet meer met vuur of licht binnen mijn woning geweest en geloof ook niet dat iemand mijner huisgenooten met vuur of licht sedert gisterenavond binnen mijn woning zijn geweest. Ik kan ook niet vermoeden, dat er kwaadwilligheid of opzet in het spel moet zijn, want voor zoover mij bekend,heb ik geen enkel persoon met wien ik in onmin leef. Ik heb tijdens den brand ook niemand verdachts aan of nabij mijn woning gezien en kan niet vermoeden hoe de brand is ontstaan. De woning, zoomede de geheele inboedel waren mijn eigendom en zijn tegen brandschade verzekerd bij den boerenbond te Deurne, maar kan zelf niet zeggen tegen welk bedrag. Meer weet ik niet.

Catharina van den Berg, 43 jaar, zonder beroep, echtgenoote van voorgenoemde Meulendijks, door ons gehoord, verklaart:

"Heden morgen circa 5½ uur, werden wij gewekt door onzen buurman Jozef Manders, en deelde ons mede, dat onze woning in brand stond. Ik stond zoo vlug ik kon op en zonder mij te kleeden liep ik naar den stal om het vee los te maken. Zoodra ik op stal kwam zag ik,dat de vlammen reeds over den stal sloegen en kon ik maar drie van mijne vier koeien los maken, waarvan er twee,door de inmiddels geopende deuren,naar buiten liepen. Zoodra ik dit had gedaan, moest ik echter zonder mij te kleeden, naar buiten loopen. Ik weet niet hoe de brand is ontstaan. Ik heb niets verdachts aan of nabij onze woning gezien. Ik ben vannacht niet meer met vuur of licht binnen mijn woning geweest en geloof ook niet, dat een mijner huisgenooten zulks hebben gedaan,daar deze allen beneden slapen en ik niet het minste geruis binnen mijn woning, vanaf wij gisterenavond naar bed zijn gegaan, heb gehoord. Ik kan daarom dan ook niet vermoeden,hoe de brand is ontstaan. Meer kan ik niet verklaren.

Gehoord den persoon Jozef Manders, oud 27 jaar, veenarbeider, wonende Zeilberg, Voorpeel D.56, die volgens opgaaf het eerst bij den brand zou zijn geweest, verklaarde:

"Toen ik dezen morgen omstreeks 5½ uur buiten onze woning kwam om onze kippen los te laten zag ik, dat uit den schoorsteen van onzen buurman Gerardus Meulendijks, rook opsteeg en dacht toen, dat deze ook al uit het bed waren en de kachel reeds hadden aangemaakt. Toen ik het kippenhok opengemaakt had ging ik weder binnen. Ik was nog maar eenige oogenblikken binnen en hoorde onze honden welke buiten in het hok liggen aanslaan, op het blaffen van de honden keek ik door het keukenraam van onze woning naar buiten en zag toen, dat er dicht bij den schoorsteen, boven den stal, vlammen uit het dak van onzen buurman Meulendijks kwamen. Ik wekte toen hierop mijn broeder en al onze huisgenooten welke allen nog te bed waren en liep toen zoo hard ik kon naar de woning van onzen buurman Meulendijks. Toen ik aan de woning kwam,was deze nog goed gesloten en bevonden de bewoners hiervan zich nog allen te bed. Ik wekte deze zoo vlug ik kon en liep toen naar den stal om het vee te redden; toen ik de staldeuren opentrok sloegen de vlammen reeds over den stal en kon zonder gevaar het vee niet meer bereiken. Toen ik naar de woning heen liep, was er nog nergens geen vuur te zien dan boven stal en schuur, De bewoners gedroegen zich toen zij buiten waren gekomen erg zenuwachtig en waren volgens mijne meening erg onder den indruk. Ik heb toen ik naar de woning heen liep, niemand aan of nabij de woning gezien. Volgens mijne meening moet de brand vanaf den schoorsteen zijn ontstaan, omdat ik, toen ik dezen morgen buiten kwam, daar rookwolken uit zag opstijgen en de bewoners zich toen nog te bed bevonden. Meer weet ik niet".

Gehoord Harrie Manders, 24 jaar, veenarbeider wonende Zeilberg D.56, verklaarde:

"Heden morgen werd ik gewekt door mijn broeder Jozef welke mij zeide dat de woning van onzen buurman Meulendijks in brand stond. Ik sprong dadelijk uit mijn bed, kleedde mij een weinig en liep toen zoo hard ik kon naar onzen buurman Meulendijks, mijn broeder was reeds weg en liep een weinig voor mij. Toen ik naar de woning heen liep, zag ik de vlammen en wel ter hoogte van stal en schuur uit het dak van onzen buurman uitkomen. Aan de woning gekomen zijnde ontdekte ik, dat de bewoners zich nog te bed bevonden en de woning nog gesloten was. De bewoners, welke inmiddels door mijn broeder werden gewekt kwamen allen zonder zich te hebben gekleed naar buiten en waren erg zenuwachtig. Aan de woning Was er toen anders nog niemand te zien en kon er zonder gevaar niet veel gered worden; toen ik naar de woning heenliep heb ik niemand in de nabijheid van de woning gezien, en kan ook niet zeggen hoe of waar de brand het eerst is ontstaan. Meer kan ik niet verklaren."

Bij onderzoek is ons, veldwachters, gebleken, dat het gezin Meulendijks bestaat uit een 80-jarige moeder, man, vrouw en acht kinderen waarvan het oudste 13 en het jongste een jaar is, welke allen bij elkander inwoonden, dat wat de verzekering betreft, alles is verzekerd bij den boerenbond te Deurne en wel tegen een gezamelijke waarde van f. 5.420.-.

Aldus naar waarheid opgemaakt en geteekend door ons veldwachters te Deurne,c.a..

Deurne, den 6 Augustus 1923. De veldwachters voornoemd, (get.) H. Verstappen, A.v.d. Heurik, J.H. v.d. Heuvel.