U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

De ontwikkeling van het lager onderwijs in Liessel: verschil tussen versies

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(4 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
'''<big>Deze pagina is nog in bewerking</big>'''
'''De ontwikkeling van het lager onderwijs in Liessel'''
 
     
De ontwikkeling van het lager onderwijs in Liessel
Vanaf omstreeks 1350 tot 1648 werd wellicht enige vorm van onderwijs gegeven. Van die periode zijn echter geen gegevens bekend. Het ligt voor de hand dat onderwijs beperkt bleef tot het leren van lezen en schrijven en van de catechismus. De lessen werden  gegeven in de [[Sint-Hubertuskapel (voor 1903)|Sint-Hubertuskapel ]] door de dienstdoende priester of de plaatselijke koster. Mogelijk was de Liesselse jeugd lange tijd van onderwijs verstoken omdat er geen leerkracht beschikbaar was.
 
Het onderwijs in Liessel is vanaf1928: onderverdeeld in openbaar en het Rooms Katholiek onderwijs aan jongens en meisjes.  
 
Vanaf 1893 aan de meisjes in de school bij het klooster.  
 
In 1928 is de R.K. kerk verantwoordelijk geworden voor het onderwijs en vanaf dat moment is er R. K.onderwijs gegeven aan jongens en meisjes in Liessel.  
 
Tot in 1976 toen het gemengde onderwijs startte en werd ingevoerd.
   
Het onderwijs aan jongens is in Liessel  waarschijnlijk in 1669 gestart.
   
   
Als eerste schoolmeester in Liessel werd Abraham van Hoeck, toen 20 jaar oud aangesteld.
==Lager onderwijs==
 
Van 1648 tot 1928 kende Liessel het openbaar onderwijs. Het onderwijs was in dit tijdvak een taak van de plaatselijke overheid. Voor de geschiedenis daarvan wordt verwezen naar [[Openbaar lager onderwijs in Liessel]].  
De eerste school met schoolhuis is in 1735 gebouwd aan d’n Hoek. Daarvoor werd onderwijs gegeven in de kapel,  die de overige tijd als klaslokaal werd gebruikt.  Het gebouw stond naast de kapel aan de toen afbuigende weg naar Asten.
Vanaf 1901 groeiden de leerlingenaantallen sterk als gevolg van de invoering van de leerplicht per 1 januari 1901.
 
Liessel kende van 1893 tot 1970 afzonderlijke scholen voor meisjes en voor jongensMet ingang van het schooljaar 1970/1971 werden in de twee laagste klassen zowel jongens als meisjes toegelaten.  Het duurde nog enkele jaren voordat alle klassen van beide scholen helemaal gemengd waren. Overigens zijn er in de jaren 1960 wel schooljaren geweest waarop enkele jongens aangenomen werden op de meisjesschool of enkele meisjes naar de jongensschool gingen. Dit had te maken met het op peil houden van het leerlingenaantal en daarmee ook het aantal leerkrachten.  
Op die plaats staan nu de woonhuizen met het adres Monseigneur Berkvensstraat 1a en 3. In 1853 heeft er een verbouwing plaats gevonden en in het jaar daarna is het strodak vervangen door een pannen dak.
==Basisonderwijs==
 
In 1985 vond een grote landelijke onderwijsoperatie plaats die de grootste van de afgelopen honderd  jaar werd genoemd. Hierbij werden de aparte onderwijsvormen Kleuteronderwijs en Lager Onderwijs samengevoegd tot Basisonderwijs, waar onderwijs werd gegeven aan 4- tot 12-jarigen.
In de school werd lager openbaar onderwijs gegeven aan jongens waarvan de ouder het schoolgeld konden en wilden betalen. De leerplicht is in 1920 van kracht geworden.
Klassen worden vanaf dat jaar groepen genoemd. Het hoofd van de school wordt vanaf dat jaar directeur genoemd en er kwam een nieuwe functie binnen de basisschool, de adjunct-directeur. Onderwijzers en onderwijzeressen worden voortaan leraren genoemd.  
 
Van 1798 tot 1928 was het lagere onderwijs dat in de gemeente Deurne en Liessel gegeven werd door en  op verschillende scholen en diverse onderwijzers en religieuzen, openbaar.
 
Voor het jaar 1700 is de Liesselse jeugd lange tijd van onderwijs verstoken gebleven omdat er geen leerkracht beschikbaar was.
 
In 1860 omvatte het totale openbaar onderwijs 56 jongens en 46 meisjes in de winter en in de zomerperiode 28 jongens en 22 meisjes. Dit verschil in aantal was het gevolg van de inzet van kinderen  bij de arbeid op het veld.
 
In 1876 is er aan de huidige Hoofdstaat 54 een nieuwe openbare jongensschool gebouwd met vier klaslokalen. Deze jongensschool kreeg vanaf 1928 achtereenvolgend de namen: openbare jongensschool  en R K Jongensschool en ging later basisschool  d’ Esdoorn heten.


Het onderwijs aan meisjes is in Liessel gestart in 1893, toen vier religieuzen van de Zusters van de Choorstraat uit Den Bosch de meisjesschool opstarten in een nieuwe schoolgebouw bij het Sint Jozefklooster aan de Hoofdstraat.
==Kleuteronderwijs==
Het kleuteronderwijs, onder de naam ‘bewaarschool’ is in 1894 gestart met 38 leerlingen in het gebouw van het [[Sint-Antoniusklooster]]. Het kleuteronderwijs was nadien steeds nauw verweven met de meisjesschool doordat de zusters van het klooster over beide onderwijsvormen de leiding hadden.
   
In 1985 is het kleuteronderwijs geïntegreerd met het lager onderwijs tot het basisonderwijs.


Bij de start was het aantal leerlingen 83 en  het schoolgeld bedroeg fl.0,25 per maand per leerling.
==Voortgezet lager onderwijs==
Als hoofd van de meisjesschool werd Zuster Ignasia benoemd.
In de periode 1953 tot 1966 kende Liessel een V.G.L.O. school, die bekend stond als ‘huishoudschool’. Het was een school voor praktisch huishoudelijk onderwijs, waar meisjes de 7e en 8e klas volgden. Met ingang van 1 september 1960 werd de V.G.L.O.-school losgekoppeld van de [[Maria Gorettischool in Liessel|meisjesschool]] en kreeg zij als zelfstandige school een eigen status onder het beheer van de zusters. De school telde in 1962 tachtig leerlingen. In1966 werd de V.G.L.O-school weer opgeheven. Voortaan moesten de Liesselse meisjes naar [[Deurne]] voor het huishoudonderwijs.  
==Bevoegd gezag==
Met ingang van 1 januari 1928 werd de openbare school omgezet in een R.K. bijzondere school. Het R.K. Kerkbestuur van de [[Sint-Willibrordusparochie (Liessel) ]] werd verantwoordelijk voor het onderwijs dat gegeven werd in de afzonderlijke [[Basisschool d'Esdoorn |R.K Jongens-]] en in de [[Maria Gorettischool in Liessel |R.K. Meisjesschool]] . Vanzelfsprekend werd ook het ‘nieuwe’ vak godsdienst in het leerpakket opgenomen, waardoor de eeuwenoude gewoonte van het in de vroege ochtend in de kerk verzorgen van catechismuslessen kwam te vervallen.


Het kleuteronderwijs “De Bewaarschool” is in 1894 gestart met 38 leerlingen.
Per 1 juli 1973 is het Kerkbestuur niet meer verantwoordelijk voor het onderwijs, maar komt het bestuur van de scholen in Liessel, Helenaveen en Neerkant onder een nieuwe stichting: [[Stichting voor Katholiek Kleuter en Lager Onderwijs Deurne Zuid]].
Met de integratie van Kleuter- en Lager Onderwijs op 1 augustus 1985 wordt de naam: [[Stichting Katholiek Basisonderwijs Deurne-Zuid]].


In 1910/11 werd de eerste uitbreiding verwezenlijkt werd en de speelplaats verlengd en omheind. Toen werd ook een tussenwand aangebracht waardoor het houden van vergaderingen in die leslokalen mogelijk werd.
Per 1 augustus 1995 komen de katholieke basisscholen van de gemeente Deurne onder een grotere stichting: [[Stichting Katholiek Onderwijs Deurne]] afgekort SKOD.
 
Het R.k.onderwijs aan de jongens en meisjesschool is in 1928 van start gegaan. Met de aanstelling als schoolhoofd en dirigent van het R–k kerkkoor Ad. van Rijswijk die schoolhoofd (bovenmeester) bleef tot aan zijn pensioen in 1963.
In 1928 werd de R.K. kerk verantwoordelijk voor het onderwijs. In 1936 was het aantal leerkrachten vijf aan de meisjesschool
.
In 1930 is de jongensschool aan de latere Hoofdstraat met een verdieping vergroot. Deze verdieping  omvatte drie schoolklassen.
Gedurende de Tweede Wereldoorlog is de jongensschool door de Duitsers gevorderd en gebruikt als commandocentrum. Nadat de oorlog voorbij was zijn de onderwijstaken weer hervat.
   
   
In 1939 is Zuster Maria Antonia als hoofd benoemd van de meisjesschool.
De samenwerking tussen basisscholen in de regio stopt niet bij de gemeentegrenzen. Per 1 augustus 2000 resulteert die samenwerking tot weer een vergroting van de stichting in: [[Stichting Primair Onderwijs Deurne-Asten-Someren]] afgekort PRODAS.  
 
Door het oorlogsgeweld in 1944 is het klooster en het schoolgebouw zwaar beschadigd geraakt en in 1945 is tijdelijk  van het Boerenbondgebouw en het R.K. Parochiehuis gebruik gemaakt.
 
In 1947 is  het hoofd van de meisjesschool vervangen door Zuster Marie Elise die van 1960 tot 1966 tot hoofd van de VGLO school werd benoemd en daarna weer terugkeerde als hoofd van de meisjesschool.
 
Gedurende de tussen periode was Zuster Casimira hoofd van de meisjesschool.
 
In 1950 werd de meisjesschool met twee leslokalenuitgebreid.
 
Na een verbouwing in 1952 ging de meisjes basisschool Maria Goretti school heten terwijl er R.K.basisonderwijs werd gegeven.
 
In 1953 werd achter de meisjesschool de V.G.L.O. school gebouwd. Een school voor praktisch huishoudelijk onderwijs als 7e en 8e klas.
 
Deze school werd in 1960 losgekoppeld van de meisjesschool en Zuster Maria Elise werd herbenoemd als hoofd van deze school.
 
In 1966 werd de V.G.L.O-school alweer opgeheven en moesten de Liesselse meisjes naar Deurne voor het huishoud  onderwijs.
 
Door het in werking treden van de Mammoetwet sloot de vglo-school in 1966 en waren de leerplichtige meisjes die zich wilden bekwamen in de huishoudelijke richting aangewezen op de huishoudschool in Deurne.
 
De school telde in 1962 tachtig leerlingen.
 
Bij de aanvang van het schooljaar 1970/'71 is het onderwijs grotendeels gemengd geworden.
 
Op 1 augustus 1974 werd Antoon Luijkx benoemd als hoofd van de gemengde basisschool.
 
 
 
 
 
 
 
I
 
 
 
n 1976 heeft een ingrijpend verbouwing plaatsgevonden. De  meisjesschool werd Mariaschool genoemd  en deze basisschool was ondertussen een gemengde school geworden.
 
Er volgde een tijd van ruimtegebrek die duurde tot in 2009.
 
Het jongensschoolgebouw Hoofdstraat 54 stond sinds 1999 leeg en is in 2008 gesloopt om plaats te maken voor woningbouw.
 
De lagere jongensschool d ‘Esdoorn werd in 1992 opgeheven en samengevoegd met de lagere meisjesschool en kreeg bij die gelegenheid de naam de Zonnebloem.
 
In 2008 werd het jongensschoolgebouw aan de Hoofdstraat, waar eerder basisschool De Zonnebloem was gehuisvest, gesloopt om plaats te maken voor woningbouw.
 
Ook het schoolgebouw van de eerdere meisjesschool aan de Hoofdstraat werd gesloopt om plaats te maken voor woningbouw. 
 
Als deel van de bouwplannen van het IDOP ,Integraal Dorps Ontwikkelings Plan.
In 2009 werd het voormalige meisjesschoolgebouw eveneens aan de Hoofdstraat gesloopt en het nieuwe gebouw aan het Hofke gebouwd en in gebruik genomen.
 
Deze nieuwe schoolgebouw deel uitmakende van het uit van het uit 2006 stammende gemeentelijke ontwikkelingsplan IDOP.
 
Het nieuwe schoolgebouw achter het toenmalige processiepark werd verwezenlijkt en kreeg de naam” de "Zonnebloem”.


De nieuwe basisschool aan Het Hofke bestond uit 12 klassen en bleef de Zonnebloem heten, maar werd getransformeerd naar een zogenaamde brede School genoemd. Daar kunnen kinderen vanaf de kleuterleeftijd tot aan het einde van de lagere school periode terecht.
==Schoolgebouwen==
*Vanaf  1735 kregen de kinderen van Liessel les in een [[School met schoolhuis voor het openbaar onderwijs in Liessel|schooltje]] dat gebouwd werd naast de kapel aan het begin van de straat vanaf het dorp naar Asten, de huidige [[Monseigneur Berkvensstraat]]. 
*In 1876 is er aan de [[Hoofdstraat]]  een nieuwe openbare school gebouwd, de voorloper van  [[Basisschool d'Esdoorn]]. 
*In 1893 kwam er aan de Hoofdstraat een afzonderlijke school voor meisjes, de voorloper van [[Maria Gorettischool in Liessel]].
*In 1964 werd een noodlokaal aan het [[Hoogveld]] in gebruik genomen voor [[kleuterschool De Zonnebloem]].
*In 1966 werd [[kleuterschool De Molenwiek]] gebouwd aan de [[Sint Servatiusstraat]]
*In 1978 verving de nieuwe lagere school [[Mariaschool]] de oude meisjesschool aan de Hoofdstraat.
Alle bovengenoemde schoolgebouwen zijn inmiddels gesloopt.
*Op 1 september 2009 is de nieuwe [[Brede school De Zonnebloem]] in gebruik genomen


In oktober 2009 werd de nieuwe brede school de Zonnebloem aan Het Hofke in Liessel officieel geopend en is als zodanig nog steeds in gebruik.
[[categorie:onderwijs in Liessel]]

Huidige versie van 30 dec 2017 om 17:47

De ontwikkeling van het lager onderwijs in Liessel

Vanaf omstreeks 1350 tot 1648 werd wellicht enige vorm van onderwijs gegeven. Van die periode zijn echter geen gegevens bekend. Het ligt voor de hand dat onderwijs beperkt bleef tot het leren van lezen en schrijven en van de catechismus. De lessen werden gegeven in de Sint-Hubertuskapel door de dienstdoende priester of de plaatselijke koster. Mogelijk was de Liesselse jeugd lange tijd van onderwijs verstoken omdat er geen leerkracht beschikbaar was.

Lager onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

Van 1648 tot 1928 kende Liessel het openbaar onderwijs. Het onderwijs was in dit tijdvak een taak van de plaatselijke overheid. Voor de geschiedenis daarvan wordt verwezen naar Openbaar lager onderwijs in Liessel. Vanaf 1901 groeiden de leerlingenaantallen sterk als gevolg van de invoering van de leerplicht per 1 januari 1901. Liessel kende van 1893 tot 1970 afzonderlijke scholen voor meisjes en voor jongens. Met ingang van het schooljaar 1970/1971 werden in de twee laagste klassen zowel jongens als meisjes toegelaten. Het duurde nog enkele jaren voordat alle klassen van beide scholen helemaal gemengd waren. Overigens zijn er in de jaren 1960 wel schooljaren geweest waarop enkele jongens aangenomen werden op de meisjesschool of enkele meisjes naar de jongensschool gingen. Dit had te maken met het op peil houden van het leerlingenaantal en daarmee ook het aantal leerkrachten.

Basisonderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

In 1985 vond een grote landelijke onderwijsoperatie plaats die de grootste van de afgelopen honderd jaar werd genoemd. Hierbij werden de aparte onderwijsvormen Kleuteronderwijs en Lager Onderwijs samengevoegd tot Basisonderwijs, waar onderwijs werd gegeven aan 4- tot 12-jarigen. Klassen worden vanaf dat jaar groepen genoemd. Het hoofd van de school wordt vanaf dat jaar directeur genoemd en er kwam een nieuwe functie binnen de basisschool, de adjunct-directeur. Onderwijzers en onderwijzeressen worden voortaan leraren genoemd.

Kleuteronderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

Het kleuteronderwijs, onder de naam ‘bewaarschool’ is in 1894 gestart met 38 leerlingen in het gebouw van het Sint-Antoniusklooster. Het kleuteronderwijs was nadien steeds nauw verweven met de meisjesschool doordat de zusters van het klooster over beide onderwijsvormen de leiding hadden.

In 1985 is het kleuteronderwijs geïntegreerd met het lager onderwijs tot het basisonderwijs.

Voortgezet lager onderwijs[bewerken | brontekst bewerken]

In de periode 1953 tot 1966 kende Liessel een V.G.L.O. school, die bekend stond als ‘huishoudschool’. Het was een school voor praktisch huishoudelijk onderwijs, waar meisjes de 7e en 8e klas volgden. Met ingang van 1 september 1960 werd de V.G.L.O.-school losgekoppeld van de meisjesschool en kreeg zij als zelfstandige school een eigen status onder het beheer van de zusters. De school telde in 1962 tachtig leerlingen. In1966 werd de V.G.L.O-school weer opgeheven. Voortaan moesten de Liesselse meisjes naar Deurne voor het huishoudonderwijs.

Bevoegd gezag[bewerken | brontekst bewerken]

Met ingang van 1 januari 1928 werd de openbare school omgezet in een R.K. bijzondere school. Het R.K. Kerkbestuur van de Sint-Willibrordusparochie (Liessel) werd verantwoordelijk voor het onderwijs dat gegeven werd in de afzonderlijke R.K Jongens- en in de R.K. Meisjesschool . Vanzelfsprekend werd ook het ‘nieuwe’ vak godsdienst in het leerpakket opgenomen, waardoor de eeuwenoude gewoonte van het in de vroege ochtend in de kerk verzorgen van catechismuslessen kwam te vervallen.

Per 1 juli 1973 is het Kerkbestuur niet meer verantwoordelijk voor het onderwijs, maar komt het bestuur van de scholen in Liessel, Helenaveen en Neerkant onder een nieuwe stichting: Stichting voor Katholiek Kleuter en Lager Onderwijs Deurne Zuid. Met de integratie van Kleuter- en Lager Onderwijs op 1 augustus 1985 wordt de naam: Stichting Katholiek Basisonderwijs Deurne-Zuid.

Per 1 augustus 1995 komen de katholieke basisscholen van de gemeente Deurne onder een grotere stichting: Stichting Katholiek Onderwijs Deurne afgekort SKOD.

De samenwerking tussen basisscholen in de regio stopt niet bij de gemeentegrenzen. Per 1 augustus 2000 resulteert die samenwerking tot weer een vergroting van de stichting in: Stichting Primair Onderwijs Deurne-Asten-Someren afgekort PRODAS.

Schoolgebouwen[bewerken | brontekst bewerken]

Alle bovengenoemde schoolgebouwen zijn inmiddels gesloopt.