U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Everard van Doerne (16e eeuw)

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.
Everard van Doerne
circa 1465 - 1526
heer van Deurne
Periode 1519 - 1526
Voorganger Jan Taije
Opvolger Hendrick van Doerne
heer van Bakel
Periode 1505 - 1526
Voorganger ?
Opvolger ?
heer van Vlierden
Periode 1505 - 1526
Voorganger -
Opvolger Hendrick van Doerne
Vader Hendrick van Doerne
Moeder Christina van Hemert

Everard van Doerne (circa 1465-1526) was schepen en hoogschout van 's-Hertogenbosch en edelman uit het geslacht Van Doerne.


Van Doerne werd geboren als zoon van Hendrick van Doerne, een rentmeester uit het Brabants-Gelders rivierengebied met wortels in Deurne. In het eerste decennium van de 16e eeuw maakte hij carrière door benoeming tot schepen van 's-Hertogenbosch. Hij werd aangesteld in 1508 en vervulde de functie tot 1516. In het laatste jaar werd hij aangesteld tot hoogschout van de stad en Meierij van 's-Hertogenbosch, één van de hoogste functies in de Meierij.

Na de dood van zijn vader in 1508 erfde hij van hem als oudste zoon het Groot Kasteel. Daarnaast bezat hij een huis in 's-Hertogenbosch. Niet alleen maakte hij carrière in de stad 's-Hertogenbosch, maar ook in de omgeving van zijn Huis te Deurne. Achtereenvolgens verwierf hij de heerlijkheden Vlierden (1505), Bakel (1505) en Deurne (1519). Daarnaast kocht hij het Klein Kasteel te Deurne (1519) en werd onder zijn gezag het Blokhuis te Liessel (1516) gebouwd. Onder meer het feit dat Vlierden vóór 1505 geen heerlijkheid maar een statendorp was, geeft aan dat Everard actief bezig was een aantal ambten in handen van zijn familie te krijgen. Voor het eerst in bijna 70 jaar was de heerlijkheid Deurne ook weer in handen van het geslacht Van Doerne, zij het een andere tak.

Het leenverhef van de heerlijkheid Vlierden door Everard van Doerne, als opvolger van zijn vader, op 9 november 1505 wordt als volgt omschreven:

Everaert van Doerne Henricssoene IX Novembris XVcV by overghevene meester Claes de Momboir, als procuruer ons heeren des coninx, hout die hooghe, middel ende leghe heerlicheyden mitter vorsteriën van den dorpe van Vlierden, ghelijck ons heere de coninck, die aldaer tot hiertoe ghehadt heeft, mitten chijns te wetene XXXII of XI deniers of pont XV oude grooten XIIII hynnen in sulcken weerden als die rentmeester van Den Bossche die aldaer ten behoefe ons heeren des coninx altijt ontfaen heeft, behalven die regaliën, heergeweiden, confiscatiën van oirloegen, bastaerde goeden ende diergelycke, om by den voors. Everaerde van Doerne, synen erven ende nacomelinghen, van den heerlicheijden ende chijnsen te ghebruijckene, ende die van den hertoghdomme van Brabant sonder middel tot eenen vollen leene te houdene, totter tijt toe, dat die ghelost selen wesen.[1]

De aankoop van de heerlijkheid Deurne en het bijbehorende Klein Kasteel van het geslacht Taye zorgde voor een keerpunt in de geschiedenis van het Klein Kasteel als residentie. Na de dood van Everard in 1526 was niet meer het Klein, maar het Groot Kasteel de residentie van de heer van Deurne. Voorheen was het Groot Kasteel slechts een edelmanswoning voor een ambtloze tak van de Van Doerne's. Het Groot Kasteel bleef residentie van de heer van Deurne tot de verwoesting op 24 september 1944. Het Klein Kasteel vervulde een secundaire rol voor de heren van Deurne.

Everard van Doerne was gehuwd met Margaretha van Vladeracken, vrouwe van Milheeze. Uit hun huwelijk werden vier zonen en drie dochters geboren. Daarnaast verwekte Everard bij een onbekende vrouw een zoon en een dochter. Everard werd als heer van Deurne en heer van Vlierden opgevolgd door zijn oudste zoon Hendrick van Doerne, kanunnik te Tongeren.[2]

Gerard Nouts, notaris te Deurne, naar wie in de Deurnese wijk Vlier-Noord het Gerardus Noutspad werd genoemd, was zijn schoonzoon. Hij was gehuwd met Everard's buitenechtelijke dochter Christina van Doerne.

Bronnen, noten en/of referenties
  1. BHIC Raad van Brabant 1586-1811 toegang 19 inv.nr. 1111 (Bossch Strick Grefier). Deze tekst is ook door Ouwerling opgenomen in de Geschiedenis der dorpen en heerlijkheden Deurne, Liessel en Vlierden.
  2. Keunen, L.J., 2004. De relatie tussen drie adellijke Deurnese complexen: Ter Vloet, Klein Kasteel en Groot Kasteel. Het Brabants Kasteel. Jaargang 25 (2002), nr. 1/2 , uitgave oktober 2004, p. 3-40. Vereniging Vrienden van Brabantse Kastelen, Tilburg.