U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Hoorngeld

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Versie door Pieter K (overleg | bijdragen) op 22 jul 2018 om 10:31
(wijz) ← Oudere versie | Huidige versie (wijz) | Nieuwere versie → (wijz)
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

Hoorngeld en bezaaide mergen waren belastingen op het aantal runderen, resp. de oppervlakte ingezaaide landbouwgronden.


In het najaar werden zitdagen gehouden, meestal in de raadkamer, waarvoor de boeren werden opgeroepen om op te geven hoeveel runderen en ingezaaide landbouwgronden ze bezaten. Naar aanleiding daarvan werd bepaald hoeveel iedere boer moest betalen.

De inning van dergelijke belastingen gebeurde meestal bij publieke aanbesteding, waarbij de inner als beloning een bepaald percentage van de te innen som kreeg. Wel was de inner persoonlijk verantwoordelijk voor het te innen bedrag en moest hij daartoe borgen stellen.

Onderstaande de tekst van een aanplakbiljet uit 1714 waarmee zo'n oproeping gebeurde:

Mijn heeren drossard en schepenen der heerlijkheden Deurne en Liessel doen van s'heeren wegen kennelijk maken bij desen aan allen en een iegelijk dat haar agtbare op toekomende dinsdag en woensdag sullende wesen den 16e en 17e deser maand october van s'morgens ten negen uuren tot voormiddags ten elf uuren, en des namiddags van twee uuren tot vier uuren sullen sitten en vaceeren in de raadkamer alhier om te formeeren de lijste van hoorngelt en besaeijde mergen, ingegaan den 1e deser maand october, derhalven wort een ieder bij desen gewaarschouwt dat zij ten voorsz. dage alle opregtelijk sullen hebben aan te geven op peene dat de contraventeurs voor elk verswegen beest of mergen lants verbeuren sullen ses gulden, boven en behalven de boeten van 't generaal placcaat en den impost ten behoeve van den heere drossard, alles ingevolge ordonnantie van Haar Ho.Mo. op dit stuk geëmaneert. Actum Deurne desen 13e october 1714. Item dat een ieder het slaggelt bij Van Hoek opregt sullen hebben aan te geven op peene dat de gebreekige voor de boeten paratelijk sullen worden geëxeculteert. Ter ordonnantie van deselve A. La Forme subst.secr. 1714[1]

Rond 1781 moest voor ieder stuks rundvee, ouder dan drie jaar, 16 stuivers aan hoorngeld betaald worden, voor runderen onder de drie jaar werd jaarlijks acht stuivers hoorngeld betaald. In Deurne waren toen 1460 runderen, waaronder 130 trekossen.'[2]

Bronnen, noten en/of referenties
  1. 13 oktober 1714 gemeentearchief Deurne voor 1813 toegang 13181 inv.nr. 79
  2. 9 mei 1781 gemeentearchief Deurne voor 1813 toegang 13181 inv.nr. 32