U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Katechismus der Natuur

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
06.431.jpg

De Katechismus der Natuur en de Kleine Katechismus der Natuur voor kinderen zijn populair wetenschappelijke naslagwerken over de natuur en de wetenschap zoals die in de achttiende eeuw bekend waren. De boekwerken werden geschreven door de in Deurne in de voormalige hervormde pastorie aan de Markt geboren Johannes Florentius Martinet (1729-1795).


Voor Johannes Florentius Martinet, zoon van de Deurnese predikant Johannes Antonius Martinet (1694-1739) en zelf ook dominee, was dat een natuur waaruit voortdurend de grootsheid en slimheid van God bleek. Hij gebruikte in beide werken de dialoog: het populairste middel in de achttiende eeuw om kennis over te brengen. Door middel van vragen en antwoorden tussen een leerling en een meester slaagde Martinet erin om de lezer in gewone spreektaal een reusachtige hoeveelheid wetenschappelijke informatie aan te reiken.

Martinet vertegenwoordigde bij uitstek de Verlichting van de gemiddelde Nederlandse burger. Die burger wilde begrijpen waarom de wereld in elkaar zit zoals hij in elkaar zit en tegelijkertijd in God blijven geloven. Martinet was daarvoor de aangewezen persoon. Hij had natuurkunde en theologie gestudeerd en werkte als dominee. Zijn bewondering voor de wereld was tegelijkertijd bewondering voor de almacht van God die een ideaal masterplan had weten te ontwerpen.

Alle door Martinet gegeven verklaringen zijn in zekere zin een lofzang op het werk van God, die ervoor gezorgd heeft dat de hele aarde in dienst van de mens staat. Toeval bestaat niet en een louter wetenschappelijke verklaring al helemaal niet. Overal zit de hand van God achter. Deze vorm van wetenschap bedrijven staat bekend onder de naam “fysicotheologie”.

De werken van Martinet werden vele malen vertaald en tot in de twintigste eeuw op scholen gebruikt. De plek waar hij de boekwerken schreef was de (anno 2013 zo genoemde) Martinetkoepel op de Zutphense stadsmuur.