Kostschool
De kostschool , aanvankelijk aan de Molenstraat en later aan de Schoolstraat, van "mesjeu" Antoon van Baars en later diens zoon Jan van Baars, bood vanaf de jaren 1850 tot na 1899 onderwijs en onderdak aan jongelui tussen 11 en 14 jaar.
Aan maximaal veertien jongens kon meester Van Baars tegelijk onderdak en onderwijs geven.[1] Aanvankelijk was de kostschool gehuisvest in de eeuwenoude schoolmeesterswoning bij het schoolhuis aan de Molenstraat, achter het huidige adres Molenstraat 19-21-23.[2] Mogelijk werd voor meer capaciteit in opdracht van de gemeente schuin voor de school aan de Molenstraat in 1865 een nieuw pand gebouwd, het huidige adres Molenstraat 17-17a, dat door de gemeente moet zijn verhuurd.
In de kranten van juli 1863 liet Antoon van Baars de volgende advertentie plaatsen:
- Voor ƒ 150 's Jaars, zonder eenige vermeerdering KOSTSCHOOL VOOR 14 R.C. JONGE HEREN, te DEURNE, bij HELMOND. Hollandsch, Fransch, Hoogduitsch, Engelseh, Teekenen, Muzijk, Boekhouden, enz. Na het eindigen der Vacantie (2 September) kunnen weder eenige Jonge Heeren geplaatst worden. A. W. B. VAN BAARS , Directeur.[3]
Drie jaar later was de spoorlijnverbinding Eindhoven-Venlo gereed gekomen en kon de advertentie in die zin worden aangepast:
- KOSTSCHOOL voor 14 R.C. JONGE HEEREN NABIJ HET Station Deurne, aan de lijn Boxtel-Helmond-Venlo. Voorwaarde: 150 Gulden 's jaars, zonder vermeerdering. Vakken van onderwijs: Hollandsch, Fransch, Hoogduitsch, Engelsch, Teekenen, Muzijk, enz. Door de ligging van het Station Deurne, aan den Staats Spoorweg, bestaat er gemakkelijke communicatie met alle oorden des lands. De vacantie valt in de maand Augustus. De nieuwe cursus begint den 3 September. A.W.B. van Baars, Directeur. [4]
Waarschijnlijk hield de kostschool in 1869 tijdelijk op te bestaan. Na dat jaar worden althans in de bevolkingsregisters geen inschrijvingen van leerlingen gevonden. Een deel van de leerlingen ging vanaf november 1869 naar een kostschool in Geldrop (zie onder). Na de bouw van van nieuwe openbare lagere school aan de Schoolstraat, ter hoogte van het huidige Cultuurcentrum aan het Martinetplein, zette meester Jan van Baars, de zoon van Antoon van Baars en diens opvolger als hoofd der school, de kostschool voort in de schoolmeesterswoning op het tegenwoordige adres Martinetstraat 32-34.
| Kostschoolleerlingen bij de schoolmeesters Van Baars in Deurne | ||||
|---|---|---|---|---|
| Leerling | Geboren | Overleden | Periode in Deurne | Opmerkingen |
| Gerardus Koenraad Bernardus Sanders | Batavia 2 november 1856 | van 1865 tot 1867 | Hij werd officier bij het Nederlands-Indische leger. | |
| Julius Lodewijk Theodorus Sanders | Tjampaka 28 november 1858 | Lisse 19 september 1932 | van 1865 tot 1867 | Hij werd kapitein bij de Nederlands-Indische leger. |
| Franciscus Petrus Staffhorst | Utrecht 11 januari 1851 | Utrecht 18 december 1905 | van 1865 tot 1866 | Hij werd koffiehuishouder. |
| Hendrik Nicolaas Antonius Reijns | Breda 26 april 1855 | Groinchem 27 mei 1907 | van 1866 tot 1868 | Zijn vader was sergeant-majoor der Artillerie in Breda |
| Henricus Oosterwijck Veldhuis | Amsterdam 3 januari 1857 | van 1868-1869 | Hij kwam in 1875 van Baarn naar Amersfoort, woonde als schrijnwerker tot 1876 bij een koffiehuishouder in Amersfoort, vertrok naar Bussum, werd in 1876 veroordeeld en werd in 1877 als dienstplichtige in het 7e Regiment Infanterie opgenomen, in 1882 gepasporteerd. Kwam in 1882 van Schiedam naar het ouderlijk gezin in Amsterdam, en verhuisde nog dat jaar naar Amerika. | |
| Johann Anton Janke | Amsterdam 26 april 1855 | van 1868 tot 1869) | Hij werd boekhouder, overleed voor 1915, huwde op 9 september 1880 te Amsterdam met Antonia Johanna Wilhelmina Krollart. | |
| Georgius Franciscus Janke | Amsterdam 13 oktober 1857 | van 1868 tot 1869 | Hij werd translateur (vertaler). De gebroeders Janke verbleven na hun tijd in Deurne vanaf 24 juli 1869 als kostschoolleerling in Geldrop, van waaruit ze op 28 september 1870 naar Amsterdam terugkeerden. Zij werden onder meer begeleid door Hendrikus Antonius Brouwers (1842), secondant van beroep, die op 13 november 1869 van Deurne naar Geldrop reisde en zich bij de kostschoolleerlingen voegde. Zij werden in 1875 met hun moederen zus in Amsterdam ingeschreven, en in 1880 naar Nieuwer-Amstel. Georgius kwam in 1881 van Nieuwer-Amstel naar Amsterdam, verbleef daar in 1884/1885 120 dagen als patiënt in het Buitengasthuis Afdeling Mannen Krankzinnigen, en vertrok in 1885 naar Medemblik. | |
| Bernardus Henricus Maria Mutsaers | Tilburg 11 september 1872 | 20 januari 1951 | van 1889 tot 1890 | Zoon van de burgemeester van Tilburg en Tweede Kamerlid Willem Mutsaers (1833-1907) |
| Louis Carel Frederik Theodor Hubert van Embden | Herwen en Aerts 26 maart 1876 | Doetinchem 31 januari 1958 | van 1890 tot 1890 | Hij huwde met Augusta Carolina Hubertina Lawaszeck. |
| Henri Marie Stephan Theodor Hubert van Embden | Herwen en Aerdt 9 april 1877 | van 1890 tot 1893 | Broer van de vorige. Hij huwde met Maria Petronella Cornelisse en werd sigarenfabrikant. | |
| Josephus Petrus Maria Eras | Tilburg 6 juli 1871 | Tilburg 12 december 1902 | van 1890 tot 1892 | Zoon van een fabrikant. Hij huwde met Cornelia Johanna Alijda van Campen (1869-1920). |
| Josephus Marie Ignatius Suijs | Oisterwijk 16 september 1872 | Nijmegen 24 mei 1930 | van 1890 tot 1891 | Zoon van een koek- en banketbakker. Hij werd kandidaat-notaris en leraar Frans. |
| Petrus Josephus Maria Smitz | Stratum 26 juli 1875 | Waalre 16 december 1936 | van 1891 tot 1895 | Zoon van de rechter bij de rechtbank in Eindhoven. |
| Anthonius Johannes Bernardus Crone | Utrecht 21 februari 1881 | van 1892 tot 1894 | Zoon van een koopman. Hij huwde met Pauline Sophia Houet en emigreerde naar de Verenigde Staten van Amerika. | |
| Gabriël Ludovicus Jozephus Eras | Tilburg 2 maart 1876 | Wassenaar 1 december 1931 | van 1893 tot 1899 | Zoon van een textielfabrikant. |
Bronnen, noten en/of referenties
|