U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Kostschool

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Jaarankers aan de achterzijde van het pand Molenstraat 19 dat in 1899 is gebouwd op de plaats waar eerder het oude, in 1665 gebouwde, schoolhuis stond.

De kostschool aan de Molenstraat van "mesjeu" Antoon van Baars bood tussen 1865 en 1870 onderwijs en onderdak aan jongelui tussen 11 en 14 jaar.


Aan maximaal veertien jongens kon meester Van Baars tegelijk onderdak en onderwijs geven.[1] Aanvankelijk was de kostschool gehuisvest in de eeuwenoude schoolmeesterswoning bij het schoolhuis aan de Molenstraat, achter het huidige adres Molenstraat 19-21-23.[2] Mogelijk werd voor meer capaciteit in opdracht van de gemeente schuin voor de school aan de Molenstraat in 1865 een nieuw pand gebouwd, het huidige adres Molenstraat 17-17a, dat door de gemeente moet zijn verhuurd.

In De Gelderlander van 10 juli 1864 liet Antoon van Baars op 10 juli 1864 de volgende advertentie plaatsen:

  • KOSTSCHOOL voor 14 r.k. jonge heeren te Deurne, bij Helmond 150 gulden 's jaars, zonder eenige verhooging HOLLANDSCH, FRANSCH, HOOGDUITSCH, ENGELSCH, TEEKENEN, MUZIJK, BOEKHOUDEN, enz. Op verzoek zullen adressen worden opgegeven tot bekoming van informatie, in bijna alle provinciën. De vacantie zal beginnen 29 Julij en eindigen 31 Augustus. Na dit tijdstip zijn weder plaatsen open. Door de Zuidwillemsvaart over 's Bosch geregelde communicatie met Holland, Utrecht, Gelderland, enz. A.W.B. van Baars, Dir.

Twee jaar later was de spoorlijnverbinding Eindhoven-Venlo gereed gekomen en kon de advertentie in die zin worden aangepast:

  • KOSTSCHOOL voor 14 R.C. JONGE HEEREN NABIJ HET Station Deurne, aan de lijn Boxtel-Helmond-Venlo. Voorwaarde: 150 Gulden 's jaars, zonder vermeerdering. Vakken van onderwijs: Hollandsch, Fransch, Hoogduitsch, Engelsch, Teekenen, Muzijk, enz. Door de ligging van het Station Deurne, aan den Staats Spoorweg, bestaat er gemakkelijke communicatie met alle oorden des lands. De vacantie valt in de maand Augustus. De nieuwe cursus begint den 3 September. A.W.B. van Baars, Directeur. [3]

Waarschijnlijk hield de kostschool in 1869 op te bestaan. Na dat jaar worden althans in de bevolkingsregisters geen inschrijvingen van leerlingen gevonden. Een deel van de leerlingen ging vanaf november 1869 naar een kostschool in Geldrop (zie onder).

Leerlingen

  • Gerardus Koenraad Bernardus Sanders, geb. Batavia 2 november 1856 (van 1865 tot 1867)
  • Julus Lodewijk Theodorus Sander, geb. Tjampaka 28 november 1858 (van 1865 tot 1867)
  • Franciscus Petrus Willebrordus Haffhorst, geb. Utrecht 14 januari 1851 (van 1865 tot 1866)
  • Hendricus Nicolaas Antonius Reijns, geb. Breda 26 april 1855 (van 1866 tot 1868
  • Henricus Oosterwijck Velhuis, geb. Amsterdam 3 januari 1857 (van 1868-1869)
  • Johann Anton Janke, geb. Amsterdam 26 april 1855 (van 1868 tot 1869); huwde op 9 september 1880 te Amsterdam met Antonia Johanna Wilhelmina Krollart.
  • Georgius Franciscus Janke, geb. Amsterdam 13 oktober 1857 (van 1868 tot 1869), vertrok in 1881 van Nieuwer Amstel naar Amsterdam, verbleef daar in het Buitengasthuis Afdeling: Mannen Krankzinnigen, en vertrok in 1885 naar Medemblik.

De meeste van deze leerlingen kwamen uit gezinnen van beroepsmilitairen. De gebroeders Janke verbleven na hun tijd in Deurne met vele anderen vanaf 24 juli 1869 als kost- of schoolleerling 'intern' in Geldrop, van waaruit ze op 28 september 1870 naar Amsterdam terugkeerden. Zij werden onder meer begeleid door Hendrikus Antonius Brouwers (1842), secondant van beroep, die op 13 november 1869 van Deurne naar Geldrop reisde en zich bij de kostleerlingen voegde.


Referenties
  1. Volgens een opgave van 25 oktober 1857 zouden in dat jaar in januari 8 en in juli 19 jongens op kostschool zitten - Nieuw adm. arch. Deurne inv.nr. 19/7 brief nr 8/302. In de bevolkingsregisters konden slechts 7 namen worden achterhaald.
  2. In de gevel aan de achterzijde van het huidige pand aan de straat bevonden zich in 2010 nog de muurankers 1665. Mogelijk zijn de muurankers van het oude schoolgebouw na de afbraak op dezelfde plek hergebruikt.
  3. 5-7-1866 De Gelderlander pag, 2