U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Landweer

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
De printervriendelijke versie wordt niet langer ondersteund en kan weergavefouten bevatten. Werk uw browserbladwijzers bij en gebruik de gewone afdrukfunctie van de browser.
Op deze kaart van A. Paterson uit 1748[1] is rechtsboven een dwarsteken op de weg aangegeven. Mogelijk gaat het hier om (een restant van) de oude landweer.
Op dit detail van de kaart van Tranchot en Von Müffling (1802-1804) is de landweer nog duidelijker en gedetailleerder zichtbaar. Helemaal onderaan op de kaart is de hoeve de Heitrak.

De landweer in Liessel vormde, samen met het Liesselse blokhuis, een verdediging tegen de invallen van troepen vanuit Meijel.


De vroegste vermelding van de Liesselse landweer is van 14 maart 1538, toen de schepenen van Deurne, met toestemming van het corpus van Deurne, aan Ruth Huijbert Swerts een stuk peel buiten de landweer verkochten, om daaruit gedurende 15 jaar turf te steken. De letterlijke tekst van die akte luidt:

Wij scepenen der bancken van Doerne, gerichtelijck in gebannen gedinge hyer nae bescreven, doen condt eenen yegelijcken dat die gesworenen ons dorps van Doerne, met consent van scepenen en kerckmrs., H.Geestmrs. ende een deels van den gemeynen naebueren ons dorp van Doerne, wt rijpen raide ende omme meerdere profijt der gemeynte ende om scade vanden kercke ende Synt Huybert te scutten, hebben vercocht en opgedragen Rutten Huybert Swertss een stuck Peels, gelegen te Doerne ter plaetse Liessel, gen. buyten die Lantweer, gelijck aldair doer de naebueren bepaelt is, omme de selven peel te moigen gebruycken ende op ende wt te steken tot zijnen schoensten, eenen tijt van 15 jaeren lanck duerende, ende boven aen te steken aen dauw cuylen neerwarts, ter lantweeren waert, ende die lantweer ofte scheycuylen nyet te rueren, ende wes wtgesteken is anderwerf nyet te steken. Ende des afcoemen is, coempt tot profijt vanden kercke St. Huybert ende des daerop bi de naebueren vertert is, sonder die gesworenen dair yet aff te bueren.

Deze vroegere Liesselse landweer volgde het tracé van de Eikenlaan tussen de Snoertsebaan en het Leegveld. Deze landweer wordt nog aangegeven op de in 1840 verkende militair-topgrafische kaart.

Meer zuidelijk, ongeveer ter hoogte van de huidige Rechte Heitraksedijk, oostelijk van de Heitrak, wordt op de militair-topografische kaart van Tranchot van rond 1800 staat ook een rechte wal getekend die als verdedigingswal gediend heeft.
Brokamp noemt in zijn studie over landweren met betrekking tot de Liessele landweer een vermelding die hij waarschijnlijk van rond het midden van de zeventiende eeuw dateert:

ten vierden het blockhuijs tot Liesel tot bescharminge van die aenkomste aldaer te beleggen met een aensienlijcke wacht; ten vijfden den officieren van peelant ende het dorp Doerne te gelasten tot het opgraeven van de lantweeren aldaer tussen den Heijtraick ende het voors. blockhuijs te weten Doerne, Vlierden, Asten, Baeckel ende Lierop.

Deze onderzoeker las op de Trachotkaart Van der Wallen en bracht dit in verband met de landweer of landweren.[2] Waarschijnlijk gaat het hier gewoon om de aanduiding van de bewoners van de betreffende huizen. In deze omgeving woonden rond 1800 Dirk van der Wallen en meerdere gezinnen Martens.


Referenties
  1. Overgenomen uit M.P.J. van den Brand - Lief en Leed in en over De Oude Peel (1983) blz. 97.
  2. Bertus Brokamp - Landweren in Nederland Doctoraalscriptie Historische Geografie Universiteit Utrecht 2007. (met dank aan Pierre van de Meulenhof)