U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Os

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De os werd vroeger door de boeren veel gebruikt als trekdier. Vooral in drassige grond had de os als voordeel dat hij minder diep wegzakte.


In een rapport van 17 december 1811 haalde J. van der Brugghen van Croy nog meer redenen aan waarom men de os vroeger wel of niet als trekdier gebruikte:

Les terres de cet arrondissement étant très sablonneuses et legères on ne se sert généralement que d'un seul animal pour trainer la charrue, soit cheval ou boeuf. Rarement on est obligé d'en atteler deux. Si l'on excepte quelques communes, ou les terres sont meilleures et d'une certaine tenacité, telle que Schijndel, Vegchel, Oedenrode, Helmond, Nederwetten, Erp et Beek, on accordirait presque partout la préférance aux boeufs si l'on ne dependait pas absolument des circumstances. Dans plusieurs commues par exemple les prairies naturelles n'offrent que des herbes aigues et nuisibles aux bêtes à cornes, on y est oubligé par consequent de se servir de chavaux, dans d'autres comme a Boekel, Bakel, Deurne, Asten, Someren, Vlierden, ou les cultivateurs se livrent à l'exploitation des tourbières, les chevaux sont nécessaires pout le transport des tourbes aux marchés d'Eindhoven, Vegchel et Helmond, parce que les boeufs ayant le pas lent et ne pouvant etre ferré pendant la saison des glaces, il serait impossible de s'enservir. Pour le reste l'emploi que l'on fait de ces espèces d'animaux peut presque servir de base pour connaître la fertilité du sol des communes; parceque l'on ne se sert exclusivement de boeufs que dans les communes hautes et steriles. Omdat de grond in dit arrondissement (Eindhoven) zandig en licht is, gebruik men in het algemeen slechts één dier, een paard of os, voor het trekken van de kar. Zelden hoeft men er twee in te spannen. Met uitzondering van enkele plaatsen waar de grond beter en vaster is, zoals Schijndel, Veghel, St.Oedenrode, Helmond, Nederwetten, Erp en Beek, geeft men als het enigszins kan bijna overal de voorkeur aan ossen. In meerdere plaatsen geven bijvoorbeeld de natuurlijke weilanden slechts scherp gras dat schadelijk is voor hoornvee; men moet er daarom wel van paarden gebruikmaken. In andere plaatsen zoals Boekel, Bakel, Deurne, Asten, Someren en Vlierden, waar de boeren het van de turfwinning moeten hebben, zijn paarden nodig voor het vervoer van de turf naar de markten in Eindhoven, Veghel en Helmond. Ossen zijn daarvoor te traag en kunnen niet in de winter worden ingezet. Verder is het gebruik van deze diersoorten bijna exemplarisch voor de onvruchtbaarheid van de grond in de dorpen, want men bedient er zich bijna uitsluitend van in de hooggelegen en onvruchtbare dorpen.