U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Valkenjacht

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen

De valkenjacht heeft zeker tot in de 18de eeuw in Deurne plaatsgevonden en was een van de heerlijke rechten, verbonden aan de heerlijkheden Deurne en Liessel en Vlierden.


Regelmatig wordt de valkenvangst genoemd in de geschriften over de heerlijkheid. De oudste vermelding stamt uit de oudst bekende belening van de heerlijkheid Deurne door de hertog van Brabant in 1312, toen Gherardus Falconarius de heerlijkheid in leen hield van de hertog. Het betrof Gevard van Doerne, één van de oudst bekende heren van Deurne, die op Ter Vloet resideerde.

Meestal werd dit recht door de heer voor 3 gulden en drie stuivers per jaar aan een of meer particulieren verpacht, maar in 1759 was het hem al enkele jaren niet meer gelukt om deze jacht voor die prijs te verpachten. Meestal is sprake van valkenvangen of valkenvangst; mogelijk wordt daarmee zowel het vangen van valken als het jagen met behulp van valken bedoeld.

Mogelijk houden ook Deurnese toponiemen als Valkenakker en Valkenstraat, oorspronkelijk gelegen nabij de huidige Textielstraat, verband met de vroegere valkenjacht. Hetzelfde geldt voor de Velkenskamp die in 1556 in Vlierden genoemd wordt. Wiro van Heugten oppert de mogelijkheid van een relatie tussen de valkenvangst en het toponiem Legzegelke.[1] Een leg(ge) was een plaats waar valkeniers zich bezig hielden met de jacht op valken en andere roofdieren en zegel of zeel komt van het mnl. seel = touw.[2] Ook wijst Van Heugten er in zijn artikel in D'n Uytbeyndel op dat het niet uitgesloten is dat het toponiem Merlenberg samenhangt met de valkenvangst. Een steenvalk werd namelijk ook wel een smelleken, meerle of merlijn genoemd.

Bronnen, noten en/of referenties
  1. Wiro van Heugten - "Valken(iers) in en rond de Peel" in [[D'n Uytbeyndel nr. 70 (herfst 2009) blz. 3-11.
  2. Van Heugten brengt zeel in verband met de landmaat zille. Beijers en Van Bussel noemen beide mogelijkheden in Van d'n Aabeemd tot de Zwijnsput.