U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Zegel van Deurne

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Zegel uit 1409[1]
Het randschrift luidt: Sigillum Scabinorum de Doern - (zegel van de schepenen van Deurne)
Zegel van Deurne.jpg

Het oude Zegel van Deurne


Deurne was een heerlijkheid, oorspronkelijk gedeeld tussen de hertog van Brabant en de abdij van Echternach (Luxemburg). In de 14e eeuw was Deurne als hertogelijk deel in handen van een familie, die zich Van Doerne ging noemen. De familie bleef in het bezit van de heerlijkheid tot 1606.

Van een schepenbank in Deurne is sprake in 1271 en opnieuw in 1394 van een hertogelijke schepenbank. Het oudst bekende zegel dateert uit 1409 en vertoont de parochieheilige, St. Willibrord, met voor zich het gevierendeelde hertogelijke wapen en onder de voeten van de heilige het wapen van de familie Van Doerne, drie drielingbalken, boven vergezeld van drie Sint Andrieskruisjes.
In het begin van de 16e eeuw werd het zegel vervangen door een nieuw, met een vrijwel identieke voorstelling.

Zegel van 1409[bewerken | brontekst bewerken]

het oudst bekende zegel van Deurne is dat van 1409 dat in april 2011 door Anton Vissers "ontdekt" werd in het rijksarchief in Maastricht en dat onder een charter hangt, waarin Daniel van Deurne aan zijn schoonmoeder Liesbeth van Baexem al zijn goederen verkocht. De letterlijke tekst van dit charter luidt:

Daniel van Duerne heeft witlic ende ereflic vercoft Jouffrouwe Lijsbette van Baexem siine swegher[2] als hij seyde all ende enijgelijc siin guede beruerlic ende onberuerlic [h]et sij erve oft have inder parochijen van Doerne ghelegen in diepen ende in droeghen of soe waer die voirs. guede gelegen waeren oft vonden wordende met allen hueren toebehoeren - Ende Daniel voirgs. heeft helmelinge vertegen op deese voirs. guede tot Jouffrouwe Lijsbetten behoif voirs. ende geloevende als principail sculder op hem ende op allen siin guede der voirgs. Jouffrouwen den voirs. coepe ende tvertijen voirs. ewelic vast ende stede te hauden ende te vertijen ende te weeren die voirs. guede der voirgs. Jouffrouwe van allen voircommer van synent weghen coemende, hier waeren over schepenen van Doerne, Mychiel van den Wasberghe, Willem van der Heijen, Maes van der Beenren[3], Henrick van der Haseldonck, Godert van der Braken ende Dirc Muerse - Ghegeven int jair onss heeren dusent vierhondert ende neghen op Sente Jacobsdach des apostels[4].[5]

In 1815 verzocht de gemeente alleen het hertogelijk schild met de parochieheilige. Aangezien de kleuren niet werden aangegeven werd het wapen in rijkskleuren verleend. In 1896 wilde het gemeentebestuur het wapen verbeteren en aanpassen aan de historische kleuren. De rijksarchivaris in Noord-Brabant stelde toen voor het wapen Van Doerne te voeren, zonder het hertogelijke wapen. Als alternatief gaf hij aan een gevierendeeld schild, met Brabant in I en IV en Van Doerne in II en III. De Helmondse historicus August Sassen diende echter een voorstel in met het wapen Van Doerne als hartschild geplaatst op het hertogelijke wapen. De gemeente vond dit het beste ontwerp en stelde dit voor aan de Hoge Raad van Adel . De Hoge Raad van Adel ging met het nieuwe voorstel akkoord en het wapen werd verleend.

Bronnen, noten en/of referenties
  1. archief familie Van Moorsel Baexen RA Limburg toegang 16.0771 inv.nr. 343
  2. schoonmoeder
  3. Hier is vermoedelijk bedoeld Maes van der Beerem, ook geschreven als Berrem of Bernem (Henk Beijers)
  4. 25 juli
  5. Met dank aan Anton Vissers en Henk Beijers voor de transcriptie