Bewerken van Hendrik Josephus Maria Wiegersma (1891-1969)
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Uw tekst | ||
Regel 20: | Regel 20: | ||
[[Bestand:28.733.jpg|300px|thumb|Het door hem zelf ontworpen koningsschild.<br><small>foto collectie Hubert Engelen</small>]] | [[Bestand:28.733.jpg|300px|thumb|Het door hem zelf ontworpen koningsschild.<br><small>foto collectie Hubert Engelen</small>]] | ||
[[Bestand:28.734.jpg|300px|thumb|De achterkant met de tekst:<br>Henk Wiegersma geneesheer.<br>En koning van dit gild.<br>Ontwierp in negentien dertig.<br>Met eigen hand dit schild.<br><small>foto collectie Hubert Engelen</small>]] | [[Bestand:28.734.jpg|300px|thumb|De achterkant met de tekst:<br>Henk Wiegersma geneesheer.<br>En koning van dit gild.<br>Ontwierp in negentien dertig.<br>Met eigen hand dit schild.<br><small>foto collectie Hubert Engelen</small>]] | ||
'''Hendrik Josephus Maria (Hendrik) Wiegersma (1891-1969)''' was een Deurnese huisarts, tekenaar, kunstschilder en schrijver. Zijn bijnaam was ''[[De Wieger]]''. | |||
'''Hendrik Josephus Maria (Hendrik) Wiegersma (1891-1969)''' was een Deurnese huisarts, tekenaar, kunstschilder | |||
==Achtergrond en familie== | ==Achtergrond en familie== | ||
Regel 27: | Regel 26: | ||
Na zijn studie tot arts trouwde hij op 13 juni 1917 in Nijmegen met Petronella Johanna Antonia Maria (Nel) Daniëls, (Nijmegen 31 juli 1892 - | Na zijn studie tot arts trouwde hij op 13 juni 1917 in Nijmegen met Petronella Johanna Antonia Maria (Nel) Daniëls, (Nijmegen 31 juli 1892 - 7 augustus 1962), dochter van Petrus Jacobus Franciscus Daniëls (Nijmegen 1845-1930 Nijmegen) en Johanna Maria Catharina Sengers (Megen 1851-1920 Nijmegen). Haar vader was koopman in lederwaren en wethouder. | ||
Het echtpaar Wiegersma kreeg vijf zonen: | Het echtpaar Wiegersma kreeg vijf zonen: | ||
Regel 43: | Regel 42: | ||
==Zijn carrière== | ==Zijn carrière== | ||
===Als dorpsarts=== | ===Als dorpsarts=== | ||
Op 23 januari 1917 werd hem zijn diploma als arts uitgereikt. Een maand later vestigde hij zich als arts in Deurne | Op 23 januari 1917 werd hem zijn diploma als arts uitgereikt. Een maand later vestigde hij zich als arts in Deurne. | ||
Van 1 juli 1921 tot 1 juli 1926 was hij lid van de gezondheidscommissie te Helmond. Ook de Deurnese [[Eugenius Johannes Josephus Maria de Leeuw (1869-1935)|notaris De Leeuw]] had zitting in deze commissie. | Van 1 juli 1921 tot 1 juli 1926 was hij lid van de gezondheidscommissie te Helmond. Ook de Deurnese [[Eugenius Johannes Josephus Maria de Leeuw (1869-1935)|notaris De Leeuw]] had zitting in deze commissie. | ||
Regel 58: | Regel 57: | ||
Na een kennismaking begin jaren twintig met Moissy Kogan, Ossip Zadkine en [[Otto van Rees]] (de laatste bewoonde destijds het [[Klein Kasteel]]) begonnen de artistieke talenten van Wiegersma te ontluiken. Tegenwoordig wordt hij beschouwd als de grootste kunstenaar die Deurne rijk is geweest, en een van de belangrijkste van [[Peelland]]. Behalve als kunstenaar stond hij ook bekend als kundig arts. | Na een kennismaking begin jaren twintig met Moissy Kogan, Ossip Zadkine en [[Otto van Rees]] (de laatste bewoonde destijds het [[Klein Kasteel]]) begonnen de artistieke talenten van Wiegersma te ontluiken. Tegenwoordig wordt hij beschouwd als de grootste kunstenaar die Deurne rijk is geweest, en een van de belangrijkste van [[Peelland]]. Behalve als kunstenaar stond hij ook bekend als kundig arts. | ||
In 1928 kreeg hij al een eerste grote tentoonstelling in het Stedelijk Museum te Amsterdam en verder onder andere in oktober 1945 in het stedelijk Van Abbe-museum in Eindhoven. Huize [[De Wieger (gebouw)|De Wieger]] in Deurne werd de plek waar schrijvers en kunstenaars elkaar ontmoeten. Jozef Cantré, | In 1928 kreeg hij al een eerste grote tentoonstelling in het Stedelijk Museum te Amsterdam en verder onder andere in oktober 1945 in het stedelijk Van Abbe-museum in Eindhoven. Huize [[De Wieger (gebouw)|De Wieger]] in Deurne werd de plek waar schrijvers en kunstenaars elkaar ontmoeten. Jozef Cantré, Antoon Coolen, Jan Engelman , Roland Holst, Henri Jonas, Toon Kelder, Louis Kuitenbrouwer, Lou Lichtveld, Hendrik Marsman, Joep Nicolas, Constant Permeke, Albert Plasschaert, Otto van Rees, Felix Timmermans, Jo Vincent, Wolfgang Weber, Matthieu Wiegman, Piet Wiegman en Ossip Zadkine kwamen daar regelmatig langs. Door zijn connectie met Otto van Rees raakte Wiegersma ook betrokken bij de vormgeving van het tijdschrift ''De Gemeenschap''<ref>De Gemeenschap was een in Utrecht gevestigd tijdschrift en een gelijknamige uitgeverij van jonge katholieke intellectuelen tijdens het interbellum (1925 - 1941).</ref> waarvoor hij tien omslagen zou maken. Daarnaast ontwierp hij banden voor boeken van onder meer Hubert Janssen en [[Antoon Coolen]]. | ||
In 1930 brak Wiegersma met Joep Nicolas wegens een vermeende affaire die Nicolas met zijn vrouw gehad zou hebben. | In 1930 brak Wiegersma met Joep Nicolas wegens een vermeende affaire die Nicolas met zijn vrouw gehad zou hebben. | ||
Wiegersma zou evolueren tot een van de belangrijkste kunstenaars van het Nederlands expressionisme. | Wiegersma zou evolueren tot een van de belangrijkste kunstenaars van het Nederlands expressionisme. | ||
Zijn werk vormt de vaste collectie van ''Museum de Wieger'' te Deurne. | |||
==Maatschappelijke functies== | ==Maatschappelijke functies== | ||
Regel 74: | Regel 73: | ||
Op 9 april 1923 ging Wiegersma met zijn vrouw, zijn zwager Mathe Daniels, die archivaris in Nijmegen was, en de Leidse archeoloog dr. Holwerda het urnenveld bekijken. Holwerda, die tevens directeur van het rijksmuseum van Oudheden te Leiden was, gaf toestemming voor wetenschappelijk onderzoek. | Op 9 april 1923 ging Wiegersma met zijn vrouw, zijn zwager Mathe Daniels, die archivaris in Nijmegen was, en de Leidse archeoloog dr. Holwerda het urnenveld bekijken. Holwerda, die tevens directeur van het rijksmuseum van Oudheden te Leiden was, gaf toestemming voor wetenschappelijk onderzoek. | ||
==Inspiratiebron voor anderen== | |||
[[Bestand:19.686.jpg|thumb|250px|Foto: collectie H. vd. Grinten]] | |||
Wiegersma staat bekend om zijn bijzondere manier van omgaan met mensen. Iedereen was voor hem gelijk, keuterboertje of de notaris. Tegen de kerk ontwikkelde hij een weerzin in de loop van zijn leven; de pastoor stond bovenaan de lijst met mensen die hij niet wenste te behandelen. | |||
Wiegersma staat bekend om zijn bijzondere manier van omgaan met mensen. Iedereen was voor hem gelijk, | |||
Hendriks vader Jacob Wiegersma stond model voor de dorpsdokter in de streekroman ''Dorp aan de rivier'' (1934) van Antoon Coolen. Wiegersma zelf illustreerde het boek en de band. Het boek werd in 1958 verfilmd door Fons Rademakers. | Hendriks vader Jacob Wiegersma stond model voor de dorpsdokter in de streekroman ''Dorp aan de rivier'' (1934) van [[Antonius Franciscus Coolen (1897-1961)|Antoon Coolen]]. Wiegersma zelf illustreerde het boek en de band. Het boek werd in 1958 verfilmd door Fons Rademakers. | ||
Hendrik zelf stond model voor de dokter in de roman van [[Antonius Johannes Kortooms (1916-1999) | Hendrik zelf stond model voor de dokter in de roman van [[Antonius Johannes Kortooms (1916-1999)Toon Kortooms]] ''Help de dokter verzuipt!'' (1968). Ook dat boek werd, in 1974, verfilmd. Deze laatste film veroorzaakte destijds nogal wat ophef, omdat actrice Willeke van Ammelrooy - die een zigeunerin speelt - naakt te zien is in de film. | ||
Zijn vriend en schrijver Antoon Coolen noemde diens vierde zoon Peter Hendricus naar Hendrik Wiegersma en zijn vrouw Nel. | Zijn vriend en schrijver Antoon Coolen noemde diens vierde zoon Peter Hendricus naar Hendrik Wiegersma en zijn vrouw Nel. | ||
In januari 2008 werd een onbekende kluis aangetroffen bij het wegbreken van een muur in De Wieger. De kluis, die pas na twee dagen geopend kon worden, bleek met name papieren en persoonlijke spullen van de verongelukte zoon Wieger te bevatten. | In januari 2008 werd een onbekende kluis aangetroffen bij het wegbreken van een muur in De Wieger. De kluis, die pas na twee dagen geopend kon worden, bleek met name papieren en persoonlijke spullen van de verongelukte zoon Wieger te bevatten. | ||
<gallery | <gallery> | ||
Bestand:14.307.jpg|opening van de kluis | Bestand:14.307.jpg|opening van de kluis | ||
Bestand:14.308.jpg | Bestand:14.308.jpg | ||
Regel 96: | Regel 95: | ||
==Zijn eerste auto== | ==Zijn eerste auto== | ||
In 1920 kocht Hendrik Wiegersma de auto van [[Arnoldus van Loon (1861-1939)]]. Voor die tijd bezocht de huisarts zijn patiënten per fiets, motor of te paard. In 1922 werd Wiegersma eigenaar van een prachtige sportwagen, hij woonde toen nog in de Stationsstraat. [[Hubert Jozef van Doorne (1900-1979)|Hub van Doorne]] was in zijn jonge jaren enige tijd zijn persoonlijk chauffeur. De nummerplaats van zijn Ford met kenteken N-22960 werd in de zomer 2018 tijdens grondwerkzaamheden bij het [[Dinghuis]] opgegraven. | In 1920 kocht Hendrik Wiegersma de auto van [[Arnoldus van Loon (1861-1939)]]. Voor die tijd bezocht de huisarts zijn patiënten per fiets, motor of te paard. In 1922 werd Wiegersma eigenaar van een prachtige sportwagen, hij woonde toen nog in de Stationsstraat. [[Hubert Jozef van Doorne (1900-1979)|Hub van Doorne]] was in zijn jonge jaren enige tijd zijn persoonlijk chauffeur. De nummerplaats van zijn Ford met kenteken N-22960 werd in de zomer 2018 tijdens grondwerkzaamheden bij het [[Dinghuis]] opgegraven. | ||
==Vrijgevigheid== | ==Vrijgevigheid== | ||
Regel 123: | Regel 108: | ||
Hij had die begraafplaats in 1942 laten oprichten, waarna de graven van zijn zoon Wieger, verongelukt in 1941, en zijn moeder, overleden te Lith in 1903, naar Vlierden werden overgebracht. | Hij had die begraafplaats in 1942 laten oprichten, waarna de graven van zijn zoon Wieger, verongelukt in 1941, en zijn moeder, overleden te Lith in 1903, naar Vlierden werden overgebracht. | ||
{{#widget:YouTube|id=_xJS_hGpBK4}} | {{#widget:YouTube|id=_xJS_hGpBK4}} | ||
{{#widget:YouTube|id=BDGgfcia5eI}} | |||
{{Appendix|2= | {{Appendix|2= |