Bewerken van Beugelen

'''Beugelen''' (in geval van biljartbeugelen ook wel ''[[jensen]]'' genoemd) was een echte Brabantse cafésport die ook in groeps- en competitieverband werd gespeeld. Het echte beugelen hoort op een buitenbaan gespeeld te worden.
[[Bestand:Tekening beugelbaan in D'n Uytbeyndel voorjaar 1984.jpg|thumb|300px|tekening beugelbaan uit D'n Uytbeyndel voorjaar 1984]]
[[Bestand:15.057.jpg|thumb|300px|Aanleg van de beugelbaan vlnr. NN, NN , [[Antonius Johannes Timmers (1939-2006)|Toon Timmers]], [[Antonius Vissers (1940-2012)|Toon Vissers]], Thijs Flipsen, NN]]

==Het spel==

Het beugelen wordt gespeeld op een baan met lemen ondergrond en een afmeting van circa 10 x 5 meter. Een ijzeren ring, de beugel, staat op circa 7 meter van de startlijn van de baan. De bedoeling van het spel is om de bal van ruim 4 kg met een houten ''sleger'' door de beugel te slaan. 

Er zijn twee teams van twee spelers. Elke speler speelt met eigen bal en samen met zijn teamgenoot  om de beurt tegen de tegenpartij.  Punten worden gescoord door de bal door de ring te spelen of de bal van de tegenstander aan de korte kant, het verst van de beugel, uit de baan te spelen. Beide levert twee punten op. Wie het eerste een totaalscore van 30 punten heeft behaald is de winnaar.  
 
Het spel vereist geen specifieke kracht of lichamelijke getraindheid. Spelinzicht en spelvaardigheid zijn de belangrijkste criteria. Het spel kan gespeeld worden door jong en oud en door mannen en vrouwen.

== Beugelbaan heemhuis ==

[[Heemkundekring H.N. Ouwerling]] beschikt over een verlichte beugelbaan die regelmatig door groepen afgehuurd wordt. Het meeste echter wordt deze gebruikt door een enthousiaste groep heemkundekringleden, die regelmatig als ontspanning beugelt.  Twee keer per jaar is een eendagstoernooi.
<br>In 1993 werd een beugelbaan achter het heemhuis aagelegd op de plek waar daarvoor enkele oude kippenhokken stonden. De nieuwe beugelbaan werd op zondag 5 september 1993 in gebruik genomen door burgemeester [[Jan Smeets|Smeets]] en erelid de heer [[Jan Hohmann|Hohhmann]].<br>
In 2004 werd de beugelbaan, na overleg met enkele baancommissarissen van de Nederlandse Beugelbond uit Helden, grondig opgeknapt. Later verscheen er ook een lichtmast waardoor het (zomer)spel ook na het vallen van de duisternis gespeeld kan worden.
<br>Vroeger had Deurne ook een overdekte beugelbaan achter het [[patronaat]] [[Rust Roest]] aan de [[Kruisstraat]].

[[Bestand:Johan Engels op de beugelbaan.jpg|300px|thumb|Johan Engels op de beugelbaan]]

==Prijzen==

De eendagstoernooien bij Heemkundekring H.N. Ouwerling worden gespeeld om de [[Johan Engels-bokaal]] en [[Pieter Swinkels Beugel Tropee]]. (''Dat '''Trofee''' verkeerd op het koperen plaatje staat is een foutje van de maker, maar werd niet als een bezwaar gezien)''

== Beugelbanen ==

In onderstaande tabel worden de Deurnese herbergen en andere plaatsen genoemd waar vroeger een grote beugelbaan was.
{| class="wikitable sortable" 
|-
! Herbergier-eigenaar
! Locatie
! vroegste<br>vermelding
!laatste<br> vermelding
|-
|[[Johannes Antonius van Baars (1856-1914)|Baars, van Johan]]||[[Station]]||1894||1917 (vóór)
|-
|[[Petrus Johannes Bennenbroek (1911-1991)|Piet Bennenbroek]]||[[Breemortelweg]]||?||?
|-
|[[Wilhelmus Brouwers (1812-1888)|Brouwers, Wilhelmus]]||[[Heimolen]]||1866||1866
|-
|[[Johannes van Eijk|Eijk, van Johannes]]||[[Schoolstraat]]-[[Liessel]]||1938||1939
|-
|[[Johannes van den Einden (1859-1936)|Hanneske van den Einden]]||[[Haageind]]||1915||1915
|-
|[[Heemhuis]]||[[Stationsstraat 73]]||1993||heden
|-
|[[Martinus Flipsen (1841-1891)|Flipsen, Martinus]]<ref>Dit café werd in 1894 verkocht aan Johan van Baars.</ref>||Station||1894||1894
|-
|[[Petrus Gielen|Gielen, Petrus]]||Heitrak||1909-1925<ref>Gerard Engels noemt de beugelbaan bij dit café in zijn boek  Honderd jaar Neerkant 1989 blz. 23.</ref>||
|-
|[[Johannes van der Heijden (1821-1871)|Heijden, van der Johannes]]||[[Visser]]||1863||1864
|-
|[[Leonardus Hendriks (1838-1927)|Hendriks, Leonardus]]||[[Schans]]||1882||1882
|-
|café van [[Keeren]]||hoek Stationsstraat-[[Heuvelstraat]]||||
|-
|[[Simon Manders (1867-1949)|Manders, Simon]]||[[Zeilberg]]||1919 circa||
|-
|herberg van [[Gerardus van de Mortel (1798-1851)|Gerardus van de Mortel]]||[[Helmondseweg 38]]<ref>Op de plaats van de huidige rotonde [[Helmondseweg]]-[[Houtenhoekseweg]] was destijds een overdekte beugelbaan.</ref>||circa 1850||ca 1850 
|-
|Bij [[Petrus Johannes Munsters (1883-1962)|Pietje Munsters]]||[[Merlenberg]]||||
|-
|[[café Van Nunen|Sjraar en Truus van Nunen]]<ref>Hier was een overdekte beugelbaan</ref>||[[Schoolstraat (Liessel)]]||tot circa 1950||
|-
|[[Rust Roest|parochiehuis Rust Roest]]||[[Kruisstraat]]||?||?
|-
|[[Martinus van Veggel (1846-1918)|Veggel, van Martinus]]||[[Neerkant]]||1889||1889
|-
|Herberg [[De Bult]] van [[Andries Wouters]]||Stationsstraat||?||?
|-
|[[Johannes van Woezik (1863-1932)|Woezik, van Jan]]||[[Helenaveen]]||1921||1921
|-
|[[Johannes Wouters (1787-1850)|Wouters, Johannes]]||[[Kerkstraat]]||voor 1865<ref>Volgens een verklaring van zijn zoon Willem op 20 februari 1865 had diens vader Johannes Wouters vroeger een beugelbaan bij de herberg.</ref>||
|-
|[[E. Hermans|Hermans, E]]<ref>Later Leonardus Scheepers</ref>||[[Liessel]]||1914||1914
|-
|[[Johannes van der Zwaan (1844-1892)|Zwaan, van der Johannes]]||[[Helenaveen]]||1886||1886
|}

== Beugelbiljart of jensbaan ==

Het spel wordt ook op een biljarttafel gespeeld. Zo stond er onder meer in [[Café Lintermans]] en de beide café's [[Parkzicht]] een beugelbiljart. 

In [[café van de Wildenberg]] te [[Vlierden]], [[café Van Calis]]  en bij [[Het Trefpunt]] te [[Deurne]] kon je voorheen ook beugelen of jensen. De inzet bij ''jensen'' was steevast òf een sigaar òf 5 cent! Er werd '''door''' de ring '''gespeeld''' of getracht de tegenstander over te '''slaan'''.

== Beugelen in ''Peellanders'' ==

In zijn autobiografie [[Peellanders]] verhaalt Martinus van de Mortel (Broertje) hoe hij als kind, samen met Hannes van den Broek<ref>Johannes van den Broek, geb. Bakel 12 december 1869 en overl. Bakel 21 augustus 1948, woonde van 25 februari 1880 tot 9 mei 1881 met zijn ouders op de Heitrak; het verhaal moet zich dus in deze periode hebben afgespeeld.</ref>, op de [[Heitrak]] een beugelbaantje bouwde en de ballen vervaardigde:
::''... Nog een paar dagen later kwam in de weide aan de andere zijde naast hem Hannes van den Broek met de koeien van Toon Bellemakers. Hannes was een oude schoolmakker, al een paar jaar ouder dan hij, en diende nu bij Toon Bellemakers. Hij moest bij ’t koeien hoeden vlaghei maaien met den korten breeden heizicht. Aan den dennensteek van de zicht, die tegen den linkerarm leunde en met de punt boven het hoofd uitstak, waren haaksgewijze twee handvatten gezet. Hiermede hakte Hannes de heistruiken met een klein schijfje humusgrond eraan vlagje voor vlagje op ronde hoopjes bijeen. Die vlaghei moest dienen als strooisel voor ’t vee in den potstal. Broertje sloot al gauw goede vriendschap met Hannes, wat tot gevolg had dat Hannes al gauw het heikappen vergat. Samen timmerden ze in een droge sloot een beugelbaan. Den bodem bestrooiden ze met leem die ze onder uit den sloot dolven en op den vloer der beugelbaan met den heizicht vaststampten. Van een omgewaaide Elzenstam sneden ze met hun kindermessen kleine beugelballen en slegers om de ballen over de baan voort te drijven.'' 

==Externe Link==

*[http://www.beugelen.nl/ website Beugelbond]

{{Appendix}}
[[categorie:beugelsport]]