Bewerken van Buurtschap Grote Bottel

[[Image:bottelvondst.jpg|thumb|300px|Schepje en ladder uit de Romeinse Tijd]]

'''Grote Bottel''' is een [[Straten in Deurne (centrum)|straat]] en [[buurtschap]] in de [[Sint-Jozefparochie]].


De buurtschap Grote Bottel lag aan een geïsoleerde dekzandrug ten zuidwesten van Deurne. In de middeleeuwen lag hier een domaniale [[Hoeve Grote Bottel (afgebroken 1969)|hoeve]] van de [[Abdij van Echternach]], vermoedelijk horend onder de domaniale hof ''[[Ten Velde]]'' te Deurne. In 1246 eeuw schonk keizerin [[Maria van Brabant]] deze hoeve aan de [[Abdij van Binderen]] te Helmond.

De vroegste boerderijgeschiedenis van dit gehucht heeft betrekking op de [[Hoeve Grote Bottel (afgebroken 1969)|hoeve de Grote Bottel]], ook wel ''het oude huis'' genoemd, die in 1969 werd afgebroken.<br>
Tussen 1776 en 1781 werd tegenover de oude hoeve ''het nieuwe huis'', het huidige adres [[Bottel 10]] gebouwd.<br>
In dezelfde periode werd ook ''het kleine huis'' gebouwd, later achtereenvolgens hernummerd tot [[Bottel 14]] en [[Binderen 4]].<br>
Na het overlijden van Johannes Welten, zoon van Peter, vond in 1805 een boedelscheiding plaats. Zoon Peter erfde toen ''het oude huis'' en zoon Christiaan ''het nieuwe huis''. Dirk Jacobs, weduwnaar van Maria Welten werd bedeeld met ''het kleine huis''.<br>
De erven van Christiaan Welten verkochten ''het nieuwe huis'', het huidige huis [[Grote Bottel 10]], in 1837 aan fabrikant [[Johannes Wilhelmus van de Mortel (1795-1863)|Jan-Willem van de Mortel]]. De hoeve werd bewoond door de familie Maas, later de aangehuwde familie Lammers. De erven van de ongehuwd gebleven burgemeester [[Petrus Antonius van de Mortel (1830-1895)|Petrus van de Mortel]] verkochten het huis aan de familie Lammers-Maas. Nakomelingen van deze familie bewonen dit huis nog steeds. In 1927 werd aan deze boerderij een nieuw woonhuis gebouwd. Het huis is een [[rijksmonument]].

''Het kleine huis'' op het adres [[Grote Bottel 7]], later [[Binderen 6]], brandde in 1965 af.
[[Johannes Wilhelmus Lammers (1908-1986)|Johannes Lammers]] bouwde in 1937 de naastgelegen boederij [[Grote Bottel 8]]. Deze boerderij moest wijken voor het industrieterrein. In 2000 ging in de inmiddels leegstaande boerderij in vlammen op.

== Archeologie ==

Archeologisch onderzoek in de periode december 2005 tot maart 2006 door medewerkers van het Archeologisch Centrum Vrije Universiteit Amsterdam toonde aan dat op een dekzandrug ten westen van de huidige Grote Bottel in de Steentijd, de IJzertijd, de Romeinse tijd, de vroege middeleeuwen en de volle middeleeuwen al sprake was van bewoning. In de late middeleeuwen verplaatste de bewoning zich in oostelijke richting naar de lage flank van de dekzandrug. Deze rug werd vervolgens omgevormd tot akker, de [[Groot-Bottelse akker]].<br>
Uniek was de vondst van een houten schepje en een [[Romeinse ladder|laddertje]], die werden aangetroffen op de bodem van een  van de vele opgegraven [[Middeleeuwse waterput|waterputten]].<ref>Hiddink, H.A., 2008: [[Archeologisch onderzoek op de Groot Bottelsche Akker bij Deurne]]. Bewoning uit de Steentijd, IJzertijd, Romeinse tijd, Vroege en Volle Middeleeuwen op de Groot Bottelsche Akker bij Deurne, Amsterdam (ZAR 33).</ref>

== Bedrijventerrein ==
De buurtschap werd omstreeks 2006 voor een belangrijk deel afgebroken ten behoeve van het [[bedrijventerrein]] Binderen-Zuid. Eén boerderij werd al eerder beschermd als [[Rijksmonument in Deurne|rijksmonument]] en bleef gespaard binnen het naastgelegen [[Grote Bottel (bedrijventerrein)|bedrijventerrein Grote Bottel]].
[[File:Binderen opgraving (1).jpg|thumb|right|400px|Leden van de heemkundekring hielpen mee bij de opgraving. Op de foto [[Antonius Vissers (1940-2012)|Toon Vissers]] (l) en Piet Jegerings (r).]]
===Huisnummering 1953-1955===
In de periode  1953-1955 werd in de [[gemeente Deurne]] de oude wijkindeling vervangen door de [[Huisnummering 1953-1955|huidige adressering]] met straatnaam waarbij de even huisnummers aan de ene kant van de straat en oneven nummers aan de andere kant gesitueerd waren. Onderstaand ziet u de toen omgenummerde huizen met hun hoofdbewoner. Als u op de zandloper klikt kunt u de betreffende kolom sorteren.
{| class="wikitable sortable" style="margin:1em;"
!Hoofdbewoner
!Oud adres
!Nieuw adres
|-
|van Bree Martinus J.|| Grote Bottel 1||Industrieweg 40
|-
|van Oosterhout Hubertus|| Grote Bottel 2||Industrieweg 32
|-
|Proenings Henricus|| Grote Bottel 3||Industrieweg 30
|-
|van der Loo Henricus|| Grote Bottel 4||Industrieweg 24
|-
|van Diessen Martinus|| Grote Bottel 4||Industrieweg 24
|-
|Bouwmans Cornelis|| Grote Bottel 5||Industrieweg 20
|-
|Linders Petrus J.|| Grote Bottel 6||Grote Bottel 16
|-
|van Dam Henricus M.|| Grote Bottel 7||Bleek 8
|-
|Eevers Antonius G.|| Grote Bottel 8||Bleek 7
|-
|van Kessel Leonardus|| Grote Bottel 10||Grote Bottel 12
|-
|van de Vondervoort Wilhelmus J.|| Grote Bottel 10||Grote Bottel 12
|-
|Strijbosch Johannes|| Grote Bottel 11||Grote Bottel 10
|-
|Lammers Johannes W.|| Grote Bottel 12||Grote Bottel 8
|-
|wed.Coolen van Gog Antonia|| Grote Bottel 13||Grote Bottel 6
|-
|van der Heijden Johannes H.|| Grote Bottel 14||Grote Bottel 4
|-
|van Moorsel Johannes|| Grote Bottel 14a||Industrieweg 8
|-
|van Moorsel Leonardus G.|| Grote Bottel 15||Industrieweg 6
|-
|Machinefabriek te Strake|| Grote Bottel 16||Industrieweg 7
|-
|Transformatorhuisje|| Grote Bottel 16a||Industrieweg 9
|-
|wed.Lammers-Nooijen Alegonda|| Grote Bottel 17||Grote Bottel 5
|-
|wed.Lammers van Gog Johanna|| Grote Bottel 18||Grote Bottel 7
|-
|Lammers Petrus J.F.|| Grote Bottel 18||Grote Bottel 7
|-
|Welten Johannes|| Grote Bottel 19||Grote Bottel 9
|-
|Welten Martinus P.|| Grote Bottel 19a||Grote Bottel 11
|-
|Fransen Henricus J.|| Grote Bottel 20||Katoenstraat 16
|-
|van der Heijden Martinus A.|| Grote Bottel 22||Katoenstraat 12
|-
|van der Westerlo Peter||Grote Bottel 23||Industrieweg 23
|-
|Constructiefabriek Mezon|| Grote Bottel 24||Industrieweg 25
|-
|van Es Frans|| Grote Bottel 25||Industrieweg 37
|-
|Meulendijks Johannes M.|| Grote Bottel 26||Industrieweg 39
|-
|Timmermans Johannes A.F.M.|| Grote Bottel 27||Industrieweg 41
|-
|wed.Berkers Maas Petronella|| Grote Bottel 28||Industrieweg 43
|-
|Eijkenmans Gerardus|| Grote Bottel 29||Industrieweg 45
|-
|Dat Willem L.|| Grote Bottel 30||Industrieweg 47
|-
|van Wetten Franciscus|| Grote Bottel 31||Industrieweg 49
|-
|Knapen Johannes H.|| Grote Bottel 32||Katoenstraat 1
|-
|Beniers Johannes|| Grote Bottel 33||Katoenstraat 3
|-
|Transformatorhuisje|| Grote Bottel 34||Katoenstraat 5
|-
|Fabriekshal Brakat|| Grote Bottel 35||Katoenstraat 6
|-
|Opslagplaats Natex|| Grote Bottel 36||Katoenstraat 10
|}

{{Appendix}}
[[Categorie:Buurtschap]]
[[categorie:toponiem]]
[[categorie:straat]]