Bewerken van Henricus Wilhelmus Roes (1864-1941)
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Uw tekst | ||
Regel 11: | Regel 11: | ||
| partner(s) = | | partner(s) = | ||
| beroep(en) = kapelaan en pastoor van Deurne | | beroep(en) = kapelaan en pastoor van Deurne | ||
| bidprentje = [http://bidprentjesarchief.nl/index.php?pagina=nba-show-form&id=13834 NBA] | | bidprentje = [http://bidprentjesarchief.nl/index.php?pagina=nba-show-form&id=13834 NBA] | ||
}} | }} | ||
[[Bestand:09.835.jpg|thumb| | [[Bestand:09.835.jpg|thumb|260px|Pastoor Roes bij zijn 50 jarig priesterfeest.<br>Foto: collectie gemeente Deurne]] | ||
[[Bestand:07.234.jpg|thumb| | [[Bestand:07.234.jpg|thumb|260px|Detailopname van het [[pastoor Roes-monument]]]] | ||
[[Bestand:Briefhoofd pastoor Roes.JPG|thumb|260px|Briefhoofd van pastoor Roes]] | |||
[[Bestand:Briefhoofd pastoor Roes.JPG|thumb| | '''Hendrik Roes (1864-1941)''' was kapelaan en pastoor van de [[Sint-Willibrordusparochie (Deurne)|Sint-Willibrordusparochie]] in [[Deurne (plaats)|Deurne]]. Tevens werd hij bekend als emancipator van de boerenstand in [[Peelland]], net als zijn collega Gerlacus van den Elsen. Via zijn [[Landbouwblad Rust Roest]] brak hij een lans voor het gebruik van kunstmest. | ||
'' | |||
===Gezin en opleiding=== | |||
Henricus (Hendrik) Wilhelmus Roes was een zoon van de Winssense notaris Bernardus Antonius Roes (1822-1904) en Johanna Maria van Koolwijk (1827-1876). | |||
Zijn eerste onderricht ontving hij op de lagere school te Winssen. In 1876 vertrok hij naar Rolduc. In deze periode heeft hij vele van zijn latere medewerkers en vrienden leren kennen. Zijn besluit om priester te worden werd ook in deze periode geboren. Daarom vertrok hij naar Sint-Michielsgestel om het jaar daarop in 1883 naar het groot seminarie in Haaren te gaan. Op 15 juni 1889 werd hij door mgr. Godschalk in de St. Jan van Den Bosch tot priester gewijd. | |||
=== Kapelaan en pastoor === | |||
Hij begon zijn geestelijke carrière als kapelaan in januari 1891 in Alphen aan de Maas. In die periode valt zijn pionierswerk voor het geestelijk lied in Nederland. Kapelaan Roes werkte hier bijna 10 jaar lang. Na een korte tijd in Sint-Michielsgestel werd hij per 23 mei 1902 als kapelaan benoemd te Deurne waar hij werkte in het pastorale team van pastoor [[Godefridus Albertus Arnoldus Bots (1855-1918)]] en onder andere (geestelijk) adviseur van de [[Boerenbond Deurne]] werd.<br> | |||
Roes was tussen 1909 en 1919 pastoor in het Brabantse Kessel. In die periode ontstond de grote landelijke activiteit en initieerde hij het Landbouwblad Rust Roest dat landelijk uitgegeven werd.<br> | |||
Na 10 jaar Kessel werd hij benoemd tot pastoor van de Sint-Willibrordusparochie te Deurne, de parochie waar hij voordien als kapelaan werkte. Hij richtte er de huishoudschool [[Sancta Maria]] op en ging door met zijn activiteiten ter emancipatie van de boerenstand. | |||
Voor zijn parochianen was hij conservatief, hield niet van veranderingen. Zo vond hij het bijvoorbeeld een verwarring der seksen als vrouwen broeken droegen, stond hij er op dat mannen en vrouwen gescheiden zaten in de kerk: de vrouwen links (Links bevond zich het beeld van de H. Maagd, de patroonheilige van vrouwen) en de mannen rechts. Hij stond ook niet toe dat mannen en vrouwen gezamenlijk een muziek- of toneeluitvoering bezochten | |||
Hij stond op gespannen voet met dokter [[Hendrik Wiegersma]]. | |||
Hij stond op gespannen voet met dokter [[ | |||
Roes schreef diverse boeken over landbouwkundige zaken: | Roes schreef diverse boeken over landbouwkundige zaken: | ||
Regel 48: | Regel 39: | ||
Hij was ook de grondlegger van het Deurnese ''Boerenbondsblaadje'' wat later uitgroeide tot [[Weekblad voor Deurne]]. | Hij was ook de grondlegger van het Deurnese ''Boerenbondsblaadje'' wat later uitgroeide tot [[Weekblad voor Deurne]]. | ||
==Armenzorg== | ===Armenzorg=== | ||
In een doctoraalscriptie, die in 1979 verscheen, werden over pastoor Roes met betrekking tot de armenzorg in Deurne enkele opmerkelijke verhalen vastgelegd.<ref>Josefien van Galen en anderen - [[Het leven van de mensen in Asten, Bakel, Deurne, Helmond, Someren 1918-1940]], 1979.</ref> | In een doctoraalscriptie, die in 1979 verscheen, werden over pastoor Roes met betrekking tot de armenzorg in Deurne enkele opmerkelijke verhalen vastgelegd.<ref>Josefien van Galen en anderen - [[Het leven van de mensen in Asten, Bakel, Deurne, Helmond, Someren 1918-1940]], 1979.</ref> | ||
:''Toen ik mijn plechtige communie deed, dan was het de gewoonte dat je nieuwe kleren kreeg. Enfin, ik kreeg een nieuw pakske, maar ja, er waren geen centen meer voor schoenen te kopen en toen trok mijn vader de stoute schoenen aan en ging naar de pastorie om een paar schoenen. Door pastoor Roes werden namelijk altijd wel een paar kinderen gekleed, schoeisel en al, die het niet zelf konden betalen. Ja, dan moest ik zaterdag naar het Liefdesgesticht komen bij de zusters en daar zou er dan wel voor gezorgd worden. Ik zaterdagmiddag er naar toe en ik kwam thuis met een pak en schoenen.''' | :''Toen ik mijn plechtige communie deed, dan was het de gewoonte dat je nieuwe kleren kreeg. Enfin, ik kreeg een nieuw pakske, maar ja, er waren geen centen meer voor schoenen te kopen en toen trok mijn vader de stoute schoenen aan en ging naar de pastorie om een paar schoenen. Door pastoor Roes werden namelijk altijd wel een paar kinderen gekleed, schoeisel en al, die het niet zelf konden betalen. Ja, dan moest ik zaterdag naar het Liefdesgesticht komen bij de zusters en daar zou er dan wel voor gezorgd worden. Ik zaterdagmiddag er naar toe en ik kwam thuis met een pak en schoenen.''' | ||
Regel 54: | Regel 45: | ||
:''Pastoor Roes, die wist ook wel die stille armen te zitten hoor. Want als ie op huisbezoek ging, en dat werd toen heel veel gedaan, dan ging ie zo terloops wel eens vragen stellen en de slaapkamer of zo in en of er nog wijwater in het wijwatervaatje zat en zo van die gekke dingen. En dan voelde hij zo in dat wijwatervaatje en dan zat er niks in en op hetzelfde moment had hij er een rijksdaalder ingelegd. En dan kwam hij er een week of 14 dagen later weer terug en voelde er weer of er wijwater in zat. Dus als ze dan water erin gedaan hadden, dan hadden ze die rijksdaalder gevonden. Maar het gebeurde ook wel eens, dat die rijksdaalder er nog in zat. Zulke geintjes had pastoor Roes wel.'' | :''Pastoor Roes, die wist ook wel die stille armen te zitten hoor. Want als ie op huisbezoek ging, en dat werd toen heel veel gedaan, dan ging ie zo terloops wel eens vragen stellen en de slaapkamer of zo in en of er nog wijwater in het wijwatervaatje zat en zo van die gekke dingen. En dan voelde hij zo in dat wijwatervaatje en dan zat er niks in en op hetzelfde moment had hij er een rijksdaalder ingelegd. En dan kwam hij er een week of 14 dagen later weer terug en voelde er weer of er wijwater in zat. Dus als ze dan water erin gedaan hadden, dan hadden ze die rijksdaalder gevonden. Maar het gebeurde ook wel eens, dat die rijksdaalder er nog in zat. Zulke geintjes had pastoor Roes wel.'' | ||
==Gedicht== | ===Gedicht=== | ||
[[Voor trouwlustige meisjes]] is een gedicht dat pastoor Roes publiceerde in zijn lijfblad Rust Roest. | |||
== | ===50-jarig priesterfeest=== | ||
Ter gelegenheid van zijn | Ter gelegenheid van zijn 50-jarig priesterfeest op 15 juni 1939 mocht pastoor Roes uit handen van mr. dr. L.N. Dekkers, in die tijd minister van Landbouw en voorzitter van het huldigingscommité, een [[Rust Roest (15 juni 1939) |herinneringsboek Rust Roest]] in ontvangst nemen. Uit diens handen mocht pastoor Roes tevens de onderscheiding van [[Ridder in de Orde van Oranje-Nassau ]] ontvangen. | ||
==Nevenfunctie== | ===Nevenfunctie=== | ||
* | *Medeoprichter van het [[Wit-Gele Kruis Deurne]] en van 25 april 1928 tot 27 oktober 1941 geestelijk adviseur in het oprichtingsbestuur. | ||
*Oktober 1931: directeur-voorzitter van de r.-k. vereniging [[KJV]] | |||
* | *Oprichter van de Deurnese afdeling van de godsdienstige vereniging [[Derde Orde]]. | ||
* | *1939 directeur-voorzitter [[Congregatie van Onze Lieve Vrouw]] | ||
* | |||
===Kapelaans=== | |||
[[Bestand:Pijpavonden 1913.jpg|thumb|300px|In Het Nieuws van den Dag van 22 november 1913 verscheen dit bericht]] | |||
Tijdens zijn pastoraat in Deurne werd hij bijgestaan door de kapelaans: | Tijdens zijn pastoraat in Deurne werd hij bijgestaan door de kapelaans: | ||
*[[Antonius Cornelis Franciscus Claassen (1903-1988)]] | *[[Antonius Cornelis Franciscus Claassen (1903-1988)]] | ||
*[[ | *[[Michael Adrianus Jansen (1880-1944)]] | ||
*[[Everardus Antonius Cornelis van Kemenade (1905-1989)]] | *[[Everardus Antonius Cornelis van Kemenade (1905-1989)]] | ||
*[[Matheus Dominicus Lam (1909-1981)]] | *[[Matheus Dominicus Lam (1909-1981)]] | ||
Regel 78: | Regel 70: | ||
*[[Henricus Godefridus Verhoeven (1881-1945)]] | *[[Henricus Godefridus Verhoeven (1881-1945)]] | ||
==Zijn dood en begrafenis== | ===Zijn dood en begrafenis=== | ||
Hendrik Roes overleed op zaterdag 4 oktober 1941 op 77-jarige leeftijd | Hendrik Roes overleed op zaterdag 4 oktober 1941 op 77-jarige leeftijd en werd begraven in een grafkelder op het [[Begraafplaats r.-k. kerkhof Deurne-centrum|kerkhof]] van zijn [[Sint-Willibrorduskerk (Deurne)|Sint-Willibrorduskerk]]. Hij werd er op een baar neergelegd. Bij de opening van het graf ter ruiming, in de negentiger jaren van de twintigste eeuw, werd zijn stoffelijk overschot ogenschijnlijk nog intact aangetroffen. Bij de eerste aanraking verging het lichaam echter tot stof. Het kostuum was daarentegen nog praktisch bruikbaar. Na ruiming werd de grafkelder verwijderd, doch de steen die de tombe afdekte, ligt nog op het kerkhof. | ||
Bij de opening van het graf ter ruiming, in de negentiger jaren van de twintigste eeuw, werd zijn stoffelijk overschot ogenschijnlijk nog intact aangetroffen. Bij de eerste aanraking verging het lichaam echter tot stof. Het kostuum was daarentegen nog praktisch bruikbaar. Na ruiming werd de grafkelder verwijderd, doch de steen die de tombe afdekte, ligt nog op het kerkhof. | |||
Roes werd als pastoor in Deurne opgevolgd door [[Antonius Josephus Witlox (1895-1946)|pastoor Witlox]]. | Roes werd als pastoor in Deurne opgevolgd door [[Antonius Josephus Witlox (1895-1946)|pastoor Witlox]]. | ||
==Monument== | ===Monument=== | ||
Exact tien jaar na zijn overlijden werd het plaatsen van een monument gezien als een noodzakelijke voltooiing en een kroon op het leven en werken van de Deurnese pastoor Roes. Het [[pastoor Roes-monument]], gemaakt door Albert Termote, staat na diverse omzwervingen in het [[pastoor Roespark]]. | Exact tien jaar na zijn overlijden werd het plaatsen van een monument gezien als een noodzakelijke voltooiing en een kroon op het leven en werken van de Deurnese pastoor Roes. Het [[pastoor Roes-monument]], gemaakt door Albert Termote, staat na diverse omzwervingen in het [[pastoor Roespark]]. | ||
==Pastoor Roespark== | === Pastoor Roespark === | ||
Van 1963 tot 1965 was er in de [[pastoorswijk in de Houtenhoek]] een straat naar hem vernoemd. Uiteindelijk werd die betreffende straat omgedoopt in [[Mozartstraat]]. Als hulde aan pastoor Roes is later het park tussen de [[Kerkstraat]] en de [[Kruisstraat]] naar hem genoemd: | Van 1963 tot 1965 was er in de [[pastoorswijk in de Houtenhoek]] een straat naar hem vernoemd. Uiteindelijk werd die betreffende straat omgedoopt in [[Mozartstraat]]. Als hulde aan pastoor Roes is later het park tussen de [[Kerkstraat]] en de [[Kruisstraat]] naar hem genoemd: Pastoor Roespark. | ||
[[ | ===Literatuur=== | ||
*Weekblad [[Rust Roest (15 juni 1939)|''Rust Roest'' van 15 juni 1939]]. | |||
Zie ook | *Voorpagina van het [[Land- en Tuinbouwblad]] van zaterdag 29 september 1951 | ||
===Zie ook=== | |||
*[[Pastoors van de parochie Deurne]] | *[[Pastoors van de parochie Deurne]] | ||
*[[Kapelaans van de parochie Deurne]] | *[[Kapelaans van de parochie Deurne]] | ||
{{Appendix}} | |||
{{Appendix | {{DEFAULTSORT:Roes,Henricus}} | ||
[[Categorie:Roes|Henricus]] | |||
{{DEFAULTSORT:Roes,Henricus | |||
[[Categorie:Roes|Henricus | |||
[[categorie:Geestelijke]] | [[categorie:Geestelijke]] | ||
[[Categorie:kapelaan in Deurne-centrum Sint Willibrordus]] | [[Categorie:kapelaan in Deurne-centrum Sint Willibrordus]] |