U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

IJzerertswinning

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Een brok ijzeroer in de tuin van het heemhuis in Deurne.
Het delven van ijzeroer in de 18e eeuw.
Encyclopedie Diderot

IJzerertswinning was ook in Deurne ooit een commerciële activiteit.


In het zure en zuurstofarme peelwater zitten allerlei ijzerverbindingen opgelost. Zodra dit water in contact komt met zuurstof, zoals bij de Peelrandbreuk het geval is, dan worden onoplosbare ijzeroxiden gevormd, waardoor er op lange termijn grote klompen ijzeroer ontstaan. Zo werd bij de aanleg van een overstortbassin onder het dierenpark van het Groot Kasteel een aantal van dergelijke brokken ijzeroer gevonden. Eén zo'n ijzeren kei ligt nog in de tuin achter het heemhuis.

Ook binnen de gemeentegrens van Deurne werd in de tweede helft van de 19e eeuw op commerciële basis ijzeroer gewonnen. In de gemeenteraadsvergadering van 11 maart 1871 kwam onder punt 6 het onderwerp ter sprake Verzoek van de heeren Camp en Soeten te Tegelen tot aankoop van den ijzererts in de gemeentegronden. De raad besloot daarover niet met de heren in onderhandeling te gaan vooraleer de Peel drooger zal zijn.

Op 12 augustus 1871 stond het onderwerp weer op de agenda. Opnieuw hadden de heren Kamp en Soeten uit Tegelen, de gemeenteraad gevraagd om te onderhandelen over de aankoop van het ijzererts, dat zich in de gemeentepeel bevond. De raadsleden wisten wel dat er destijds veel vraag was naar deze grondstof maar hadden geen idee wat de waarde daarvan was. Ze besloten genoemde heeren te doen overkomen ten einde van hen zoo mogelijk te vernemen op welke voorwaarden zij die perceelen wenschen aan te koopen.

De heren uit Tegelen kwamen naar Deurne om het te ontginnen terrein, een perceel grond boven den Merlenberg, te onderzoeken en kwamen vervolgens met een bod van 200 gulden, waarbij ze de verplichting op zich namen om na afloop het terrein te egaliseren. Mocht deze laatste verplichting kunnen vervallen dan boden zij 300 gulden, contant betaald. De raad vond op 5 september 1871 opnieuw dat ze te weinig kennis van zaken had om hierover een beslissing te nemen en besloot voorlopig van de transactie af te zien en nadere informatie in te winnen.

Op 21 juni 1873 stond het onderwerp opnieuw op de agenda van de gemeenteraad. Ondertussen waren andere mogelijke kopers gepolst maar die hadden geen interesse. In deze vergadering werd B en W gemachtigd om te onderhandelen en eventueel alsnog tot een akkoord te komen met Kamp en Soeten.

Dat er vervolgens ook daadwerkelijk ijzererts in Deurne werd gewonnen blijkt onder meer uit de notulen van de gemeenteraad van 10 november 1873 waarin het besluit vermeld werd om de gemeentegrond boven de Halvemaan, nabij de plek waar onlangs ijzererts gegraven is uit te meten voor eventuele verkoop.