U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Lagere jongensschool aan de Visser: verschil tussen versies

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(3 tussenliggende versies door 2 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:08.026.jpg|thumb|400px|De uitbreiding van het schoolgebouw: Een van de klaslokalen werd in 1906 in opdracht van [[pastoor Bots]] gebouwd en in 1908 werd het uitgebreid met nog een klaslokaal en kreeg het "bijgebouw" de omvang zoals hier te zien. Uiterst rechts is ook het pand [[Visser 31]] nog net zichtbaar.<br>Foto: collectie [[gemeente Deurne]]]]
[[Bestand:08.026.jpg|thumb|400px|Het "bijgebouw" van de jongensschool.<br><small>foto collectie[gemeente Deurne</small>]]
[[Bestand:17.739.jpg|thumb|400px|De leerlingen poseerden in 1920 voor het schoolgebouw dat haaks op de Visser stond. Foto coll. Bert Beulens.]]
[[Bestand:17.739.jpg|thumb|400px|De leerlingen in 1920 voor het schoolgebouw dat haaks op de Visser staat. <br><small>foto collectie Bert Beulens</small>]]
[[Bestand:25.191.jpg|thumb|400px|Foto van 10 juli 1913. Geheel links zit [[frater Hildebertus]]. Foto coll. Adrie Mennen.]]
[[Bestand:25.191.jpg|thumb|400px|Groep 4 op 10 juli 1913. Geheel links zit [[frater Hildebertus]].<br><small>foto collectie Adrie Mennen</small>]]
[[Bestand:15.161.jpg|thumb|400px|Een klassenfoto van de lagere jongensschool aan de Visser. Het is niet bekend wanneer deze foto genomen is en wie er op staan.]]
[[Bestand:27.081.jpg|thumb|400px|Klassenfoto van het 2e leerjaar in maart 1944.<br><small>foto collectie Archief Fraters van Tilburg</small>]]
[[Bestand:27.065.jpg|thumb|400px|Klassenfoto van het schooljaar 1930-1931 met achterin meester Knoops. Foto archief fraters van Tilburg.]]
[[Bestand:29.528.jpg|thumb|400px|Klassenfoto 1947-1948.<br><small>foto collectie Hans Timmers</small>]]
De '''Lagere jongensschool aan de Visser''', tot 1901 inclusief een bewaarschool, begon als jongensschool Willibrordus in 1896 in de [[Visser]]. Het was een onderdeel van het [[Klooster- en scholencomplex aan de Visser]].
De '''lagere jongensschool aan de Visser''', tot 1901 inclusief een bewaarschool, begon als jongensschool Willibrordus in 1896 in de [[Visser]]. Het was een onderdeel van het [[klooster- en scholencomplex aan de Visser]].




===Algemeen===
De jongens volgden eerder het onderwijs op de [[openbare school]] van [[Antoon van Baars|monsieur Van Baars]].
De jongens volgden eerder het onderwijs op de [[openbare school]] van [[Antoon van Baars|monsieur Van Baars]].


In 1889, toen de (School)Wet-Mackay werd goedgekeurd, begon [[pastoor Vogels]] van de St.Willibrordusparochie Deurne onmiddellijk stappen te ondernemen om tot de oprichting van een bijzondere jongensschool ( RK. Onderwijs) over te gaan. Dat werd een strijd die zeven jaar zou duren. Hij benaderde de onderwijscongregatie van de [[Fraters van Tilburg|Fraters in Tilburg]] om zijn ideaal waar te maken en fraters voor Deurne te winnen.
In 1889, toen de schoolwet-Mackay werd goedgekeurd, nam [[Joannes Wilhelmus Vogels (1836-1899)|pastoor Vogels]] van de [[Sint-Willibrordusparochie (Deurne)|Sint-Willibrordusparochie]] onmiddellijk stappen tot oprichting van een bijzondere katholieke jongensschool. Dat werd een strijd die zeven jaar zou duren. Hij benaderde de onderwijscongregatie van de [[fraters van Tilburg]] om zijn ideaal waar te maken en de fraters voor Deurne te winnen.


Er waren bij de fraters al zoveel aanvragen voor nieuwe scholen binnengekomen, dat Deurne voorlopig moest wachten.In 1893 herhaalde Vogels nogmaals zijn verzoek, en dan, eerder dan hij had durven verwachten, besliste het hoofdbestuur van de fraters gunstig over zijn aanvraag. Toen kon tot de oprichting van het fratershuis en de [[fratersschool aan de Visser|fratersschool]] worden overgegaan.
Er waren bij de fraters al zoveel aanvragen voor nieuwe scholen binnengekomen, dat Deurne voorlopig moest wachten.In 1893 herhaalde Vogels nogmaals zijn verzoek, en toen, eerder dan hij had durven verwachten, besliste het hoofdbestuur van de fraters gunstig over zijn aanvraag. Toen kon tot de oprichting van het [[Huize St. Willibrordus (Visser)|fratershuis]] en de fratersschool worden overgegaan.


Volgens aantekeningen van pastoor Vogels in het Memoriaal, werd op 18 februari 1895 de bouw van het fratershuis van de H. Willibrordus en het schoolgebouw van de H. Willibrordusschool aanbesteed. De aanbesteding vond plaats in het [[Liefdegesticht]] van de Zusters van Liefde uit Veghel.  
Volgens aantekeningen van pastoor Vogels in het memoriaal, werd op 18 februari 1895 de bouw van het fratershuis van de H. Willibrordus en het schoolgebouw van de H. Willibrordusschool aanbesteed. De aanbesteding vond plaats in het [[Huize St. Joseph (Visser)|Liefdegesticht]] van de [[Zusters Franciscanessen in Deurne (1856-1985)|zusters Franciscanessen]].  


De bouw werd gegund aan de Deurnese aannemers [[Mattijs Lutters (1824-1905)|Math. Lutters & zonen]] en [[Jos van de Mortel]]. Het [[fraterhuis]] en [[Lagere school aan de Visser|school]] zouden aan de [[Visser]] worden gebouwd. Het fratershuis was naar een ontwerp van [[frater Germanus]] van Rijsewijk in de Korvelse stijl (genoemd naar Korvel in Tilburg) door de Tilburgse architect Dekkers.  
De bouw van het [[Huize St. Willibrordus (Visser)|fraterhuis]] en de lagere school aan de [[Visser (straat)|Visser]] werd gegund aan de Deurnese aannemers [[Mattijs Lutters (1824-1905)|Mathijs Lutters en zonen]] en [[Joseph Aloisius van de Mortel (1883-1953)|Jos van de Mortel]]. Het fratershuis van de Tilburgse architect Dekkers was gebouwd naar een ontwerp van frater Germanus van Rijsewijk in de Korvelse stijl (genoemd naar Korvel in Tilburg).  


Op 11 mei 1896 werden huis en school plechtig ingewijd. Het in Rome aangevraagde verlof tot canonieke oprichting van het nieuwe klooster was nog wel niet ontvangen, maar monseigneur Van de Ven achtte dit geen bezwaar om toch tot oprichting over te gaan en 11 mei 1896 staat dan ook te boek als de officiële stichtingsdatum van het Deurnese fratershuis.  
Op 11 mei 1896 werden huis en school plechtig ingewijd. Het in Rome aangevraagde verlof tot canonieke oprichting van het nieuwe klooster was nog wel niet ontvangen, maar monseigneur Van de Ven achtte dit geen bezwaar om toch tot oprichting over te gaan en 11 mei 1896 staat dan ook te boek als de officiële stichtingsdatum van het Deurnese fratershuis.  


De volgende dag, 12 mei 1896, begonnen [[frater Perpetuus]] aan '''29''' en [[frater Dionysio]] aan '''44''' jongens met lesgeven. [[Frater Julius]] was de kleuterleider op de bewaarschool.
De volgende dag, op 12 mei 1896, begon het lesgeven door [[Roelof van Bokhoven (1867-1936)|frater Perpetuus]] met 29 jongens en [[Adrianus de Pijper (1877-1947)|frater Dionysio]] met 44 leerlingen. [[Petrus Wilhelmus van Beek (1876-1956)|Frater Julius]] was de kleuterleider op de bewaarschool.


===Het schoolgebouw===
Het onderwijs vond plaats in een naast het fraterhuis gelegen gebouw dat aanvankelijk bestond uit vijf naast elkaar liggende klassen van negen bij zeven meter, van elkaar gescheiden door glazen schuifdeuren. Deze schuifdeuren werden 's morgens opengezet en de schooldag werd begonnen met het gezamenlijk zingen van een lied. Het laatste klaslokaal die als bewaarschool was ingericht, werd van de andere klassen gescheiden door een muur.
Het onderwijs vond plaats in een naast het fraterhuis gelegen gebouw dat aanvankelijk bestond uit vijf naast elkaar liggende klassen van negen bij zeven meter, van elkaar gescheiden door glazen schuifdeuren. Deze schuifdeuren werden 's morgens opengezet en de schooldag werd begonnen met het gezamenlijk zingen van een lied. Het laatste klaslokaal die als bewaarschool was ingericht, werd van de andere klassen gescheiden door een muur.


Een gang werd niet noodzakelijk geacht en om het schoonhouden van de lokalen te vergemakkelijken was er een tegelvloer aangebracht ipv een plankenvloer. Voor de onderwijzer was er voor de werkmuur een plankier aangebracht, zodat hij de grote klas goed kon overzien. De jongens zaten met hun rug naar de ramen toe in vierpersoons banken. Petroleumlampen, de zogenaamde "lampes belges" zorgden, indien noodzakelijk, voor licht. In 1917 werd het schoolgebouw op het elektriciteitsnet aangesloten en bij het 25-jarig bestaan van de school werden de banken vervangen door tweepersoons banken en werden zij ook anders geplaatst zodat het licht van links binnenviel.  
Een gang werd niet noodzakelijk geacht en om het schoonhouden van de lokalen te vergemakkelijken was er een tegelvloer aangebracht in plaats van een plankenvloer. Voor de onderwijzer was er voor de werkmuur een plankier aangebracht, zodat hij de grote klas goed kon overzien. De jongens zaten met hun rug naar de ramen toe in vierpersoons banken. Petroleumlampen, de zogenaamde ''lampes belges'', zorgden, indien noodzakelijk, voor licht. In 1917 werd het schoolgebouw op het elektriciteitsnet aangesloten. Bij het vijfentwintigjarig bestaan van de school werden de banken vervangen door tweepersoons banken en werden zij ook anders geplaatst zodat het licht van links binnenviel.  


Op 1 mei 1901 werd de bewaarschool opgeheven en kwam er het lokaal vrij. Het aantal leerlingen bleef stijgen en op een mei 1906 werd in opdracht van [[pastoor Bots]] een nieuwe klaslokaal gebouwd in de hoek van de speelplaats, haaks op de Visser. In mei 1908 werd aan dit nieuwe klaslokaal een nieuw lokaal aangebouwd en zo telde de school uiteindelijk zeven klassen.  
Op 1 mei 1901 werd de bewaarschool opgeheven en kwam dat lokaal vrij voor het lager onderwijs. Het aantal leerlingen bleef stijgen en op een mei 1906 werd in opdracht van [[Godefridus Albertus Arnoldus Bots (1855-1918)|pastoor Bots]] een nieuwe klaslokaal gebouwd in de hoek van de speelplaats, haaks op de Visser.  


In 1935 waren zeven lokalen te klein om aan de jongens onderdak te geven. Maar omdat er sprake was van een nieuwe school in de Walsberg werd voorlopig in het patronaat "Rust Roest", een klaslokaal ingericht.
In mei 1908 werd aan dit nieuwe klaslokaal een nieuw lokaal aangebouwd en zo telde de school uiteindelijk zeven klassen.  


===Tweede Wereldoorlog===
In 1935 waren de zeven lokalen te klein om aan alle jongens onderdak te geven. Maar omdat er sprake was van een nieuwe school in de [[Walsberg]] werd voorlopig in het [[patronaatgebouw Rust Roest]] een klaslokaal ingericht.
De school heeft de [[Tweede Wereldoorlog]] goed doorstaan. Begin september 1944
werd het gebouw op last van de militaire overheid ontruimd en werden de schoolbanken opgeslagen in een boerderij achter het [[Groot Kasteel]]. Op 23 en 24 september werd er om Deurne gevochten. De school kreeg toen een paar voltreffers en het [[Brand van 24 september 1944|groot kasteel en de boerderij werden beschoten en brandden af]]. De schoolbanken gingen daarbij voor een groot deel verloren. De rest van het jaar was er geen onderwijs meer tot Pasen 1945. Toen werd
het schoolgebouw schoongemaakt, de ramen van glas voorzien en de resterende schoolbanken over enkele klassen verdeeld. De zusters van de [[St. Annaschool]] stonden ook enkele schoolbanken af. Uiteindelijk werd het schoolgebouw door de inspecteur van het Lager Onderwijs van de Inspectie Helmond afgekeurd omdat het schoolgebouw "minder dan elk ander aan de bepalingen van het Bouwbesluit"voldeed.
===Nieuw schoolgebouw===
De beslissing dat er in Deurne een nieuw schoolgebouw moest komen, viel in 1947. Op 18 oktober van dat jaar bezochten een paar leden van het schoolbestuur, [[frater Floribert]], het hoofd der school en een architect, enkele architectonisch bezien goede scholen. Na een eindeloze gang van instantie naar instantie, keurde de [[Gemeentebestuur 1946-1949|Deurnese gemeenteraad]] op 13 maart 1949 de bouw van het nieuwe schoolgebouw, bestaande uit zes klassen, aan de [[Zandbosweg]] goed.


===Ander onderwijs===
Het schoolgebouw overleefde de [[Tweede Wereldoorlog]] goed. Begin september 1944 werd het gebouw op last van de militaire overheid ontruimd en werden de schoolbanken opgeslagen in een boerderij achter het [[Groot Kasteel]]. Op 23 en 24 september werd er om Deurne gevochten. De school kreeg toen een paar voltreffers en het [[Brand van 24 september 1944|groot kasteel en de boerderij werden beschoten en brandden af]]. De schoolbanken gingen daarbij voor een groot deel verloren. De rest van het jaar was er geen onderwijs meer tot Pasen 1945. In die tussentijd werd het schoolgebouw schoongemaakt, de ramen van glas voorzien en de resterende schoolbanken over enkele klassen verdeeld. De zusters van de [[Sint-Annaschool aan de Visser]] stonden ook enkele schoolbanken af.  
Op onderwijskundig gebied gebeurde er in die tijd niet zoveel. Naast de gewone vakken konden leerlingen avondlessen voor Frans en Duits volgen met het oog op de H.B.S. en eventueel het seminarie.


=== De Schoolhoofden door de tijd heen waren: ===
Uiteindelijk werd het schoolgebouw door de inspecteur van het Lager Onderwijs van de Inspectie Helmond afgekeurd omdat het schoolgebouw ''minder dan elk ander aan de bepalingen van het Bouwbesluit'' voldeed.
De beslissing dat er in Deurne een nieuw schoolgebouw moest komen, viel in 1947. Op 18 oktober van dat jaar bezochten een paar leden van het schoolbestuur, [[Renier Adrianus Arnoldus Maria Mols (1902-1967)|frater Floribert]], het hoofd der school en een architect enkele architectonisch bezien goede scholen. Na een eindeloze gang van instantie naar instantie keurde de [[Gemeentebestuur 1946-1949|Deurnese gemeenteraad]] op 13 maart 1949 de bouw van de [[lagere jongensschool aan de Zandbosweg]], bestaande uit zes klassen, goed.


{| class="wikitable sortable"  
{| class="wikitable sortable"  
|+Schoolhoofden tussen 1897 en 1950
|-
|-
! Jaar
! Jaar
! Schoolhoofd
! Schoolhoofd
! Bijzonderheid
|-
|1897||[[frater Perpetuus]]||
|-
|1900||[[frater Tharsicius]]||
|-
|1905||[[frater Ludovicus]]||
|-
|1909||[[frater Ferdinandus]]||
|-
|-
|1910||[[frater Hildebertus]]||
|1897||[[Roelof van Bokhoven (1867-1936)|frater Perpetuus]]
|-
|-
|1914||[[frater Constantinus]]||
|1900||[[Martinus Josephus Bogaers (1850-1904)|frater Tharsicius]]
|-
|-
|1915||   ||afsplitsing ivm nieuwe [[lagere jongensschool in Zeilberg]]
|1905||[[Petrus Lambertus Josephus van den Houdt (1848-1926)|frater Ludovicus]]
|-
|-
|1917||frater Perpetuus||
|1909||[[Petrus den Ronden (1854-1911)|frater Ferdinandus]]
|-
|-
|1923||[[frater Willibrordo]]||
|1910||[[Joannes Theodorus Leijtens (1881-1951)|frater Hildebertus]]
|-
|-
|1929||   ||afsplitsing deel van [[Walsberg]] bij opening [[Roesbeek]]
|1914||[[Antoon Maria Verhaar (1872-1936)|frater Constantinus]]
|-
|-
|1939||[[frater Floribert]]|| 
|1917||[[Roelof van Bokhoven (1867-1936)|frater Perpetuus]]
|-
|-
|1950||   ||afsplitsing rest van [[Walsberg]] bij opening [[Gerardusschool]]
|1923||[[Antonie de Jong (1877-1974)|frater Willibrordo]]
|-
|-
|1950|| ||verhuizing school naar de Zandbosweg 
|1939||[[Renier Adrianus Arnoldus Maria Mols (1902-1967)|frater Floribert]]
|}
|}
===Fraters aan deze school===
Overzicht van [[Fraters van Tilburg die in het fraterhuis aan de Visser in Deurne woonden|fraters die in de loop der tijd in het fraterhuis aan de Visser]] woonden en aan de lagere jongensschool les gaven.


===Leken-onderwijzers===
Zie ook het overzicht van [[fraters van Tilburg die in het fraterhuis aan de Visser in Deurne woonden]] en waarvan er velen aan de lagere jongensschool les gaven.
 
Tussen de jaren 1910 en 1930 waren er al verschillende leken-onderwijzers aan de fraterschool verbonden. Ze werkten prettig en collegiaal samen met de fraters aan de opvoeding van de Deurnese jeugd. Met name de plicht getrouwe onderwijzer [[Lambertus Nicolaas Johannes van Blokland (1866-1929)]], gaf veertien jaar lang zijn beste krachten aan de fraterschool.
Tussen de jaren 1910 en 1930 waren er al verschillende leken-onderwijzers aan de fraterschool verbonden. Ze werkten prettig en collegiaal samen met de fraters aan de opvoeding van de Deurnese jeugd. Met name de plicht getrouwe onderwijzer [[Lambertus Nicolaas Johannes van Blokland (1866-1929)]], gaf veertien jaar lang zijn beste krachten aan de fraterschool.


=== Literatuur ===
<gallery caption="Klassenfoto's">
*[[Wim van Heugten]] Boek: 100 jaar onderwijs in Deurne 1896-1996
02.978.jpg ‎ |1906
*[[Harold van der Burgt]] Op weg naar het onderwijsvierkant
02.979.jpg ‎ |1906
 
14.920.jpg ‎ |1906
<imagemap>
32.032.jpg ‎ |1906
File:Bekkers, jan (2a).jpg|thumb|centre|800px|Schoolfoto circa 1945. Ga met de muisaanwijzer over de hoofden voor de namen. (Foto collectie Jan Bekkers)
25.191.jpg ‎ |1913
 
00.492.jpg ‎ |1913
rect 214 362 426 677 [[Frater Floribert|frater Floribert, hoofd der school]]
02.956.jpg ‎ |1913
rect 860 356 1013 633 [[?|2=Willy Pijnenburg]]
02.957.jpg ‎ |1913
rect 1086 347 1229 603 [[?|3=Bernard Hoeben]]
27.431.jpg ‎ |1913
rect 1279 327 1409 533 [[?|4=Peter Schiks]]
21.419.jpg ‎ |1919
rect 1466 333 1595 573 [[?|5=Antoon van Teeffelen]]
14.663.jpg ‎ |1925
rect 1661 309 1797 568 [[?|6=Jan Dekker]]
23.072.jpg ‎|circa 1928
rect 1842 279 1982 554 [[?|7=Sjef van Baars]]
29.133.JPG ‎ |circa 1930
rect 2032 343 2189 582 [[?|8=Chris Barten]]
27.064.jpg ‎ |1930-1931
rect 2258 349 2416 641 [[?|9=Frans van Wees]]
27.065.jpg ‎ |1930-1931
rect 2524 326 2710 611 [[?|10=Thomas Vriens]]
27.066.jpg ‎ |1930-1931
rect 2869 313 3074 627 [[?|11=frater, naam onbekend]]
27.067.jpg ‎ |1930-1931
rect 103 682 267 947 [[?|12=.. van de Beek]]
27.068.jpg ‎ |1930-1931
rect 488 658 660 951 [[?|13=Martien van de Berkmortel]]
27.069.jpg ‎ |1930-1931
rect 776 637 919 780 [[?|14=Jan Bekkers]]
27.070.jpg ‎ |1933
rect 994 674 1148 803 [[?|15=Lambert van Gennip]]
27.072.jpg ‎ |1933
rect 1195 649 1340 804 [[?|16=Wim Manders]]
19.441.jpg ‎ |1935
rect 1443 652 1597 832 [[?|17=Marinus van Kessel]]
10.868.jpg ‎ |circa 1936
rect 1695 628 1827 816 [[?|18=Jan Hendrikx]]
32.058.jpg ‎ |1937
rect 1937 642 2093 803 [[?|19=Gerrit Bankers]]
27.074.jpg ‎ |1938
rect 2195 643 2344 805 [[?|20=Cor Janssen]]
27.075.jpg ‎ |1938
rect 2466 635 2607 804 [[?|21=Henk de Jong]]
27.076.jpg ‎ |1938
rect 2711 670 2859 846 [[?|22=Pieter van Grindsven]]
27.077.jpg ‎ |1938
rect 2865 669 3016 1017 [[?|23=Martien Jegerings]]
27.062.jpg ‎ |1939
rect 818 788 956 985 [[?|24=Henk Reinders]]
10.865.jpg ‎|circa 1940
rect 1051 807 1192 988 [[?|25=onbekend]]
27.163.jpg ‎ |1941
rect 1273 804 1413 985 [[?|26=.. van den Berkmortel]]
27.163 a .jpg ‎ |1941 (met nummers)
rect 1474 846 1618 1004 [[?|27=Marinus Welten]]
27.080.jpg ‎ |1944
rect 1712 822 1848 985 [[?|28=Hans Kivits]]
27.082.jpg ‎ |1944
rect 1962 805 2090 1011 [[?|29=Pieter Franssen]]
27.083.jpg ‎ |1944
rect 2183 807 2331 992 [[?|30=Jan van den Heuvel]]
27.084.jpg ‎ |1944
rect 2475 808 2623 975 [[?|31=Jan Vlemmix]]
27.085.jpg ‎ |1944
rect 327 1038 467 1201 [[?|32=Harry Knijnenburg]]
27.086.jpg ‎ |1944
rect 572 1019 723 1198 [[?|33=Leo Verbakel]]
27.087.jpg ‎ |1944
rect 879 1005 1017 1183 [[?|34=Jan van den Berkmortel]]
27.088.jpg ‎ |1944
rect 1123 1005 1263 1202 [[?|35=Harry van den Berkmortel]]
28.630.jpg ‎ |1944
rect 1355 990 1500 1193 [[?|36=Wim Hoonings]]
27.063.jpg ‎ |1945
rect 1701 1002 1853 1197 [[?|37=Gerrit van Deursen]]
27.105.jpg ‎ |1945
rect 1923 1054 2071 1219 [[?|38=Wim van Wetten]]
29.528.jpg ‎ |1947-1948
rect 2240 1001 2408 1203 [[?|39=Jan Manders]]
21.595.jpg ‎ |1949
rect 2475 984 2637 1164 [[?|40=Antoon van de Weijer]]
15.161.jpg ‎ |onbekend
rect 2729 1049 2884 1220 [[?|41=Rob Swinkels]]
27.073.jpg ‎ |onbekend
rect 247 1205 450 1596 [[?|42=Antoon Branten]]
32.582.jpg ‎ |onbekend
rect 570 1222 743 1547 [[?|43=Piet van den Broek]]
rect 836 1190 1014 1556 [[?|44=.. van den Berkmortel]]
rect 1121 1213 1303 1527 [[?|45=Bert van Heugten ]]
rect 1395 1221 1558 1558 [[?|46=Cor van Bakel ]]
rect 1635 1214 1805 1560 [[?|47=Koen Linskens]]
rect 1852 1224 2035 1571 [[?|48=Ed van den Akker]]
rect 2111 1209 2309 1660 [[?|49=Pieter Geboers ]]
rect 2459 1202 2610 1632 [[?|50=Piet Terheijden]]
rect 2742 1223 2928 1621 [[?|51=Wim Berkers]]
 
desc bottom-left
</imagemap>
 
<imagemap>
Bestand:29.528.jpg|thumb|centre|800px|Klassenfoto 1947-1948. Ga met de muisaanwijzer over de hoofden voor de namen. (foto collectie Hans Timmers)
 
rect 93 251 141 347 [[Jan Rovers|Jan Rovers]]
rect 146 255 184 343 [[Theo van Baars|Theo van Baars]]
rect 190 251 237 340 [[Eddie Koolen|Eddie Koolen]]
rect 244 253 278 334 [[Gerrit Dekker|Gerrit Dekker]]
rect 285 250 319 322 [[Nico Martens| Nico Martens]]
rect 320 250 357 339 [[Tinnie Koolen|Tinnie Koolen]]
rect 381 249 430 340 [[Piet van de Mortel|Piet van de Mortel]]
rect 434 245 471 337 [[John Deltrap|John Deltrap]]
rect 474 247 508 335 [[?|1=]]
rect 507 252 560 340 [[Cor Keeren|Cor Keeren]]
rect 559 247 622 334 [[Willie Manders|Willie Manders]]
rect 105 200 142 250 [[?|2=?]]
rect 157 201 192 249 [[Toon van Ham|Toon van Ham]]
rect 200 216 239 251 [[?|3=?]]
rect 245 215 285 248 [[André van Griensven|André van Griensven]]
rect 303 221 336 249 [[?|4=?]]
rect 343 201 386 248 [[Frans Martens|Frans Martens]]
rect 441 206 475 246 [[?|5=?]]
rect 511 211 549 249 [[Jan Bankers|Jan Bankers]]
rect 552 206 592 242 [[Martien Koolen|Martien Koolen]]
rect 5 161 41 337 [[Piet Martens|Piet Martens]]
rect 45 159 81 332 [[?|6=?]]
rect 83 156 120 195 [[?|7=?]]
rect 131 155 158 194 [[Theo de Bijl|Theo de Bijl]]
rect 157 148 178 191 [[Marinus Wilhelmus Aldenzee|Mies Aldenzee]]
rect 178 148 207 193 [[Theo van Griensven|Theo van Griensven]]
rect 206 168 237 211 [[Jan Timmers|Jan Timmers]]
rect 230 152 255 189 [[?|8=?]]
rect 254 163 280 207 [[Willie Goossens|Willie Goossens]]
rect 271 146 294 184 [[?|9=?]]
rect 291 168 316 223 [[Jan Lichteveld|Jan Lichteveld]]
rect 305 150 326 178 [[Martien Prinsen|Martien Prinsen]]
rect 329 166 353 197 [[Harrie van de Weijer|Harrie van de Weijer]]
rect 348 145 372 180 [[?|10=?]]
rect 370 162 396 206 [[Henk van Bakel|Henk van Bakel]]
rect 385 147 406 183 [[Tonnie van Baars|Tonnie van Baars]]
rect 414 168 443 205 [[Mies Derks|Mies Derks]]
rect 447 150 472 187 [[?|11=?]]
rect 469 159 511 221 [[Harrie van de Berkmortel|Harrie van de Berkmortel]]
rect 512 153 549 208 [[Leo van der Heijden|Leo van der Heijden]]
rect 559 150 592 203 [[Martien Kuijpers|Martien Kuijpers]]
rect 595 151 632 242 [[?|12=?]]
rect 183 77 228 147 [[frater Desiderius|frater Desiderius]]
rect 239 95 268 139 [[André Drieshen|André Drieshen]]
rect 270 93 304 146 [[Jo Janssen|Jo Janssen]]
rect 306 84 341 143 [[Paul Swinkels|Paul Swinkels]]
rect 343 83 370 131 [[Gerrit van der Heijden|Gerrit van der Heijden]]
rect 373 90 399 133 [[Jan Otterdijk|Jan Otterdijk]]
rect 404 83 432 155 [[Martien van de Weerden|Martien van de Weerden]]
rect 432 86 466 149 [[Broer van Gog|Broer van Gog]]
rect 469 78 513 156 [[Jan Welten|Jan Welten]]
rect 240 37 279 81 [[Co Lagarde|Co Lagarde]]
rect 289 38 326 82 [[Jan Bertrams|Jan Bertrams]]
rect 336 33 366 76 [[Bruggenwirth|Bruggenwirth]]
rect 369 34 400 80 [[Wim Verbaarschot|Wim Verbaarschot]]
rect 403 37 441 81 [[Harrie van Neerven|Harrie van Neerven]]
rect 444 39 479 75 [[Jo Mertens|Jo Mertens]]


desc bottom-left
</gallery>
</imagemap>


<gallery caption="Foto's van de gebouwen">
05.811.jpg ‎
05.998.jpg ‎
08.027.jpg ‎
10.237.jpg ‎
12.656.jpg ‎
29.535.JPG ‎ |Middenstandsvereniging bij school 1939
27.125.jpg ‎ |september 1944
27.131.jpg ‎ |september 1944
28.419.jpg |1951‎
</gallery>


<gallery caption="Fraters 50 jaar in Deurne 1946">
21.500.jpg ‎
08.797.jpg‎
08.798.jpg
26.491.jpg
16.458.jpg ‎
16.459.jpg ‎
16.460.jpg ‎
16.461.jpg ‎
16.462.jpg ‎
16.463.jpg ‎
16.465.jpg ‎
16.466.jpg ‎
16.467.jpg ‎
16.468.jpg
16.469.jpg ‎
16.470.jpg ‎
16.471.jpg ‎
16.472.jpg ‎
16.473.jpg ‎
16.464.jpg
16.474.jpg ‎
16.475.jpg ‎
16.476.jpg ‎
16.477.jpg ‎
16.478.jpg
16.479.jpg ‎
16.480.jpg
16.481.jpg
16.482.jpg ‎
16.483.jpg ‎
16.484.jpg ‎
16.485.jpg ‎
16.486.jpg ‎
16.487.jpg ‎
16.488.jpg ‎
16.489.jpg ‎
16.490.jpg ‎
16.491.jpg ‎
16.492.jpg ‎
16.493.jpg ‎
</gallery>
<center>José van Nunen-Tielemans maakte de volgende presentatie:</center>
<center>{{#widget:YouTube|id=XSBDXifv0rk}}</center>
{{Appendix|2=
*[[Wilhelmus Antonius Maria van Heugten (1913-1999)|Wim van Heugten]] Boek: 100 jaar onderwijs in Deurne 1896-1996
*[[Bert Beulens]]/[[Harold van der Burgt]] - [[Op weg naar het onderwijsvierkant in Deurne]]
----
{{references}}
}}


[[categorie:schoolgebouw]]
[[categorie:schoolgebouw]]
[[categorie:onderwijs in Deurne]]
[[categorie:onderwijs in Deurne]]

Huidige versie van 16 mei 2022 om 16:45

Het "bijgebouw" van de jongensschool.
foto collectie[gemeente Deurne
De leerlingen in 1920 voor het schoolgebouw dat haaks op de Visser staat.
foto collectie Bert Beulens
Groep 4 op 10 juli 1913. Geheel links zit frater Hildebertus.
foto collectie Adrie Mennen
Klassenfoto van het 2e leerjaar in maart 1944.
foto collectie Archief Fraters van Tilburg
Klassenfoto 1947-1948.
foto collectie Hans Timmers

De lagere jongensschool aan de Visser, tot 1901 inclusief een bewaarschool, begon als jongensschool Willibrordus in 1896 in de Visser. Het was een onderdeel van het klooster- en scholencomplex aan de Visser.


De jongens volgden eerder het onderwijs op de openbare school van monsieur Van Baars.

In 1889, toen de schoolwet-Mackay werd goedgekeurd, nam pastoor Vogels van de Sint-Willibrordusparochie onmiddellijk stappen tot oprichting van een bijzondere katholieke jongensschool. Dat werd een strijd die zeven jaar zou duren. Hij benaderde de onderwijscongregatie van de fraters van Tilburg om zijn ideaal waar te maken en de fraters voor Deurne te winnen.

Er waren bij de fraters al zoveel aanvragen voor nieuwe scholen binnengekomen, dat Deurne voorlopig moest wachten.In 1893 herhaalde Vogels nogmaals zijn verzoek, en toen, eerder dan hij had durven verwachten, besliste het hoofdbestuur van de fraters gunstig over zijn aanvraag. Toen kon tot de oprichting van het fratershuis en de fratersschool worden overgegaan.

Volgens aantekeningen van pastoor Vogels in het memoriaal, werd op 18 februari 1895 de bouw van het fratershuis van de H. Willibrordus en het schoolgebouw van de H. Willibrordusschool aanbesteed. De aanbesteding vond plaats in het Liefdegesticht van de zusters Franciscanessen.

De bouw van het fraterhuis en de lagere school aan de Visser werd gegund aan de Deurnese aannemers Mathijs Lutters en zonen en Jos van de Mortel. Het fratershuis van de Tilburgse architect Dekkers was gebouwd naar een ontwerp van frater Germanus van Rijsewijk in de Korvelse stijl (genoemd naar Korvel in Tilburg).

Op 11 mei 1896 werden huis en school plechtig ingewijd. Het in Rome aangevraagde verlof tot canonieke oprichting van het nieuwe klooster was nog wel niet ontvangen, maar monseigneur Van de Ven achtte dit geen bezwaar om toch tot oprichting over te gaan en 11 mei 1896 staat dan ook te boek als de officiële stichtingsdatum van het Deurnese fratershuis.

De volgende dag, op 12 mei 1896, begon het lesgeven door frater Perpetuus met 29 jongens en frater Dionysio met 44 leerlingen. Frater Julius was de kleuterleider op de bewaarschool.

Het onderwijs vond plaats in een naast het fraterhuis gelegen gebouw dat aanvankelijk bestond uit vijf naast elkaar liggende klassen van negen bij zeven meter, van elkaar gescheiden door glazen schuifdeuren. Deze schuifdeuren werden 's morgens opengezet en de schooldag werd begonnen met het gezamenlijk zingen van een lied. Het laatste klaslokaal die als bewaarschool was ingericht, werd van de andere klassen gescheiden door een muur.

Een gang werd niet noodzakelijk geacht en om het schoonhouden van de lokalen te vergemakkelijken was er een tegelvloer aangebracht in plaats van een plankenvloer. Voor de onderwijzer was er voor de werkmuur een plankier aangebracht, zodat hij de grote klas goed kon overzien. De jongens zaten met hun rug naar de ramen toe in vierpersoons banken. Petroleumlampen, de zogenaamde lampes belges, zorgden, indien noodzakelijk, voor licht. In 1917 werd het schoolgebouw op het elektriciteitsnet aangesloten. Bij het vijfentwintigjarig bestaan van de school werden de banken vervangen door tweepersoons banken en werden zij ook anders geplaatst zodat het licht van links binnenviel.

Op 1 mei 1901 werd de bewaarschool opgeheven en kwam dat lokaal vrij voor het lager onderwijs. Het aantal leerlingen bleef stijgen en op een mei 1906 werd in opdracht van pastoor Bots een nieuwe klaslokaal gebouwd in de hoek van de speelplaats, haaks op de Visser.

In mei 1908 werd aan dit nieuwe klaslokaal een nieuw lokaal aangebouwd en zo telde de school uiteindelijk zeven klassen.

In 1935 waren de zeven lokalen te klein om aan alle jongens onderdak te geven. Maar omdat er sprake was van een nieuwe school in de Walsberg werd voorlopig in het patronaatgebouw Rust Roest een klaslokaal ingericht.

Het schoolgebouw overleefde de Tweede Wereldoorlog goed. Begin september 1944 werd het gebouw op last van de militaire overheid ontruimd en werden de schoolbanken opgeslagen in een boerderij achter het Groot Kasteel. Op 23 en 24 september werd er om Deurne gevochten. De school kreeg toen een paar voltreffers en het groot kasteel en de boerderij werden beschoten en brandden af. De schoolbanken gingen daarbij voor een groot deel verloren. De rest van het jaar was er geen onderwijs meer tot Pasen 1945. In die tussentijd werd het schoolgebouw schoongemaakt, de ramen van glas voorzien en de resterende schoolbanken over enkele klassen verdeeld. De zusters van de Sint-Annaschool aan de Visser stonden ook enkele schoolbanken af.

Uiteindelijk werd het schoolgebouw door de inspecteur van het Lager Onderwijs van de Inspectie Helmond afgekeurd omdat het schoolgebouw minder dan elk ander aan de bepalingen van het Bouwbesluit voldeed.

De beslissing dat er in Deurne een nieuw schoolgebouw moest komen, viel in 1947. Op 18 oktober van dat jaar bezochten een paar leden van het schoolbestuur, frater Floribert, het hoofd der school en een architect enkele architectonisch bezien goede scholen. Na een eindeloze gang van instantie naar instantie keurde de Deurnese gemeenteraad op 13 maart 1949 de bouw van de lagere jongensschool aan de Zandbosweg, bestaande uit zes klassen, goed.

Schoolhoofden tussen 1897 en 1950
Jaar Schoolhoofd
1897 frater Perpetuus
1900 frater Tharsicius
1905 frater Ludovicus
1909 frater Ferdinandus
1910 frater Hildebertus
1914 frater Constantinus
1917 frater Perpetuus
1923 frater Willibrordo
1939 frater Floribert

Zie ook het overzicht van fraters van Tilburg die in het fraterhuis aan de Visser in Deurne woonden en waarvan er velen aan de lagere jongensschool les gaven.

Tussen de jaren 1910 en 1930 waren er al verschillende leken-onderwijzers aan de fraterschool verbonden. Ze werkten prettig en collegiaal samen met de fraters aan de opvoeding van de Deurnese jeugd. Met name de plicht getrouwe onderwijzer Lambertus Nicolaas Johannes van Blokland (1866-1929), gaf veertien jaar lang zijn beste krachten aan de fraterschool.

  • Klassenfoto's
  • 1906

    1906

  • 1906

    1906

  • 1906

    1906

  • 1906

    1906

  • 1913

    1913

  • 1913

    1913

  • 1913

    1913

  • 1913

    1913

  • 1913

    1913

  • 1919

    1919

  • 1925

    1925

  • circa 1928

    circa 1928

  • circa 1930

    circa 1930

  • 1930-1931

    1930-1931

  • 1930-1931

    1930-1931

  • 1930-1931

    1930-1931

  • 1930-1931

    1930-1931

  • 1930-1931

    1930-1931

  • 1930-1931

    1930-1931

  • 1933

    1933

  • 1933

    1933

  • 1935

    1935

  • circa 1936

    circa 1936

  • 1937

    1937

  • 1938

    1938

  • 1938

    1938

  • 1938

    1938

  • 1938

    1938

  • 1939

    1939

  • circa 1940

    circa 1940

  • 1941

    1941

  • 1941 (met nummers)

    1941 (met nummers)

  • 1944

    1944

  • 1944

    1944

  • 1944

    1944

  • 1944

    1944

  • 1944

    1944

  • 1944

    1944

  • 1944

    1944

  • 1944

    1944

  • 1944

    1944

  • 1945

    1945

  • 1945

    1945

  • 1947-1948

    1947-1948

  • 1949

    1949

  • onbekend

    onbekend

  • onbekend

    onbekend

  • onbekend

    onbekend

  • Foto's van de gebouwen
  • 05.811.jpg
  • 05.998.jpg
  • 08.027.jpg
  • 10.237.jpg
  • 12.656.jpg
  • Middenstandsvereniging bij school 1939

    Middenstandsvereniging bij school 1939

  • september 1944

    september 1944

  • september 1944

    september 1944

  • 1951‎

    1951‎

  • Fraters 50 jaar in Deurne 1946
  • 21.500.jpg
  • 08.797.jpg
  • 08.798.jpg
  • 26.491.jpg
  • 16.458.jpg
  • 16.459.jpg
  • 16.460.jpg
  • 16.461.jpg
  • 16.462.jpg
  • 16.463.jpg
  • 16.465.jpg
  • 16.466.jpg
  • 16.467.jpg
  • 16.468.jpg
  • 16.469.jpg
  • 16.470.jpg
  • 16.471.jpg
  • 16.472.jpg
  • 16.473.jpg
  • 16.464.jpg
  • 16.474.jpg
  • 16.475.jpg
  • 16.476.jpg
  • 16.477.jpg
  • 16.478.jpg
  • 16.479.jpg
  • 16.480.jpg
  • 16.481.jpg
  • 16.482.jpg
  • 16.483.jpg
  • 16.484.jpg
  • 16.485.jpg
  • 16.486.jpg
  • 16.487.jpg
  • 16.488.jpg
  • 16.489.jpg
  • 16.490.jpg
  • 16.491.jpg
  • 16.492.jpg
  • 16.493.jpg
José van Nunen-Tielemans maakte de volgende presentatie:
Bronnen, noten en/of referenties
Overgenomen van "https://www.deurnewiki.nl/wiki/index.php?title=Lagere_jongensschool_aan_de_Visser&oldid=329546"