Bewerken van Breemortelweg

[[Image:Straten - breemortelweg2.jpg|thumb|right|400px|Deelnemers van de Breemortel aan de [[Vrijheidsfeesten Deurne 1945|bevrijdingsoptocht]] op 12 mei 1945. (foto collectie Bert van Rixtel) Aan het spinnewiel zit Marie Brands, daarvoor zit Riek Manders, rechts daarvan met hoofddoek is Martina Bennenbroek, naast haar Lies van de Burgt, het meisje voor hen is Jo van Rixtel, Hanna van Rixtel-Manders hanteert de karnton, achter haar staan Net van Bussel en Door van der Kant, rechts daarvan resp. Toon Manders, Fons Geven, Sjef Brunas en Grard Bennenbroek.]]
[[Image:Breemortelweg1.JPG|thumb|right|400px|De drie Breemortelse senioren Bert van Rixtel, Wim van der Kant en Jan van de Burgt voor huize Van de Burgt, herbouwd in 1930.]]

De '''Breemortelweg''' verbindt de [[Liesselseweg]] met de [[Veghelsedijk]].


== Oud gehucht ==

Een klein, middeleeuws gehucht in Deurne is de [[Breemortel]]. Een van de vroegste vermeldingen vinden we terug in een schepenakte in het stadsarchief van 's-Hertogenbosch, waar rond 1423 sprake is van de ''Brede Mortel''. Als we bedenken dat "mortel" een aanduiding was voor moerassige, drabberige grond dan is deze gehuchtnaam heel logisch: hier immers hield het oude cultuurlandschap op en begon de uitgestrekte en natte peel. Later komen we het toponiem ook herhaaldelijk tegen als [[Breemwortel]]. Kennelijk raakte men de betekenis van deze naam kwijt en werd er een variant van de naam verzonnen.

== Weijerstraat ==

De Breemortelweg tussen de karakteristieke bocht en de Liesselseweg weg heette eertijds de [[Weijerstraat]] en wordt door de ouderen daar nog steeds de [[Wèèrstraot]] genoemd. Opvallend is dat deze benaming in geschriften van vóór 1750 herhaaldelijk voorkomt maar daarna nooit meer. Deze straatnaam heeft door mondelinge overlevering de afgelopen twee en 'n halve eeuw dus glansrijk overleefd.

== Brand ==

[[Bert van Rixtel]] (72 jaar), [[Wim van der Kant]] (80 jaar) en [[Jan van der Burgt]] (87), allen geboren en getogen op de Breemortel, wisten in 2008 nog precies het wel en wee te vertellen van de nog bestaande en verdwenen boerderijen in dit gehucht. Zo wist Jan zich nog te herinneren hoe zijn ouderlijke boerderij op 1 juli 1930 na een blikseminslag afbrandde. Toen het onweer kwam opzetten was de weduwe Van de Burgt-Crooijmans nog met een palmtakje met wijwater rondom het huis gegaan om bescherming van hogerhand te zoeken maar het mocht niet baten. Nog voor Jan na de klap bij buurman Manders was om hulp te halen sloegen de vlammen uit het dak. Het kinderrijke gezin werd zo goed en kwaad als het ging door de buurt in een varkenshok opgevangen. Het huis werd, op aanraden van timmerman oom [[Adrianus van de Burgt]], herbouwd met een zogenaamde Franse kap, dit tot groot verdriet van de huidige bewoner Jan van de Burgt die bij storm nog steeds de pannen van zijn dak zag waaien.

== Beugelbaan ==

[[Louis van de Burgt]] herinnerde zich nog dat naast het [[Breemortelweg 10|huis nr. 10]] van [[Piet Bennenbroek]], richting Liesselseweg, voor aan de straat vroeger een beugelbaan lag, waarop de bewoners van de Breemortel vroeger 's zondags hun vertier hadden. Hoorde de baan bij de herberg, die [[Goort Moors]] van 1905 tot 1909 hield op de Breemortel?

== Bevrijdingsoptocht ==

Op bovenstaande foto zie je de inbreng van de Breemortel tijdens de optocht die gehouden werd in Deurne bij de viering van het eerste bevrijdingsjaar na de oorlog. Er wordt uitgebeeld hoe men tijdens de oorlog probeerde te overleven door het spinnewiel weer van zolder te halen en illegaal koren te dorsen of boter te karnen. Op het grote bord staat: "Ook dit moet capituleren", met daarboven "boterfiets". Met de opbrengst van genoemde praktijken kon namelijk een fiets worden aangeschaft. 

==Huisnummering 1953==
In 1953 werden de oude huisnummers vervangen door nieuwe adressen. Onderstaand zie u de toen omgenummerde huizen met hun hoofdbewoner. Als u op de zandloper klikt kunt u de betreffende kolom sorteren.

{| class="wikitable sortable" 
|-
! Hoofdbewoner
! Oude nr
! Nieuw adres
|-
|Burgt,van de Judocus||Z.204||Breemortelweg 20
|-
|Kant-v Mierlo,van der Johanna||Z.205||Breemortelweg 12
|-
|Verberne, Johannes||Z.205a||Breemortelweg 14
|-
|Bennenbroek, Gerardus M.||Z.206||Breemortelweg 10
|-
|Kant,van der Adrianus H.||Z.207||Breemortelweg  6
|-
|Kant,van der Johannes||Z.208||Breemortelweg  9
|-
|Kant,van der Wilhelmus P.||Z.208a||Breemortelweg 11
|-
|Brands, Hermanus A.||Z.209||Breemortelweg 13
|-
|Manders, Antonius||Z.209a||Breemortelweg 15
|-
|Bennenbroek, Petrus J.||Z.210||Breemortelweg 17
|-
|Rixtel,van Johannes P.||Z.211||Breemortelweg 19
|-
|Burgt-Crooijmans, wed, van de E.||Z.212||Breemortelweg 21
|-
|Burgt,van de Johannes Chr.||Z.212||Breemortelweg 21
|-
|Bommel,van Johannes||Z.212a||Breemortelweg 25
|}
{{
#display_map:
address=Breemortelweg deurne
|zoom=15
|height=400
|width=500
|type=hybrid
}}

== Literatuur ==

[[Pieter Koolen]] – "Breemortelweg" - art. nr. 28 in de serie [[Historische verkenningen]] ([[Heemkundekring H.N. Ouwerling]]) in [[Weekblad voor Deurne]] van 2 mei 2008.

[[categorie:straat]]