U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Bewerken van De Raakt

Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Waarschuwing: U bent niet aangemeld. Uw IP-adres zal voor iedereen zichtbaar zijn als u wijzigingen op deze pagina maakt. Wanneer u zich aanmeldt of een account aanmaakt, dan worden uw bewerkingen aan uw gebruikersnaam toegeschreven. Daarnaast zijn er andere voordelen.

Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.

Huidige versie Uw tekst
Regel 1: Regel 1:
<div style="float: right">
De '''Rakt''' is de naam van de plaats waar de [[Oude Aa]] de [[Helmondsingel]] kruist en de wijde omgeving daarvan.
{{
#display_map:lines=
51.473673, 5.733717:51.472158, 5.736159:51.469286, 5.735066:51.464660, 5.738099:51.463634, 5.739923:51.463380, 5.741736:51.462685, 5.743592:51.463119, 5.745995:51.462511, 5.749643:51.458483, 5.753907:51.459509, 5.719279:51.468455, 5.715571:51.473673, 5.733717:
~De Raakt~De Rakat, zoals aangegeven op de kadastrale kaart van Vlierden van 1832~red~0.42~10;
|height=400
|width=400
}}
</div>
'''De Raakt (Rakt)''' is een toponiem voor het noordelijke gedeelte van de voormalige gemeente [[Vlierden]] tegen de grens van Bakel en Deurne.




== Beekpassage ==
De brug die hier vroeger in de oude weg lag heet op de kadasterkaart van 1832 al [[Raaksche Brug]]. In de eerste helft van de 19e eeuw waren in deze omgeving nog volop heide en stuifzand te vinden. Op de ''Historische topografische Atlas Noord-Brabant ± 1836-1843'' wordt het gebied ten zuidwesten van de brug aangeduid als [[De Raakt]].
 
De brug die hier vroeger in de oude weg lag, werd [[Raaksche Brug]] genoemd en bestond al in de 17e eeuw. De vroegste vermelding van de naam Ra(a)kt is van 1615, toen twee Deurnese borgemeesters in het openbaar de aanbesteding deden tot het bouwen van een nieuwe brug over de ''Raecktse Loep'', zoals de [[Oude Aa]] herhaaldelijk genoemd wordt. In 1753 werd de brug in steen uitgevoerd.


Voor een mogelijke verklaring van de herkomst van de naam legt [[Ton Spamer|Spamer]] verband tussen de het woord 'Racker', waarmee in het Duits van rond 1500 de beul werd aangeduid, en de [[galg]] die nog tot rond 1800 zo’n 500 meter oostelijk van de Raaksche Brug stond. Het Nederlandse woord 'rakker' betekende oorspronkelijk ''beulsknecht''. Mogelijk dat die galg en de functionaris die er bij hoorde de naamgevers van Rakt en Raakt waren.<ref>[[Ton Spamer]] – ''[[Een karretje op den zandweg reed…]]'', Deurnese toponiemen uit de periode 721-1900,  Deurne, 2010.</ref> Een tweede plausibele verklaring is een afleiding van het woord ''rak'', dat rechte (water)loop betekent. De Aa zou hier in het verleden mogelijk een opmerkelijk recht verloop hebben gekend. Gezien overeenkomsten met andere waternamen, zoals die van het Damrak in Amsterdam, is de tweede optie het waarschijnlijkst.
Voor een mogelijke verklaring van de herkomst van de naam legt [[Ton Spamer|Spamer]] verband tussen de het woord 'Racker', waarmee in het Duits van rond 1500 de beul werd aangeduid, en de [[galg]] die nog tot rond 1800 zo’n 500 meter oostelijk van de Raaksche Brug stond. Het Nederlandse woord 'rakker' betekende oorspronkelijk ''beulsknecht''. Mogelijk dat die galg en de functionaris die er bij hoorde de naamgevers van Rakt en Raakt waren.<ref>[[Ton Spamer]] – ''[[Een karretje op den zandweg reed…]]'', Deurnese toponiemen uit de periode 721-1900,  Deurne, 2010.</ref> Een tweede plausibele verklaring is een afleiding van het woord ''rak'', dat rechte (water)loop betekent. De Aa zou hier in het verleden mogelijk een opmerkelijk recht verloop hebben gekend. Gezien overeenkomsten met andere waternamen, zoals die van het Damrak in Amsterdam, is de tweede optie het waarschijnlijkst.


De Oude Aa vormde hier bovendien de oude grens tussen de gemeenten Deurne en Liessel en Vlierden. De grens met de gemeente Bakel en Milheeze lag bovendien dichtbij.
De vroegste vermelding van de naam Rakt is van 1741, toen sprake was van een grensconflict tussen de [[heerlijkheid Deurne]] en de [[Heerlijkheid Vlierden]], nabij de ''[[Raakse Brug]]''.
 
== Ontginningen ==
De Rakt bestond de facto uit een westelijke ontginning op Vlierdens grondgebied rond [[Helmondsingel 160]] (vanaf circa 1836), en een oostelijke op Deurnes grondgebied rond de [[Clasinahoeve]] (vanaf circa 1844). Veel later werd deze ontginning naar het oosten uitgebreid (vanaf circa 1928), en werd [[Helmondsingel 140]] gebouwd. De drie delen bespreken we hierna aan de hand van de bijbehorende boerderijen.
 
===Helmondsingel 160===
Tegelijk werd de naam ''De Rakt'' ook gebruikt voor de omgeving van de brug. Tot in de eerste helft van de negentiende eeuw was er in deze omgeving nog nauwelijks cultuurland te vinden. Rond 1836 (dj. 1837) werd een eerste ontginning ten westen van de brug uitgevoerd door de Vlierdense landbouwer [[Henricus van den Broek (1782-1839)|Hendrikus van den Broek]], die hier een stuk heide van de [[gemeente Vlierden]] had gekocht. Rond 1836 (dj. 1837) liet hij op dit perceel heide (Vlierden B 203) een nieuw huis met schuur en erf bouwen. Dat kreeg de aanduiding Vlierden B 233, de resterende heide Vlierden B 232.<ref>Kadastrale leggers Vlierden, reeks 1, artikel 214</ref> Uit dit erf ontstond de huidige boerderij [[Helmondsingel 160]].
 
===Clasinahoeve===
 
Voor de geschiedenis van de Clasinahoeve, die van circa 1855 tot rond 1942 ten noorden van de [[Raktseweg]] aan de [[Helmondsingel]] stond, zie onder [[Clasinahoeve]].
 
===Helmondsingel 140===
Rond 1930 werd de Deurnese ontginning naar het oosten toe uitgebreid, tot aan de rand van het [[Zandbos]]. Op dit cultuurland liet de Deurnese burgemeester [[Johannes Casper van Beek (1877-1951)]] in 1931 een landbouwschuur en in 1932 een pachtboerderij bouwen. Een deel van de gronden werd uiteindelijk met de boerderij verkocht, maar de rest van het land bleef de familie tot na 1989 verpachten. De bedoelde pachtboerderij was de boerderij [[De Rakt (boerderij)|De Rakt]], met het adres [[Helmondsingel 140]]. Het huis [[Helmondsingel 144]], eertijds een PTT-station, is daarvan een afsplitsing.
 
[[Gps::{{#geocode:51.466086, 5.734821}}|]]


{{Appendix}}
{{refs}}
[[categorie:toponiem|Raakt,De]]
[[categorie:toponiem]]
Al uw bijdragen aan DeurneWiki kunnen bewerkt, gewijzigd of verwijderd worden door andere gebruikers. Als u niet wilt dat uw teksten rigoureus aangepast worden door anderen, plaats ze hier dan niet.
U belooft ook dat u de oorspronkelijke auteur bent van dit materiaal of dat u het hebt gekopieerd uit een bron in het publieke domein of een soortgelijke vrije bron (zie DeurneWiki:Auteursrechten voor details). Gebruik geen materiaal dat beschermd wordt door auteursrecht, tenzij u daarvoor toestemming hebt!

Om de wiki te beschermen tegen geautomatiseerde bewerkingsspam vragen wij u vriendelijk de volgende CAPTCHA op te lossen:

Annuleren Hulp bij bewerken (opent in een nieuw venster)

Op deze pagina gebruikte sjablonen:

Overgenomen van "https://www.deurnewiki.nl/wiki/index.php?title=De_Raakt"