Bewerken van Doorn (toponymie)

[[Afbeelding:Doren-1641-Otto-de-Visscher.jpg|thumb|right|250px|Toponiem Doorn - notatie van Deurne N.Br. 1641 DOREN]]
Plaatsen waarvan de [[toponiem|naam]] of een deel van de naam afgeleid is van het woord '''doorn''' (''dorn'', ''thorn'') komen voor in verschillende plekken in het West-Germaanse taalgebied, zoals Nederland, België, Duitsland en Engeland. Een bekend voorbeeld is [[Deurne]], dat zowel in Nederland als in Vlaanderen voorkomt. Het woord is afgeleid van het Germaanse woord ''durnum'', dat doorn betekende (meervoud ''durnu-'')  <ref>[http://www.wulfila.be/tw/facsimile/?page=279 Maurits Gysseling: Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226)]</ref>.

== Verklaring van het deelwoord "doorn" in de plaatsnaam ==

Zoals de uitgang ''-dam'' in [[Amsterdam]] verklaard wordt door de aanwezigheid van een [[dam (waterkering)|dam]] (in de [[Amstel (rivier)|Amstel]]) zo gaf men ook aan nederzettingen bij een doornbegroeïng]] een naam met daarin het woord ''doorn'' (bijvoorbeeld Doornik).

== Voorbeelden van plaatsnamen met "doorn" die afgeleid zijn van ''durnu'' ==

'''Nederland''': [[Deurne]]<ref>Maurits Gysseling: ''Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226)'', 1960</ref>, Doornenburg, Doornik, Doornspijk
    
'''België''': Deurne (Vlaams-Brabant), Deurne (Waals-Brabant), (Tourinnes la Grosse)
    
'''Duitsland''': Appeldorn
    
'''Engeland''': ... 

Een deel van de namen gaat vermoedelijk terug op een afleiding uit -tere, dat een boom aanduidt.<ref>Laak, J.C. ter, manuscript. Deventer</ref>.

== Voorbeelden van die mogelijk maar niet zeker afgeleid zijn van ''durnu'' ==
===Nederland===
Deurningen, Deursen, [[Deurze]], Doorning, Doornsteeg, Doorwerth, Hellendoorn, Odoorn Dr., Thorn (Limburg), Doorn (Utrecht)
===België===
* Deurne (Antwerpen) (Romaans "Torninis"), Doornik (Tournai), Turnhout
===Duitsland===
* Dornick
===Engeland===
* Appledore, Thorne, Thornton

== Voorbeelden van plaatsnamen met "doorn" die niet afgeleid zijn van ''durnu'' ==
* Apeldoorn, van ''appuldrum'', appelboom. <ref name="Gysseling"/>
* Appeltern, idem<ref name="Gysseling"/>
* IJzendoorn, van Oud-Germaans ''Isandro''<ref name="Gysseling"/>

[[Afbeelding:DOORN-toponiem-kaart-3.gif|thumb|center|600px|Alle dr*n / tr*n plaatsnamen op de kaarten van BLAEU - * = klinker]]

== Trivia ==

* Bij de studie van toponiemen dient altijd op de oudst bekende vorm terug gegrepen te worden. Meerdere namen die tegenwoordig op -doorn eindigen, gaan terug op een vorm die daar niets mee te maken heeft. Een voorbeeld is Apeldoorn (792-793: ''Appoldro''), dat 'appelboom' betekent. Ook daarmee vergelijkbare namen in het buitenland gaan vermoedelijk op 'appelboom' terug.<ref>Lexicon van Nederlandse Toponiemen tot 1200, Künzel R., D. Blok en J. Verhoeff, Amsterdam 1989, uitg, Meertens Instituut, pag. 69</ref>

== Literatuur ==
* Lexicon van Nederlandse Toponiemen tot 1200, Künzel R., D. Blok en J. Verhoeff, Amsterdam 1989, uitg, Meertens Instituut
* [http://www.wulfila.be/tw/ Toponymisch Woordenboek van België, Nederland, Luxemburg, Noord-Frankrijk en West-Duitsland (vóór 1226)] Maurits Gysseling (1960)

== Externe links ==
*[http://www.fallingrain.com/world/NL/ plaatsen en gehuchten - alfabetisch met kaart]
*[http://www.stamboomsurfpagina.nl/namen.html stamboom surfpagina:] alle mogelijke namen (ook alle plaatsnamen in NL en BE)

==Noten==

<references/>

[[Categorie:Toponiem]]