Bewerken van Kanaal van Deurne
Naar navigatie springen
Naar zoeken springen
Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.
Huidige versie | Uw tekst | ||
Regel 1: | Regel 1: | ||
[[Image:Kanaal_van_Deurne_2_okt_2009.jpg|thumb|400px|Kort nadat deze foto op 2 oktober 2009 genomen is werd hier de duiker in het verlengde van de Eikenlaan weggehaald. ]] | [[Image:Kanaal_van_Deurne_2_okt_2009.jpg|thumb|400px|Kort nadat deze foto op 2 oktober 2009 genomen is werd hier de duiker in het verlengde van de Eikenlaan weggehaald. ]] | ||
[[Bestand:Algemeen Handelsblad 30 september 1876.JPG|thumb|400px|De aanbesteding van de aanleg van het Deurnes Kanaal vond plaats op 26 september 1876.<br><small>Algemeen Handelsblad 30 september 1876</small>]] | [[Bestand:Algemeen Handelsblad 30 september 1876.JPG|thumb|400px|De aanbesteding van de aanleg van het Deurnes Kanaal vond plaats op 26 september 1876.<br><small>Algemeen Handelsblad 30 september 1876</small>]] | ||
Regel 13: | Regel 12: | ||
== Ligging == | == Ligging == | ||
Het '''Kanaal van Deurne''' is een vijftien kilometer lang zijkanaal van de Noordervaart. Het kanaal begint in Limburg ten zuiden van Meijel en loop dan parallel aan de [[Helenavaart]] in noordelijke richting. Na vijf kilometer, na de grens met Noord-Brabant te zijn overgestoken, buigt de Helenavaart in noordoostelijke richting naar [[Helenaveen]], terwijl het Kanaal van Deurne in noordwestelijke richting loopt, langs de natuurgebieden [[Heitrakse Peel]], [['t Molentje]] en de [[Deurnese Peel]]. Bij Griendtsveen, ter hoogte van de [[Halte]], vloeit het Kanaal van Deurne, samen met de Helenavaart, in het [[Defensiekanaal]] uit. Hierna loopt het Defensiekanaal verder in noordelijke richting. | Het '''Kanaal van Deurne''' is een vijftien kilometer lang zijkanaal van de [[Noordervaart]]. Het kanaal begint in Limburg ten zuiden van Meijel en loop dan parallel aan de [[Helenavaart]] in noordelijke richting. Na vijf kilometer, na de grens met Noord-Brabant te zijn overgestoken, buigt de Helenavaart in noordoostelijke richting naar [[Helenaveen]], terwijl het Kanaal van Deurne in noordwestelijke richting loopt, langs de natuurgebieden [[Heitrakse Peel]], [['t Molentje]] en de [[Deurnese Peel]]. Bij Griendtsveen, ter hoogte van de [[Halte]], vloeit het Kanaal van Deurne, samen met de Helenavaart, in het [[Defensiekanaal]] uit. Hierna loopt het Defensiekanaal verder in noordelijke richting. | ||
== Grondverwerving en aanleg == | == Grondverwerving en aanleg == | ||
Regel 41: | Regel 33: | ||
Op maandag 16 mei 1876 begon de daadwerkelijke uitbakening. De ambtenaren van Rijkswaterstaat, die daarmee belast waren, hadden planken en andere hulpmiddelen nodig om hun werk te kunnen doen en niet weg te zakken in de zompige peel. | Op maandag 16 mei 1876 begon de daadwerkelijke uitbakening. De ambtenaren van Rijkswaterstaat, die daarmee belast waren, hadden planken en andere hulpmiddelen nodig om hun werk te kunnen doen en niet weg te zakken in de zompige peel. | ||
Het graafwerk begon op 8 april 1877. Daarvoor werd een 36-tal ervaren Duitsers uit de omgeving van Münster geronseld en aan het werk gezet. | Het graafwerk begon op 8 april 1877. Daarvoor werd een 36-tal ervaren Duitsers uit de omgeving van Münster geronseld en aan het werk gezet. Daarnaast waren er nog ruim tweehonderd andere gravers aan het werk. Ze verzetten zo'n 1500 m³ grond per dag. De dagelijkse leiding van de werkzaamheden bij de kanaalaanleg en vervening was in handen van [[Johannis Hermans (1845-1897)|Jan Hermans]]. | ||
In verband met de periodieke uitbetaling van gedeeltes van de aanneemsom rapporteerde Musquetier de voortgang van de werkzaamheden regelmatig aan het Deurnese gemeentebestuur, waarbij hij ook herhaaldelijk melding maakte van het aantal arbeiders dat werkzaam was aan het kanaal en de hoeveel grond die verzet was. | In verband met de periodieke uitbetaling van gedeeltes van de aanneemsom rapporteerde Musquetier de voortgang van de werkzaamheden regelmatig aan het Deurnese gemeentebestuur, waarbij hij ook herhaaldelijk melding maakte van het aantal arbeiders dat werkzaam was aan het kanaal en de hoeveel grond die verzet was. | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
Regel 85: | Regel 77: | ||
|} | |} | ||
Het kanaal was aanvankelijk bedoeld ter afwatering van het veengebied en voor het transport van de in de [[Peel]] afgegraven turf. De turfvaartjes in de [[Deurnese Peel]] (de zogenaamde [[wijken]]) werden op dit kanaal aangesloten. De wijken in [[Helenaveen]] echter werden aangesloten op de [[Helenavaart]]. | |||
Er | Er was grote rivaliteit tussen [[Jan van de Griendt|Van de Griendt]] van de [[Maatschappij Helenaveen]] en het gemeentelijk veenbedrijf van Deurne. Van de Griendt weigerde zijn eigen kanaal (de Helenavaart) in medegebruik te geven en dwong de gemeente daardoor zelf een nieuw kanaal te graven, het Kanaal van Deurne. Aan die geschiedenis dankt de Peel zowel de zogenaamde [[bajonetbocht]] als de opmerkelijke aanwezigheid van twee parallelle kanalen. | ||
== Wateraanvoer == | == Wateraanvoer == | ||
Regel 103: | Regel 86: | ||
Veel bovenlopen van talrijke beken in de uitgestrekte, verdroogde landbouwgebieden in de noordelijke Peel worden daarmee in de zomer van water voorzien. Dat betreft de [[Astense Aa]], de [[Vlier]] en de [[Oude Aa]] aan het Kanaal van Deurne zelf en nog meer beken aan het Defensiekanaal. Consequenties van wateraanvoer zijn en tegennatuurlijk peilbeheer (hoog water in de zomer, laag peil in de winter) en een grote hoeveelheid voedingsstoffen op bovenloopjes die van nature juist relatief voedselarm waren. | Veel bovenlopen van talrijke beken in de uitgestrekte, verdroogde landbouwgebieden in de noordelijke Peel worden daarmee in de zomer van water voorzien. Dat betreft de [[Astense Aa]], de [[Vlier]] en de [[Oude Aa]] aan het Kanaal van Deurne zelf en nog meer beken aan het Defensiekanaal. Consequenties van wateraanvoer zijn en tegennatuurlijk peilbeheer (hoog water in de zomer, laag peil in de winter) en een grote hoeveelheid voedingsstoffen op bovenloopjes die van nature juist relatief voedselarm waren. | ||
== Natuur == | |||
== Natuur | |||
Het kalkrijke water in het kanaal brengt met zich mee dat men in het water en aan de oever veel soorten vindt die voedsel- en kalkrijke wateren begeleiden, zoals gele lis, riet en brandnetel. Langs de bovenloop van de Astense Aa treft men zelfs de zwanenbloem aan. De typische boomsoort langs het kanaal is de zwarte els, terwijl in de zuur gebleven Peelgebieden de berk overheerst. Het kanaal is vanwege zijn ligging in de [[Deurnese Peel]], maar ook vanwege zijn eigen hydrobiologische betekenis, aangewezen als deel van het beschermd natuurmonument de Deurnese Peel. | Het kalkrijke water in het kanaal brengt met zich mee dat men in het water en aan de oever veel soorten vindt die voedsel- en kalkrijke wateren begeleiden, zoals gele lis, riet en brandnetel. Langs de bovenloop van de Astense Aa treft men zelfs de zwanenbloem aan. De typische boomsoort langs het kanaal is de zwarte els, terwijl in de zuur gebleven Peelgebieden de berk overheerst. Het kanaal is vanwege zijn ligging in de [[Deurnese Peel]], maar ook vanwege zijn eigen hydrobiologische betekenis, aangewezen als deel van het beschermd natuurmonument de Deurnese Peel. | ||
Het water is visrijk, het trekt veel libellen en wordt druk bezocht door de ijsvogel. Merkwaardig is de | Het water is visrijk, het trekt veel libellen en wordt druk bezocht door de ijsvogel. Merkwaardig is de Krabbenscheer, die zich na jarenlange afwezigheid soms plotseling massaal laat zien. | ||
==Bruggen== | |||
Over de totale lengte waren er acht bruggen: De eerste brug lag al op 34 meter van de Noordervaart. De tweede brug lag 205 meter van de Noordervaart in de weg Meijel-Helden. Hier liggen op een afstand van nog geen 100 meter de Helenavaart en Kanaal van Deurne parallel naast elkaar als een teken van strijd in de vorige eeuw. De derde brug lag op 4900 meter van het begin aan de Zwaai. De vierde brug, de [[Neerkantse hoge brug]], lag op 6525 meter van het begin in de weg [[Neerkant]]-Helenaveen. De vijfde brug, de [[Helenaveense hoge brug]] bij [[Johan Bruggenwert (1868-1947)|opzichter Brüggenwirth]] van het [[Gemeentelijk Veenbedrijf|Deurnese veenderijbedrijf]], lag op 8225 meter van het begin in de weg [[Liessel]]-Helenaveen. De zesde brug op 9300 meter bij de [[Soeloop]]. De zevende brug op 11110 meter aan de Liesselse wijk. De achtste brug op 13.000 meter bij de [[Mussenkeet]]. Bij de halte in Helenaveen werd in 1915 een tijdelijke smalspoorbrug aangelegd voor het transport van materialen voor de verharding van de weg Deurne-Venray in 1916. | |||
== Recreatie == | |||
Aan de gehele westelijke zijde van het kanaal loopt een onverhard jaagpad zodat er overal gewandeld kan worden. Doorgaand gemotoriseerd verkeer is er niet meer mogelijk, verder lopen er geen wandelroutes. Het jaagpad aan het begin van het kanaal is verhard en maakt deel uit van de fietsknooppunt route. Het kanaal heeft zodoende vooral veel te bieden aan de bewuste stiltezoeker. Op de strook grond tussen de beide peelkanalen, die vroeger van de gemeente Deurne was, is ten behoeve van het toerisme een camping gevestigd. | |||
==Geplande verlenging== | ==Geplande verlenging== | ||
De gemeentebesturen van Deurne en Liessel en Venray | De gemeentebesturen van [[gemeente Deurne en Liessel|Deurne en Liessel]] en Venray hadden begin twintigste eeuw een plan gemaakt en in beginsel reeds besloten tot het graven van een kanaal van Deurne naar Venray. Het ingenieursbureau voor afwateringsbelangen en openbare werken te ’s-Gravenhage had het plan, dat aanvankelijk veel kans van slagen leek te hebben, op papier gezet. Volgens dat ontwerp begon dit kanaal bij het eindpunt van het bestaande Deurnes kanaal ter hoogte van de [[spoorweg]] Venlo-Eindhoven en zou verderop via twee vertakkingen naar de bebouwde kom van Deurne en van Venray lopen. Het kanaal zou in totaal 17 km lang worden en geschikt zijn voor schepen van maximaal 300 ton. De haven in Deurne was nabij het [[Groot Kasteel]] gepland, die van Venray nabij de Kemp. De kosten werden beraamd op 960.000 gulden. <ref>''Nieuw Tilburgse Courant'' van 17 april 1924 en ''Het Vaderland, staat- en letterkundig nieuwsblad'' van 22 juni 1924.</ref> | ||
==Consolidatie en onderhoud== | ==Consolidatie en onderhoud== |