U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Bewerken van Molendwangrecht

Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Waarschuwing: U bent niet aangemeld. Uw IP-adres zal voor iedereen zichtbaar zijn als u wijzigingen op deze pagina maakt. Wanneer u zich aanmeldt of een account aanmaakt, dan worden uw bewerkingen aan uw gebruikersnaam toegeschreven. Daarnaast zijn er andere voordelen.

Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.

Huidige versie Uw tekst
Regel 9: Regel 9:
Toen [[Reijnder de Smit]] het plakkaat op de molendwang in 1685 overtrad weigerde hij zijn door de drossaard opgelegde boete te betalen omdat hij meende dat het plakkaat niet van toepassing was op de heerlijkheden Deurne en Liessel. Er moest een uitspraak van de Raad van State aan te pas komen om hem in het ongelijk te stellen.
Toen [[Reijnder de Smit]] het plakkaat op de molendwang in 1685 overtrad weigerde hij zijn door de drossaard opgelegde boete te betalen omdat hij meende dat het plakkaat niet van toepassing was op de heerlijkheden Deurne en Liessel. Er moest een uitspraak van de Raad van State aan te pas komen om hem in het ongelijk te stellen.


Gold het molendwangrecht ook voor gerede producten die bereid zijn uit meel dat niet in Deurne gemalen is? De volgende casus werpt hierop enig licht.<br>
Op 9 april 1744 nam de Raad van State een resolutie aan, waarbij aan de inwoners van Asten en Ommel werd bevolen om hun granen uitsluitend op de Astense molen te laten malen en werd het aan de molenaar van [[Vlierden]] en alle andere molenaars en inwoners verboden om gemalen mout, meel of gebakken brood in te voeren in Asten. Dit alles op een boete van 50 gulden en inbeslagname van kar, paard of os met het mout, meel of brood, ten behoeve van de drossaard van Asten. Deze drossaard kon herhaaldelijk gebruik maken van dit plakkaar, onder meer op 30 mei 1748 toen hij Mathijs Muijen betrapte, die met een zak gemalen meel op zijn hoofd van Vlierden naar Asten ging, en op 4 maart 1765 toen de knecht van Jan Jansen van de Leensel drie zakken gemalen rogge en boekweit op eene kar, bespannen met een os, Asten binnenreed.
In 1739 lag Hendrik Jansen de Haart in [[Liessel]] ziek op bed en vroeg aan zijn buurman Andries van de Sande om in Helmond voor hem een met gist gebakken roggebrood te kopen. Op de terugweg van Helmond werd Van de Sande op de hei door de schutters van Deurne geverbaliseerd en zijn brood in beslag genomen omdat hij illegaal niet in Deurne gemalen granen zou hebben ingevoerd. Van de Sande liet het er niet bij zitten en wees erop dat tijdens de kermissen en marktdagen de niet-Deurnenaren volgens een zeer oud gebruik hier verschillende soorten gebak zoals mik, peperkoek, wittebrood en beschuit ter markt brengen en dat die door de ingezetenen van Deurne en Liessel worden gekocht en geconsumeerd. De [[drossaard van Deurne]] werd door dat argument in verlegenheid gebracht en vroeg om advies bij de Raad van State. Die besliste dat Van de Sande in deze zaak niet verder vervolgd hoefde te worden.<ref>Brabants Historisch Informatiecentrum toegangsnummer 178 inventarisnummer 332 Resoluties van de Raad van State dienstjaar 1739 deel 2 folio 52 verso – woensdag 22 juli 1739</ref>


Haaks op voornoemd beslissing staat het volgende besluit dat vijf jaar later werd genomen.<br>
Ook tussen [[Deurne]] en Vlierden was er illegaal verkeer. Op 27 maart 1787 bekeurde de Deurnese [[vorster]] [[Balthasar van Schaijk]] namens [[drossaard]] [[Lodewijk Wijchgel]] de knecht van Johannes Jansen Lambers omdat hij op de [[Vlierdensedijk]] was aangehouden met een kar, bespannen met een paard en beladen met vier zakken meel, een vaatje olie, enige pakken tabak en pijpen.
Op 9 april 1744 nam de Raad van State een resolutie aan, waarbij aan de inwoners van Asten en Ommel werd bevolen om hun granen uitsluitend op de Astense molen te laten malen en werd het aan de molenaar van [[Vlierden]] en alle andere molenaars en inwoners verboden om gemalen mout, meel of gebakken brood in te voeren in Asten. Dit alles op een boete van 50 gulden en inbeslagname van kar, paard of os met het mout, meel of brood, ten behoeve van de drossaard van Asten. De drossaard kon herhaaldelijk gebruik maken van dit plakkaat, onder meer op 30 mei 1748 toen hij Mathijs Muijen betrapte, die met een zak gemalen meel op zijn hoofd van Vlierden naar Asten ging, en op 4 maart 1765 toen de knecht van Jan Jansen van de Leensel drie zakken gemalen rogge en boekweit op een kar, bespannen met een os, Asten binnenreed.
 
Ook tussen Deurne]en Vlierden was er illegaal verkeer. Op 27 maart 1787 bekeurde de Deurnese [[vorster]] [[Balthasar van Schaijk]] namens [[drossaard]] [[Lodewijk Wijchgel]] de knecht van Johannes Jansen Lambers omdat hij op de [[Vlierdensedijk]] was aangehouden met een kar, bespannen met een paard en beladen met vier zakken meel, een vaatje olie, enige pakken tabak en pijpen.


Het molendwangrecht werd door de inwoners als knellend ervaren, zeker als er onenigheid was met de molenaar, zoals bijvoorbeeld bij het [[geschil over het maalloon rond 1736]], dat de gemoederen in Deurne hevig bezighield.
Het molendwangrecht werd door de inwoners als knellend ervaren, zeker als er onenigheid was met de molenaar, zoals bijvoorbeeld bij het [[geschil over het maalloon rond 1736]], dat de gemoederen in Deurne hevig bezighield.
Nog op 12 januari 1791 werd er door de hoge overheid bij de dorpsbesturen op gewezen dat de plaatselijke vorsters en schutters handhavend moesten optreden als er ingezetenen betrapt werden op het buitendorps laten malen van hun graan. Voor een uitgestrekte heerlijkheid als Deurne, met slechts één vorster en twee schutters, was handhaving nauwelijks te doen, te meer daar de Deurnese schutters daartoe van de overhoud de bevoegdheid niet hadden ontvangen. Dat was voor de drossaard aanleiding om de Staten Generaal te verzoeken hen die bevoegdheid alsnog wél te verlenen. Op 22 april 1791 werd zijn verzoek ingewilligd.<ref>Resoluties van de Raad van State BHIC toegangsnummer 178
inv.nr. 455 dienstjaar 1791 deel 1 (januari-april) folio 425 – vrijdag 22 april 1791, regesten Henk Beijers.</ref>


Met de [[Franse Revolutie]] kwam aan veel heerlijke rechten een einde, zo ook aan het ''molendwangrecht''.
Met de [[Franse Revolutie]] kwam aan veel heerlijke rechten een einde, zo ook aan het ''molendwangrecht''.


{{Appendix}}
[[categorie:heerlijke rechten]]
[[categorie:heerlijke rechten]]
Al uw bijdragen aan DeurneWiki kunnen bewerkt, gewijzigd of verwijderd worden door andere gebruikers. Als u niet wilt dat uw teksten rigoureus aangepast worden door anderen, plaats ze hier dan niet.
U belooft ook dat u de oorspronkelijke auteur bent van dit materiaal of dat u het hebt gekopieerd uit een bron in het publieke domein of een soortgelijke vrije bron (zie DeurneWiki:Auteursrechten voor details). Gebruik geen materiaal dat beschermd wordt door auteursrecht, tenzij u daarvoor toestemming hebt!

Om de wiki te beschermen tegen geautomatiseerde bewerkingsspam vragen wij u vriendelijk de volgende CAPTCHA op te lossen:

Annuleren Hulp bij bewerken (opent in een nieuw venster)

Op deze pagina gebruikte sjablonen:

Overgenomen van "https://www.deurnewiki.nl/wiki/index.php?title=Molendwangrecht"