U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Bewerken van Basisonderwijs in Vlierden

Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Waarschuwing: U bent niet aangemeld. Uw IP-adres zal voor iedereen zichtbaar zijn als u wijzigingen op deze pagina maakt. Wanneer u zich aanmeldt of een account aanmaakt, dan worden uw bewerkingen aan uw gebruikersnaam toegeschreven. Daarnaast zijn er andere voordelen.

Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.

Huidige versie Uw tekst
Regel 45: Regel 45:
In de periode van 1676 tot 1689 was de Deurnese schoolmeester [[Willem van Esch]] tevens koster van Vlierden, althans hij claimde deze nevenbetrekking. Hij werd daarvoor aanvankelijk echter niet betaald en dus diende Van Esch een bezwaarschrift in. Uiteindelijk stelde de Raad van State hem in het gelijk en moest de rentmeester van de Geestelijke Goederen hem in 1694 eenmalig tweehonderd gulden uitkeren als vergoeding voor de jarenlange Vlierdense werkzaamheden als koster. Willem van Esch had zich in 1676 vanuit Den Bosch als schoolmeester in Deurne gevestigd en was gehuwd met Maria Magdalena Sauvé. Zij kregen veel kinderen waaronder een zoon Daniel die later schoolmeester in Vlierden werd.  
In de periode van 1676 tot 1689 was de Deurnese schoolmeester [[Willem van Esch]] tevens koster van Vlierden, althans hij claimde deze nevenbetrekking. Hij werd daarvoor aanvankelijk echter niet betaald en dus diende Van Esch een bezwaarschrift in. Uiteindelijk stelde de Raad van State hem in het gelijk en moest de rentmeester van de Geestelijke Goederen hem in 1694 eenmalig tweehonderd gulden uitkeren als vergoeding voor de jarenlange Vlierdense werkzaamheden als koster. Willem van Esch had zich in 1676 vanuit Den Bosch als schoolmeester in Deurne gevestigd en was gehuwd met Maria Magdalena Sauvé. Zij kregen veel kinderen waaronder een zoon Daniel die later schoolmeester in Vlierden werd.  


Over Willem van Esch schreef [[Hendrik Nicolaas Ouwerling (1861-1932)|Ouwerling]] in zijn ''[[Geschiedenis der dorpen en heerlijkheden Deurne, Liessel en Vlierden]]'' over Van Esch senior onder meer ''Mr. Willem schijnt een beste man te zijn geweest, maar zijn wederhelft en sommige van zijn kinderen stonden er niet hoog op.'' Waarschijnlijk had Ouwerling op het moment dat hij dit schreef nog geen kennis genomen van de verklaringen die een negental Deurnese jongedames in 1698 aflegden over het onzedige gedrag van Willem van Esch. Zo verklaarde Françoise, de zeventienjarige dochter van drossaard [[Louis Caesteker]], dat ze vier of vijf jaar eerder herhaaldelijk voor de meester haar les moest opzeggen terwijl ze door diens hand werd ''aengeroert ende geraeckt op haer bloote lichaem, welcke hant hij door het sneijersgadt van haers rocken wist inne te steeken ende alsoo haer te voelen ende te hanttasten, telckens eenige tijt duerende''. En Anneke, de dochter van Dirk Hikspoors, verklaarde dat hij haar ''trock achter den mestersstoel, om dat niemant sien soude, ende ter wijle sij haere lesse op seijde stack sijn eene hant door het sneijersgadt van haeren rocken, daermede geduerende den tijt van het opseggen alsoettens tastende ende kletsende was op haer bloot lichaem ofte billen''.
Over Willem van Esch schreef [[Hendrik Nicolaas Ouwerling (1861-1932)|Ouwerling]] in zijn ''[[Geschiedenis der dorpen en heerlijkheden Deurne, Liessel en Vlierden]] over Van Esch senior onder meer ''Mr. Willem schijnt een beste man te zijn geweest, maar zijn wederhelft en sommige van zijn kinderen stonden er niet hoog op.'' Waarschijnlijk had Ouwerling op het moment dat hij dit schreef nog geen kennis genomen van de verklaringen die een negental Deurnese jongedames in 1698 aflegden over het onzedige gedrag van Willem van Esch. Zo verklaarde Françoise, de zeventienjarige dochter van drossaard [[Louis Caesteker]], dat ze vier of vijf jaar eerder herhaaldelijk voor de meester haar les moest opzeggen terwijl ze door diens hand werd ''aengeroert ende geraeckt op haer bloote lichaem, welcke hant hij door het sneijersgadt van haers rocken wist inne te steeken ende alsoo haer te voelen ende te hanttasten, telckens eenige tijt duerende''. En Anneke, de dochter van Dirk Hikspoors, verklaarde dat hij haar ''trock achter den mestersstoel, om dat niemant sien soude, ende ter wijle sij haere lesse op seijde stack sijn eene hant door het sneijersgadt van haeren rocken, daermede geduerende den tijt van het opseggen alsoettens tastende ende kletsende was op haer bloot lichaem ofte billen''.
 
De Vlierdense schoolkinderen konden rond 1691 in hun eigen dorp geen onderwijs volgen. Met het onderwijs door een katholieke schoolmeester was het in Vlierden definitief afgelopen. In een visitatieverslag van genoemd jaar werd gemeld dat ''de  paepsche school gestoort''  was en dat er ''gehoopt'' werd, uiteraard  vanuit protestants en Haags perspectief, op de komst van een gereformeerde schoolmeester in Vlierden.<ref>Nationaal Archief toegang 1.01.19 Archief van de Raad vab State inv.nr. 2154-B 17 juni 1691</ref>


==Daniël van Esch==
==Daniël van Esch==
Regel 81: Regel 79:
Zij zoon [[Martinus Heijcoop|Martinus]] was weliswaar door zijn vader opgeleid tot schoolmeester maar stond zelf weinig of niet voor de klas. Hij volgde hem wel op als substituut-secretaris en president-schepen. In 1761 werd hij tevens procureur te Helmond. Hij speelde een hoofdrol in een [[Fraudezaak Martinus Heijcoop 1771|fraudezaak in 1771]] waardoor hij zijn banen kwijtraakte en uit Vlierden vertrok.  
Zij zoon [[Martinus Heijcoop|Martinus]] was weliswaar door zijn vader opgeleid tot schoolmeester maar stond zelf weinig of niet voor de klas. Hij volgde hem wel op als substituut-secretaris en president-schepen. In 1761 werd hij tevens procureur te Helmond. Hij speelde een hoofdrol in een [[Fraudezaak Martinus Heijcoop 1771|fraudezaak in 1771]] waardoor hij zijn banen kwijtraakte en uit Vlierden vertrok.  


Het schoolgebouw was bij de komst van Antonie Heijcoop zo bouwvallig geworden dat meester-timmerman [[Peter Willem Verhees]] in de zomer van 1734 in opdracht van de gemeente een grondige renovatie moest uitvoeren. Het was in die tijd gebruikelijk, ja zelfs verplicht, dat zo'n klus bij publieke aanbesteding aan de laagstbiedende werd gegund. Zo niet in Vlierden waar het werk onderhands aan dorpsgenoten meester-timmerman Peter Verhees en metselaar [[Huijbert Meussen]] werd uitbesteed. Op 14 augustus werd begonnen met de werkzaamheden en eind september waren het schoolgebouw en de bijhorende keuken klaar, compleet met Deurnese plavuizen belegd. Toen in 1739 ook nog nieuwe schoolbanken werden geleverd en alles in de verf was gezet kon meester Heijcoop trots zijn op zijn werkplek en zich 's avonds tevreden neervlijen in zijn op kosten van de gemeente getimmerde nieuwe bedstede. In 1742 bouwde meester-timmerman [[Joost Guy]], deze keer als laagste inschrijver bij een publieke aanbesteding, voor 120 gulden een nieuw lokaal aan de school, een bewijs dat het aantal leerlingen groeiende was.
Het schoolgebouw was bij de komst van Antonie Heijcoop zo bouwvallig geworden dat meester-timmerman [[Peter Willem Verhees]] in de zomer van 1734 in opdracht van de gemeente een grondige renovatie moest uitvoeren. Het was in die tijd gebruikelijk, ja zelfs verplicht, dat zo'n klus bij publieke aanbesteding aan de laagstbiedende werd gegund. Zo niet in Vlierden waar het werk onderhands aan dorpsgenoten meester-timmerman Peter Verhees en metselaar [[Huijbert Meussen]] werd uitbesteed. Op 14 augustus werd begonnen met de werkzaamheden en eind september waren het schoolgebouw en de bijhorende keuken klaar, compleet met Deurnese plavuizen belegd. Toen in 1739 ook nog nieuwe schoolbanken werden geleverd en alles in de verf was gezet kon meester Heijcoop trots zijn op zijn werkplek en zich 's avonds tevreden neervleien in zijn op kosten van de gemeente getimmerde nieuwe bedstede. In 1742 bouwde meester-timmerman [[Joost Guy]], deze keer als laagste inschrijver bij een publieke aanbesteding, voor 120 gulden een nieuw lokaal aan de school, een bewijs dat het aantal leerlingen groeiende was.


In de periode 1747-1750 werd Heijcoop bij zijn onderwijs aan de Vlierdense jeugd regelmatig bijgestaan door [[Gerrit Hampen (1724-1808)|Gerrit Hampen]], een eveneens in Den Haag geboren en ongehuwd gebleven protestantse schoolmeester. Hampen gaf ook les in Deurne, waar hij later tevens gezworen klerk en zelfs enige tijd president-schepen was. Hij woonde in Deurne, samen met zijn zuster Maria, in bij zijn oom, drossaard [[Antoni la Forme (1683-1775)|Antonie la Forme]]. Rond 1780 maakten de Vlierdenaren opnieuw kennis met Gerrit Hampen toen deze er enkele jaren op rij de belastinggelden ophaalde.
In de periode 1747-1750 werd Heijcoop bij zijn onderwijs aan de Vlierdense jeugd regelmatig bijgestaan door [[Gerrit Hampen]], een eveneens in Den Haag geboren en ongehuwd gebleven protestantse schoolmeester. Hampen gaf ook les in Deurne, waar hij later tevens gezworen klerk en zelfs enige tijd president-schepen was. Hij woonde in Deurne, samen met zijn zuster Maria, in bij zijn oom, drossaard [[Antoni la Forme (1683-1775)|Antonie la Forme]]. Rond 1780 maakten de Vlierdenaren opnieuw kennis met Gerrit Hampen toen deze er enkele jaren op rij de belastinggelden ophaalde.


==Ramaer==
==Ramaer==
Regel 178: Regel 176:


==Piet van Driel==
==Piet van Driel==
In Vlierden werd Linssen opgevolgd door meester [[Peter Johannes van Driel (1854-1931)|Piet van Driel]] die daarvoor ruim twaalf jaar les had gegeven aan de lagere school van Asten. Na het overlijden van zijn eerste vrouw werd Anna Maria Beijers, een dochter van meester Beijers, door haar vader naar Vlierden gestuurd om het huishouden van meester Van Driel te beredderen. Meester van Driel raakte verliefd op zijn zeventien jaar jongere dienstmeid en op 27 januari 1900 trad hij met haar in het huwelijk.  
In Vlierden werd hij opgevolgd door meester [[Peter Johannes van Driel (1854-1931)|Piet van Driel]] die daarvoor ruim twaalf jaar les had gegeven aan de lagere school van Asten. Na het overlijden van zijn eerste vrouw werd Anna Maria Beijers, een dochter van meester Beijers, door haar vader naar Vlierden gestuurd om het huishouden van meester Van Driel te beredderen. Meester van Driel raakte verliefd op zijn zeventien jaar jongere dienstmeid en op 27 januari 1900 trad hij met haar in het huwelijk.  
 


De door B en W en de opziener van het schooldistrict Eindhoven goedgekeurde lijst van boeken die meester Van Driel in 1897 gebruikte bij het onderwijs aan de Vlierdense schooljeugd zag er als volgt uit:
De door B en W en de opziener van het schooldistrict Eindhoven goedgekeurde lijst van boeken die meester Van Driel in 1897 gebruikte bij het onderwijs aan de Vlierdense schooljeugd zag er als volgt uit:
Regel 287: Regel 286:
Zijn opvolgsters waren juffrouw Van der Weerden die op 1 mei 1917 naar Someren vertrok en juffrouw C.A. de Vent die in januari 1921 haar ontslag nam.
Zijn opvolgsters waren juffrouw Van der Weerden die op 1 mei 1917 naar Someren vertrok en juffrouw C.A. de Vent die in januari 1921 haar ontslag nam.


Per 1 februari 1921 werd [[Johannes Theodorus van der Meijden (1877-1943)|meester Van der Meijden]] uit Best benoemd.
Per 1 februari 1921 werd meester Van der Meijden uit Best benoemd.


De oude school aan de Schutsboom werd veel te klein. De inspectie drong al vanaf 1900 aan op uitbreiding of nieuwbouw. Uiteindelijk moest meester Van Driel zich tevreden stellen met wat nieuwe plavuizen, een partij nieuwe schoolbanken en een lik verf op de schoolmuren. Een verzoek om een tweede kachel te mogen aanschaffen om 's winters in beide schoollokalen te kunnen stoken werd in het najaar van 1901 van de hand gewezen omdat er al te veel onkosten gemaakt waren voor de aanschaf van de nieuwe schoolmeubelen. Blijkbaar was er in de koude wintermaanden slechts één lokaal verwarmd.  
De oude school aan de Schutsboom werd veel te klein. De inspectie drong al vanaf 1900 aan op uitbreiding of nieuwbouw. Uiteindelijk moest meester Van Driel zich tevreden stellen met wat nieuwe plavuizen, een partij nieuwe schoolbanken en een lik verf op de schoolmuren. Een verzoek om een tweede kachel te mogen aanschaffen om 's winters in beide schoollokalen te kunnen stoken werd in het najaar van 1901 van de hand gewezen omdat er al te veel onkosten gemaakt waren voor de aanschaf van de nieuwe schoolmeubelen. Blijkbaar was er in de koude wintermaanden slechts één lokaal verwarmd.  
Regel 295: Regel 294:
Door de sterkte bevolkingsgroei en de gezinnen met veel kinderen werd de bouw van een nieuwe school onontkoombaar.
Door de sterkte bevolkingsgroei en de gezinnen met veel kinderen werd de bouw van een nieuwe school onontkoombaar.


Er werd in 1921 een stuk grond aangekocht van [[Martinus Fransen (1861-1928)|Tinus Fransen]] en aannemer [[Jacobus Hubertus Coopmans (1886-1924)|Jacques Coopmans]] uit Deurne bouwde er de nieuwe school.
Er werd in 1921 een stuk grond aangekocht van [[Martinus Fransen (1861-1928)|Tinus Fransen]] en aannemer [[Jacobus Hubertus Coopmans (1886-1924)|Jacques Coopmans]] uit [[Deurne]] bouwde er de nieuwe school.


Per 1 januari 1924 werd op verzoek van het kerkbestuur de openbare lagere school omgezet in een bijzondere rooms-katholieke school, die de naam Sint-Henricus ging dragen. Met het katholieke onderwijs kwam er ook een aparte katholieke meisjesschool. Door de omzetting naar bijzonder onderwijs raakte meester Van der Meijden zijn baan in Vlierden per 1 januari 1924 in Vlierden kwijt en vond enkele maanden later in nieuwe betrekking aan de openbare lagere school van Mierlo.
Per 1 januari 1924 werd op verzoek van het kerkbestuur de openbare lagere school omgezet in een bijzondere rooms-katholieke school, die de naam Sint-Henricus ging dragen. Met het katholieke onderwijs kwam er ook een aparte katholieke meisjesschool.


Per 15 februari 1924 werd [[Petrus Theodorus Maria Jacobs (1900-1967)|Piet Jacobs]] benoemd als nieuwe onderwijzer aan deze school. Tot dan stond hij in Horst-America voor de klas. In zijn brief van 12 december 1923 schreef de Vlierden pastoor Gijzels hem het volgende: ''Ik mag U wel gelukwenschen met deze benoeming. U komt staan in eene mooie, frische, nieuwe en gezellige school onder een excellent hoofd, dat morgen zijn aanstelling zal krijgen. En als mogelijk na eenige jaren het hoofd verder carrière zou willen maken dan zoudt u natuurlijk een van de meest ernstige kandidaten zijn.''
Per 15 februari 1924 werd [[Petrus Theodorus Maria Jacobs (1900-1967)|Piet Jacobs]] benoemd als nieuwe onderwijzer aan deze school. Tot dan stond hij in Horst-America voor de klas. In zijn brief van 12 december 1923 schreef de Vlierden pastoor Gijzels hem het volgende: ''Ik mag U wel gelukwenschen met deze benoeming. U komt staan in eene mooie, frische, nieuwe en gezellige school onder een excellent hoofd, dat morgen zijn aanstelling zal krijgen. En als mogelijk na eenige jaren het hoofd verder carrière zou willen maken dan zoudt u natuurlijk een van de meest ernstige kandidaten zijn.''
Regel 303: Regel 302:
==Kustermans==
==Kustermans==


Het nieuwe schoolhoofd was [[Josephus Kustermans (1897-1965)|Josephus Kustermans]] uit Zundert die per 15 maart 1924 het stokje van Piet van Driel overnamen. Slechts korte tijd was meester Kustermans in Vlierden actief. Reeds op 1 september 1926 vertrok hij vanuit Vlierden naar Den Dungen. Hij werd echter niet opgevolgd door Piet Jacobs maar door Norbert van Driel. Jacobs slaagde pas op 20 augustus 1931 voor de hoofdakte, die vereist was om als schoolhoofd te functioneren. Jacobs werd later wel hoofd van de katholieke meisjesschool.
Het nieuwe schoolhoofd was J. Kustermans uit Zundert die per 15 maart 1924 het stokje van Piet van Driel overnamen. Slechts korte tijd was meester Kustermans in Vlierden actief. Reeds op 1 september 1926 vertrok hij vanuit Vlierden naar Den Dungen. Hij werd echter niet opgevolgd door Piet Jacobs maar door Norbert van Driel. Jacobs slaagde pas op 20 augustus 1931 voor de hoofdakte, die vereist was om als schoolhoofd te functioneren. Jacobs werd later wel hoofd van de katholieke meisjesschool.


==Norbert van Driel==
==Norbert van Driel==
Regel 315: Regel 314:
[[Petrus Theodorus Maria Jacobs (1900-1967)|Piet Jacobs]] werkte al meer dan 36 jaar als onderwijzer in Vlierden toen hij hoofd van de meisjesschool werd. Bij zijn aanstelling als hoofd liet hij een speciale overeenkomst opstellen waarin bepaald was dat de meisjesschool niet voor 1 januari 1966, de datum waarop hij met pensioen ging, mocht worden opgeheven. Bij zijn pensionering kreeg hij van burgemeester Hoebens de [[Gemeentelijke erepenning in zilver|erepenning in zilver van de gemeente Deurne]].
[[Petrus Theodorus Maria Jacobs (1900-1967)|Piet Jacobs]] werkte al meer dan 36 jaar als onderwijzer in Vlierden toen hij hoofd van de meisjesschool werd. Bij zijn aanstelling als hoofd liet hij een speciale overeenkomst opstellen waarin bepaald was dat de meisjesschool niet voor 1 januari 1966, de datum waarop hij met pensioen ging, mocht worden opgeheven. Bij zijn pensionering kreeg hij van burgemeester Hoebens de [[Gemeentelijke erepenning in zilver|erepenning in zilver van de gemeente Deurne]].


[[Categorie:Onderwijs in Vlierden]]
[[categorie:onderwijs]]
Al uw bijdragen aan DeurneWiki kunnen bewerkt, gewijzigd of verwijderd worden door andere gebruikers. Als u niet wilt dat uw teksten rigoureus aangepast worden door anderen, plaats ze hier dan niet.
U belooft ook dat u de oorspronkelijke auteur bent van dit materiaal of dat u het hebt gekopieerd uit een bron in het publieke domein of een soortgelijke vrije bron (zie DeurneWiki:Auteursrechten voor details). Gebruik geen materiaal dat beschermd wordt door auteursrecht, tenzij u daarvoor toestemming hebt!

Om de wiki te beschermen tegen geautomatiseerde bewerkingsspam vragen wij u vriendelijk de volgende CAPTCHA op te lossen:

Annuleren Hulp bij bewerken (opent in een nieuw venster)