U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Bewerken van Veldheuvel

Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Waarschuwing: U bent niet aangemeld. Uw IP-adres zal voor iedereen zichtbaar zijn als u wijzigingen op deze pagina maakt. Wanneer u zich aanmeldt of een account aanmaakt, dan worden uw bewerkingen aan uw gebruikersnaam toegeschreven. Daarnaast zijn er andere voordelen.

Deze bewerking kan ongedaan gemaakt worden. Hieronder staat de tekst waarin de wijziging ongedaan is gemaakt. Controleer voor het publiceren of het resultaat gewenst is.

Huidige versie Uw tekst
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:Veldheuvel.jpg|thumb|350px|''Achter het Monckenhuijs'', gebouwd omstreeks 1767.]]
[[Bestand:Veldheuvel.jpg|thumb|310px|''Achter het Monckenhuijs'', gebouwd omstreeks 1767.]]
[[Bestand:VeldheuvelDeurne 14.jpg|thumb|350px|Een vooroorlogs pand in het gehucht, dat tussen 2010 en 2016 afgebroken werd.]]
'''Veldheuvel''' was een buurtschap in [[Deurne (gemeente)|Deurne]] ten zuiden van de dorpskom.
'''Veldheuvel''' was een buurtschap in [[Deurne (gemeente)|Deurne]] ten zuiden van de dorpskom.




== Inleiding ==
In de buurtschap op de hoek van de huidige [[Liesselseweg]] en [[Fabriekstraat]] lagen in de late middeleeuwen een [[gasthuis]] (''monckenhuijs''), de [[Stakenborch]] (ook ''[[casteele van Veltheuvel]]'' genoemd) en een [[Sint-Antoniuskapel]].<ref>Deurnese toponiemen 721-1900. A.P.G. Spamer.</ref> Na de middeleeuwen ontwikkelde deze bijzondere nederzetting zich tot een gemiddelde agrarische nederzetting aan de westflank van de [[Deurnese akker]]. Op de plek van de Stakenborch lag de boerderij Ten Eijnde <ref>Deurnese toponiemen 721-1900. A.P.G. Spamer.</ref>, terwijl de Sint-Antoniuskapel na de [[Vrede van Münster]] in 1648 werd verbouwd tot een dubbel woonhuis. Op het terrein van het gasthuis verrees omstreeks 1767 het huidige pand [[Fabriekstraat 41]].


In de buurtschap op de hoek van de huidige [[Liesselseweg]] en [[Fabriekstraat]] lagen een [[gasthuis]] (''monckenhuijs''), de [[Stakenborch]] (ook ''[[casteele van Veltheuvel]]'' genoemd), een [[Sint-Antoniuskapel]] en een concentratie van kleine boerderijtjes rond een brinkje of ''plaetse''.<ref>Deurnese toponiemen 721-1900. A.P.G. Spamer.</ref>
Ten behoeve van de uitbreiding van de bedrijventerreinen [[Kranenmortel]] en [[Leemskuilen]] moest de buurtschap [[Veldheuvel]], die inmiddels lokaal bekend stond als een gedeelte van de buurtschap [[Derp]], na 1960 in fasen wijken. In 1961 werd de kapitale boerderij [[Ter Eijnde]] afgebroken, waarna in 1971 de voormalige kapel volgde. Aan de westzijde van de [[Liesselseweg]] en de [[Fabriekstraat]] staan de laatste historische panden van de buurtschap, waaronder de woning uit 1767.
 
== Opbouw ==
 
===De Stakenborch en zijn plaatse===
 
De kern van de buurtschap moet hebben bestaan uit het voornaamste huis, de Stakenborch. Vóór dat huis, later een boerderijencomplex, lag in 1832 een plaetse met brandkuil die ongeveer het terrein tussen de latere garage van Ugen ([[Liesselseweg 120-122-124]]), de kruising met de [[Doctor Huub van Doorneweg]] en het pand [[Doctor Huub van Doorneweg 2a]] besloeg. Ten zuiden daarvan, onder de huidige hoofdrijbaan van de [[Liesselseweg]] ter hoogte van [[Doctor Huub van Doorneweg 8]], stond de Stakenborch.
 
===Geconcentreerde bebouwing in het aangrenzende gehucht===
Terwijl zich naar het zuiden, noorden en oosten het oude akkercomplex van de [[Deurnese Akker]] uitstrekte, lag westelijk van de Stakenborch het gehucht Veldheuvel dat zich hier in de late middeleeuwen moet hebben ontwikkeld. Het gehucht bestond uit enkele blokvormige kavels, omgeven door wegen. Het terrein dat nu door de [[Fabriekstraat]] achter het tankstation is omgeven, was één van die blokken. Een ander lag ten zuiden daarvan, waar nu onder meer de bedrijfshal [[Fabriekstraat 40-42]] staat. Vanuit die wegen rond die blokken liepen wegen in westelijke richting. De [[Fabriekstraat]], de [[Gerard Bildersstraat]] en de verdwenen [[Leemskuilenweg]] die de [[Leembaan]] met de [[Liesselseweg]] verbond zijn daar voorbeelden van. Aan die wegen, zowel binnen de blokken als langs de naar het westen weglopende wegen, lagen boerderijtjes en arbeiderswoningen. [[Gerard Bildersstraat 9 en 11]], [[Gerard Bildersstraat 6]], [[Gerard Bildersstraat 8]], [[Paul Gabriëlstraat 9]], [[Paul Gabriëlstraat 19]], [[Fabriekstraat 37]] en [[Fabriekstraat 38]] waren voorbeelden daarvan. Het enige tot op heden bewaard gebleven pand van vóór 1800 in het gehucht is [[Fabriekstraat 41]]<ref>Deurnese toponiemen 721-1900. A.P.G. Spamer.</ref>, terwijl de eertijds daar tegenover gelegen [[Sint-Antoniuskapel (Veldheuvel)|Sint-Antoniuskapel]] na de [[Vrede van Münster]] in 1648 werd verbouwd tot een dubbel woonhuis.
 
===Een tweede plaatse met brandkuil===
Op de plek waar de Leemskuilenweg, komend vanaf de Leembaan, zich splitste in een weg naar de Liesselseweg, een weg richting de huidige Fabriekstraat en een weg over de heide naar het zuidwesten, lag nog in 1832 een brinkje of ''plaetse''. Net als op Vreekwijk lag ook hier op dit driehoekige pleintje een brandkuil. Die brandkuil was sinds de bouw van een huisje in het midden op de plaatse in de 18e eeuw gehalveerd. Het huisje op de plaatse was als het ware een eilandje op die plaatse, en kon aan alle zijden gepasseerd worden. De vroegere plaatse moeten we zoeken onder de huidige bedrijfspanden Paul Gabriëlstraat 9 en Paul Gabriëlstraat 19 en het onbebouwde grasveld ten zuiden daarvan. Een huisje aan de oostzijde van dit brinkje werd ook wel [[Aan de Israelle Boom]] genoemd, mogelijk een verwijzing naar een joodse begraafplaats in de omgeving.
 
== Teloorgang van het gehucht ==
Al in de 18e eeuw werd de naam Veldheuvel niet veel meer gebruikt, en werd dit gehucht beschouwd als onderdeel van het Derp. Zo bestond het gehucht nog eeuwenlang aan de zuidwestzijde van de Deurnese Akker. Ten behoeve van de uitbreiding van de bedrijventerreinen [[Kranenmortel]] (oostelijk van de Liesselseweg) en [[Leemskuilen]] (westelijk van de Liesselseweg) moest de buurtschap Veldheuvel na 1960 in enkele fasen wijken. Kort na 1965 werd de kapitale boerderij [[Ter Eijnde]], eertijds de Stakenborch, afgebroken. In 1971 volgde de voormalige kapel. Rond 1979 verdwenen ook meerdere huizen aan de toenmalige Leemskuilenweg, waar al rond 1966 het eeuwenoude huisje ter plaatse van het latere [[Fabriekstraat 38]] was afgebroken.
 
Alleen het zeer waardevolle pand Fabriekstraat 39-41 (opgenomen op de [[Erfgoedkaart]] met een zeer hoge waardering), enkele vooroorlogse panden aan de Liesselseweg en enkele stukken van de vroegere wegenstructuur herinneren nu nog aan dit bijzondere middeleeuwse gehucht.
 
== Afbeeldingengallerij==
 
<gallery caption="Opnamen van 23 maart 2003">
Bestand:VeldheuvelDeurne_1.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_2.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_3.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_4.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_5.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_6.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_7.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_8.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_9.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_10.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_11.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_12.jpg
</gallery>
 
<gallery caption="Opnamen van 24 januari 2004">
Bestand:VeldheuvelDeurne_13.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_14.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_15.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_16.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_17.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_18.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_19.jpg
Bestand:VeldheuvelDeurne_20.jpg
</gallery>


== Literatuur ==
== Literatuur ==
Al uw bijdragen aan DeurneWiki kunnen bewerkt, gewijzigd of verwijderd worden door andere gebruikers. Als u niet wilt dat uw teksten rigoureus aangepast worden door anderen, plaats ze hier dan niet.
U belooft ook dat u de oorspronkelijke auteur bent van dit materiaal of dat u het hebt gekopieerd uit een bron in het publieke domein of een soortgelijke vrije bron (zie DeurneWiki:Auteursrechten voor details). Gebruik geen materiaal dat beschermd wordt door auteursrecht, tenzij u daarvoor toestemming hebt!

Om de wiki te beschermen tegen geautomatiseerde bewerkingsspam vragen wij u vriendelijk de volgende CAPTCHA op te lossen:

Annuleren Hulp bij bewerken (opent in een nieuw venster)

Op deze pagina gebruikte sjablonen:

Overgenomen van "https://www.deurnewiki.nl/wiki/index.php?title=Veldheuvel"