Josephus Matthias Pius Germanus Maria Peerbooms (1916-1944): verschil tussen versies
Geen bewerkingssamenvatting |
Geen bewerkingssamenvatting |
||
| Regel 12: | Regel 12: | ||
| beroep(en) = verzetstrijder | | beroep(en) = verzetstrijder | ||
}} | }} | ||
'''Josephus Matthias Pius Germanus Maria (José) Peerbooms (1916-1944)''' | [[Bestand:24.792.jpg|thumb|400px|Leden van de [[RVV-Verzetsgroep Deurne]] op hun uitvalsbasis [[De Zwarte Plak]]. Vlnr: [[Johannes Hendrikus Vosmeer (1909-1984)|Johan Vosmeer]], [[Josephus Matthias Pius Germanus Maria Peerbooms (1916-1944)|José Peerbooms]], [[Nicolaas Cornelis van Oosterhout (1918-1944)|Nico van Oosterhout]] en [[André Henri Florent Remery (1921-2008)| André Remery ]]. De identiteit van de laatste persoon is (nog) onbekend.<br>Foto collectie familie Vosmeer.]] | ||
'''Josephus Matthias Pius Germanus Maria (José) Peerbooms (1916-1944)''' was tijdens de [[Tweede Wereldoorlog]] onder zijn bijnaam ''Don José'' lid van het verzet en was nauw betrokken bij de moord op een joodse onderduiker. Vanwege zijn mogelijke dubbelrol met de Duitsers werd hij door leden van het verzet geliquideerd. | |||
José Peerbooms was het derde en jongste kind en tweede zoon van [[Joannes Augustinus Peerbooms (1868-1936)|August Peerbooms]] en [[Johanna Henrica Janssens (1871-1961)|Jeannette Janssens]]. Zijn moeder, bij zijn geboorte bijna 45 jaar oud, was een kleindochter van [[Theodorus Wilhelmus Passtoors (1810-1881)|dokter Passtoors]]. | |||
José Peerbooms was tijdens de Tweede Wereldoorlog deelnemer aan het verzet. In september 1942 was hij nauw betrokken bij de moord op de 17-jarige joodse onderduiker [[Erwin Michael Joseph (1925-1942)|Erwin Michael Joseph]] in de [[Bikkels]] in [[Vlierden]] door Hendrik Brandhorst. Brandhorst en Peerbooms beraamden gezamenlijk de moord en Peerbooms hielp mee bij het begraven van het stoffelijk overschot. Zij werden hiervoor tijdens de oorlog niet gearresteerd en veroordeeld.<ref>Brandhorst bekende na de oorlog zijn aandeel in de moord en werd alsnog veroordeeld. In het boek ''Moord op een onderduiker'' wordt door de auteur Henny Brandhorst, een zoon van de dader, aan de hand van authentieke documenten waaronder rechtbankverslagen, een reconstructie gemaakt van de gebeurtenissen van september 1942.</ref> | |||
Hij werd in Leende kort na een schietpartij als verdachte aangehouden toen hij een schietwapen bij zich bleek te hebben. Achteraf bleek dat hij niets met het schietincident te maken had en kwam hij, op voorspraak van een inwoner van Leende, vrij uit de gevangenis in Vught.<ref>Zie de website ''[http://www.oorlogsslachtoffers.nl/deurne/prive/p/josephus-mathias-pius-germanus-maria-peerbooms/ Deurnese oorlogsslachtoffers]'' van Richard Schoutissen.</ref> | |||
In het voorjaar van 1944 was Peerbooms een van de verzetslieden die meehielpen bij het transport van een grote groep geallieerde piloten vanuit Deurne naar Horst-America, welke daar verborgen gehouden werden op [[De Zwarte Plak]]. Allengs wierp Peerbooms, die volgens zeggen steeds gewapend rondliep, zich op als leidinggevende in deze [[RVV-Verzetsgroep Deurne|verzetsgroep]] bij beslissingen over het lot van deze piloten, maar hij werd door een aantal leden uit het verzet steeds meer gewantrouwd. Hij beweerde rechtstreeks in contact te staan met de Royal Airforce (RAF) en presenteerde in de verzetsgroep een plan om in de [[Peel (gebied)|Peel]] een landingsstrook aan te leggen, waarover de gestrande piloten met een klein vliegtuigje in veiligheid konden worden gebracht. Hij verbood om de groep van 18 piloten te laten vertrekken van De Zwarte Plak zolang over dit plan geen beslissing door de RAF was genomen. Uiteindelijk vertrok de pilotengroep toch naar een boerderij in Veulen. | |||
De achterdocht over de rol van Peerbooms nam toe toen twee leden uit de verzetsgroep, [[Cornelis Klaas Noordermeer (1918-1944)|Cor Noordermeer]] en [[Nicolaas Cornelis van Oosterhout (1918-1944)|Nico van Oosterhout]], door hem in mei 1944 naar een vergadering van de Raad van Verzet in Utrecht werden gestuurd en daarbij op het station in Utrecht door de Duitsers werden gearresteerd. In augustus werden de twee in Vught doodgeschoten.<br> | |||
Peerbooms zou ook aan enkele leden van zijn verzetsgroep kenbaar hebben gemaakt dat hij op goede voet met de Duitsers stond en zelfs over een door de Gestapo uitgeschreven pas beschikte. | |||
De verzetsgroep vond dat Peerbooms door zijn mogelijke dubbelrol niet langer houdbaar was binnen de groep. Hij werd in opdracht van de leiding van het verzet in een hinderlaag gelokt en bij een langdurig verhoor met de beschuldigingen aan zijn adres geconfronteerd. Er restte de verzetsgroep voor de veiligheid van de eigen leden en van de onderduikers geen andere uitweg dan liquidatie van de verdachte. Nadat hem door een priester geestelijke bijstand was verleend werd hij, waarschijnlijk door leden van zijn knokploeg, op 13 juli 1944 om het leven gebracht. Stoffelijke bewijzen voor zijn dubbelrol kwamen nooit boven tafel. Zijn lichaam werd nooit teruggevonden.<ref>De rol van Peerbooms in het verzet met betrekking tot De Zwarte Plak zijn opgenomen in het boek ''Vriend en vijand'', van Bert Poels. Mathieu Smedts plaatste in zijn werk ''Waarheid en leugen in het verzet'' een aantal kritische kanttekeningen bij het werk van Poels. Cammaert verwerkte in zijn proefschrift ''Het verborgen front'', over de illegaliteit in Limburg tijdens de Tweede Wereldoorlog, zowel de memoires van Poels als het boek van Smedts.</ref> | |||
De gebeurtenissen en verhalen rond de figuur José Peerbooms werden kort na de oorlog door [[Antonius Franciscus Coolen (1897-1961)|Antoon Coolen]] verwerkt in zijn novelle ''De Ontmoeting''. | |||
{{Appendix}} | |||
{{DEFAULTSORT:Peerbooms,Josephus}} | {{DEFAULTSORT:Peerbooms,Josephus}} | ||
[[categorie:Peerbooms|Josephus]] | [[categorie:Peerbooms|Josephus]] | ||
[[categorie:Tweede Wereldoorlog]] | [[categorie:Tweede Wereldoorlog]] | ||
[[categorie: | [[categorie:verzetsstrijder]] | ||
Versie van 6 aug 2014 13:34
| Josephus Matthias Pius Germanus Maria Peerbooms | ||
| ||
| Persoonsinformatie | ||
| Volledige naam | Josephus Matthias Pius Germanus Maria Peerbooms | |
| Roepnaam | José | |
| Geboorteplaats | Deurne | |
| Geboortedatum | 10 augustus 1916 | |
| Overl.datum | 13 juli 1944 | |
| Beroep(en) | verzetstrijder | |
Foto collectie familie Vosmeer.
Josephus Matthias Pius Germanus Maria (José) Peerbooms (1916-1944) was tijdens de Tweede Wereldoorlog onder zijn bijnaam Don José lid van het verzet en was nauw betrokken bij de moord op een joodse onderduiker. Vanwege zijn mogelijke dubbelrol met de Duitsers werd hij door leden van het verzet geliquideerd.
José Peerbooms was het derde en jongste kind en tweede zoon van August Peerbooms en Jeannette Janssens. Zijn moeder, bij zijn geboorte bijna 45 jaar oud, was een kleindochter van dokter Passtoors.
José Peerbooms was tijdens de Tweede Wereldoorlog deelnemer aan het verzet. In september 1942 was hij nauw betrokken bij de moord op de 17-jarige joodse onderduiker Erwin Michael Joseph in de Bikkels in Vlierden door Hendrik Brandhorst. Brandhorst en Peerbooms beraamden gezamenlijk de moord en Peerbooms hielp mee bij het begraven van het stoffelijk overschot. Zij werden hiervoor tijdens de oorlog niet gearresteerd en veroordeeld.[1]
Hij werd in Leende kort na een schietpartij als verdachte aangehouden toen hij een schietwapen bij zich bleek te hebben. Achteraf bleek dat hij niets met het schietincident te maken had en kwam hij, op voorspraak van een inwoner van Leende, vrij uit de gevangenis in Vught.[2]
In het voorjaar van 1944 was Peerbooms een van de verzetslieden die meehielpen bij het transport van een grote groep geallieerde piloten vanuit Deurne naar Horst-America, welke daar verborgen gehouden werden op De Zwarte Plak. Allengs wierp Peerbooms, die volgens zeggen steeds gewapend rondliep, zich op als leidinggevende in deze verzetsgroep bij beslissingen over het lot van deze piloten, maar hij werd door een aantal leden uit het verzet steeds meer gewantrouwd. Hij beweerde rechtstreeks in contact te staan met de Royal Airforce (RAF) en presenteerde in de verzetsgroep een plan om in de Peel een landingsstrook aan te leggen, waarover de gestrande piloten met een klein vliegtuigje in veiligheid konden worden gebracht. Hij verbood om de groep van 18 piloten te laten vertrekken van De Zwarte Plak zolang over dit plan geen beslissing door de RAF was genomen. Uiteindelijk vertrok de pilotengroep toch naar een boerderij in Veulen.
De achterdocht over de rol van Peerbooms nam toe toen twee leden uit de verzetsgroep, Cor Noordermeer en Nico van Oosterhout, door hem in mei 1944 naar een vergadering van de Raad van Verzet in Utrecht werden gestuurd en daarbij op het station in Utrecht door de Duitsers werden gearresteerd. In augustus werden de twee in Vught doodgeschoten.
Peerbooms zou ook aan enkele leden van zijn verzetsgroep kenbaar hebben gemaakt dat hij op goede voet met de Duitsers stond en zelfs over een door de Gestapo uitgeschreven pas beschikte.
De verzetsgroep vond dat Peerbooms door zijn mogelijke dubbelrol niet langer houdbaar was binnen de groep. Hij werd in opdracht van de leiding van het verzet in een hinderlaag gelokt en bij een langdurig verhoor met de beschuldigingen aan zijn adres geconfronteerd. Er restte de verzetsgroep voor de veiligheid van de eigen leden en van de onderduikers geen andere uitweg dan liquidatie van de verdachte. Nadat hem door een priester geestelijke bijstand was verleend werd hij, waarschijnlijk door leden van zijn knokploeg, op 13 juli 1944 om het leven gebracht. Stoffelijke bewijzen voor zijn dubbelrol kwamen nooit boven tafel. Zijn lichaam werd nooit teruggevonden.[3]
De gebeurtenissen en verhalen rond de figuur José Peerbooms werden kort na de oorlog door Antoon Coolen verwerkt in zijn novelle De Ontmoeting.
Bronnen, noten en/of referenties
|