Landbouwverslag 1877
In het landbouwverslag 1877 werd de algemene toestand van de landbouw als volgt omschreven.
Voortdurend mogen wij van voortuitgang bij de landbouw en de landbouwer gewagen en vooral in vergelijking met vroeger. Betere bewerking der landerijen - aankoop van meststoffen, vooral peruguano. en betere voeding van het vee maken, naar het ons voorkomt, de hoofdoorzaak uit, waardoor die verbetering wordt te weeg gebracht. Was de landbouwer in de gelegenheid zich goede feces tegen billijke prijs aan te schaffen, hij zou daarvan nog veel meer profiteren dan vanandere hulpmeststoffen en het was van onnoemelijk groot belang dat die stoffen kunnen worden aangevoerd, zonder dat de kosten van vervoer het gebruik daarvan onmogelijk maakte.
Misgewassen door plantenziekte of schadelijk gedierte hebeen zich niet doen gevoelen.
Bij openbare verkoop hebben 11.50.00 hectare bouw- en weiland te zamen opgebracht 8.970 gulden behalve 13 % onkosten.
De prijs van het op de jaarmarkten verkochte vee was nagenoeg gemiddeld:
a. van de koeien 100 gulden
b. de vaarsen 90 gulden
c. slachtvee 115 gulden.
De gemiddelde prijs der boter over het gehele jaar was 1,14 gulden per kilogram.
Op de twee jaarmarkten werden gemiddeld aangevoerd 125 stuks vee.
Op de weekmarkten werden gedurende het gehele jaar aangevoerd en verkocht 29.833 kilogram boter.
In de gemeente is aanwezig een niet-gegradueerde veearts genaamd Antonius Smits, die in het bezit is ener vergunning zoals bedoeld wordt bij art. 15 der wet van 8 juli 1874 (Staatsblad no 98).
De verbetering der bemesting bestaat voornamelijk in het gebruik van guano en ook doch minder van as. Voor zover kan worden nagegaan zijn 53.000 kilogramn guano ingevoerd, waarvan ruim de helft in de gemeente is verbruikt.
| Gewassen met opbrengsten in 1877 | ||
|---|---|---|
| gewas | hectaren | opbrengst |
| rogge | 775 | 15.500 hl 20 hl/ha 3.200 kilo stro/ha |
| haver | 325 | 6.825 hl 21 hl/ha 2.400 kilo stro/ha |
| boekweit | 120 | 1.920 hl 26 hl/ha 2.400 kilo stro/ha |
| veenboekweit | 500 | 9.000 hl 18 hl/ha |
| erwten | 18 | 288 hl 16 hl/ha 600 kilo stro/ha |
| aardappelen | 235 | 43.125 hl 175 hl/ha |
| winterkoolzaad | 45 | 720 hl 16 hl/ha |
| vlas | 65 | 225 kg 9 hl zaad/ha 10,25 gulden/hl zaad |
| lijzaad | 9 hl | |
| tabak[1] | - | - |
| mangelwortelen | 15 | 750.000 kilo 50.000 kilo/ha |
| wortels | 25 | 3.000 hl 200 hl/ha |
| wortels als ondervrucht | 25 | 1575 hl 75 hl/ha |
| 160 | ||
| herfstspurrie | 530 | |
| groen gemaaide klaver | 60 | |
Granen - De regen was bij het uitzaaien wel wat overtollig, doch door de zachte winter heeft zich de rogge toch goed ontwikkeld en overigens geregeld voorspoedig gegroeid en alhoewel het inoogsten tevebns door de regen werd bemoeilijkt is daardoor toch geen noemenswaardige schade veroorzaakt. De oogst is over het algemeen gunstig.
Haver - De haver was door het natte weder wat te laat kunnen worden gezaaid, later wat te mals opgegroeid en dientengevolge tegen de grond gevallen, zodat de opbrengst beneden middelmatig bleef en de kwaliteit slecht is. Ook bij het inoogsten ondervond men veel last van de regen.
Boekweit - De boeiweit groeide voortdurend voorspoedig, de opbrengst is dan ook groot en de kwaliteit goed.
Veenboekweit - Het regenachtig weder bemoeilijkte het veenbranden doch de plant genoot vanaf het uitzaaien van de korrel geregeld goed weer. De opbrengst is dan ook bevredigend, echter de kwaliteit minder dan bij de zandboetweit.
Erwten - Het grootste gedeelte der erwten groeide voortdurend bevredigend op en leverde een voldoende oogst. De erwten die minder gunstig stonden waren erg vermaaid (verwormd).
Aardappelen - Ten gevolge der veelvuldig gevallen regen konnen de aardappelen te laat worden gepoot. Evenwel groeide dezelve voorspoedig op, doch reeds vroegtijdig vertoonde zich de gewone ziekte van het loof, waardoor zij hunne wasdom verloren, evenwel werd de aaardappel zelf als het ware niet aangetast. De opbrengst bleef evenwel beneden de verwachting en de kwaliteit laat over het algemeen zeer veel te wensen over.
Winterkoolzaad - De plant stond bevredigend, doch werd in de winter erg benadeeld door het schadelijk gedierte, namelijk koolduiven die dezelve afeten
Vlas - Het vlas groeide slecht zonder dat daarvoor bepaalde reden kan worden aangegeven. De vlasteelt onder de gemeente bestaat nagenoeg uitsluitend voor zoveel die voor eigen gebruik nodig is.
Voedergewassen - De mangels en wortelen als hoofgewas zijn bevredigend gegroeid. De knollen leverden een meer dan middelmatig beschot op doch de spurrie was laat en liet veel te wensen over. De klaver groeide bevredigend, deze wordt van het veld groen opgevoederd.
Wei- en hooilanden - Er was 960 hectare weil- en hooiand met een geschatte gemiddelde opbrengst van 5.400 kilo hooi per hectare. De weilanden groeiden voorspoedig door de veelvuldige regen wat de groei van het gras vooral bevordert. Om dezelfde reden was de tweede snede meer dan bevredigend doch deze wordt slechts bij uitzondering gehooid en gewoonlijk aan het veld opgevoederd.
| Veestapel in Deurne en Liessel in 1877 | |
|---|---|
| Soort | aantal |
| veulenmerries en (vermoedelijk) drachtige merries | 13 |
| veulens en paarden onder drie jaar | 12 |
| overige paarden | 242 |
| ezels en muilezels | 1 |
| springstieren | 6 |
| melkkoeien en melkvaarzen | 1370 |
| kalveren, pinken en hokkelingen | 485 |
| mestossen en ander mestvee | 180 |
| trekossen | 141 |
| in de loop van het jaar gemeste en geslachte kalveren | 25 |
| schapen | 1.480 |
| aantal houders van schaapskudden op gemeenteweiden | 40 |
| uitgevoerde lammeren | 535 |
| geiten en bokken | 380 |
| varkens | 540 |
| in de loop van het jaar geboren, gemeste en geslachte varkens | 415 |
| kippen | 1.870 |
| eenden | 65 |
| bijenkorven | 2.750 |
| gemiddeld honinggewicht per korf | 7,5 kg |
| gemiddeld wasgewicht per korf | 0.75 kg |
| kiloprijs honing | 0,50 gulden |
| kiloprijs ruwe bijenwas | 0,80 gulden |
Er waren twee veefondsen die zeer gunstig werken en waaraan nagenoeg alle veehouders deelnemen.
Ontginning van woeste gronden geschiedt voortdurend en op vrij uitgebreide schaal, xo het schijnt met gunstig gevolg.
Bronnen, noten en/of referenties
|