Zuivelfabriek Sint-Hubertus
De rooms-katholieke Stoomzuivelfabriek Sint Hubertus aan de Oude Molenweg nr. 6 (later gewijzigd in Oude Molen 6) in Liessel werd in 1907 gebouwd.
Voorganger
Deze fabriek was de rechtstreekse opvolger van de in 1893 in Liessel, als eerste in Brabant, opgerichte Vereniging voor Boterfabricage.
Jan Berkvens, een broer van Mgr. Berkvens was de grondlegger van deze coöperatieve fabriek voor boterbereiding. Hij was tevens de eerste voorzitter. Het fabriekje werd destijds in 1893 gebouwd op het huidige adres Mgr. Berkvensstraat 17 in Liessel.
Oprichting
In een vergadering van 7 maart 1907 besloten de leden van de coöperatie tot de bouw van een stoomzuivelfabriek. Al op 23 november 1907 werd de fabriek in werking gesteld. De heer P. Wijssen werd benoemd tot eerste directeur voor een jaarwedde van f 550,-.
De oprichting van de Coöperatieve Stoomzuivelfabriek Sint Hubertus bij notariële akte vond pas op 15 maart 1915 plaats.
Bestuursvoorzitter was Gerardus van Loon (1879-1952). Verder werd het bestuur gevormd door ondervoorzitter Leonardus Hikspoors (1862-1931), en de bestuursleden Caspar van Vroonhoven, Leonardus Verbugt en Willem Geboers. In 1918 werd Joannes Hubertus Sijbers (1882-1979) directeur en tevens secretaris; hij bleef tot in 1949 in functie.
Doelstelling
In de statuten van 1915 werd de doelstelling van de Roomsch Katholieke coöperatie als volgt geformuleerd:
- Het doel van de vereeniging en het voorwerp van haar onderneming is: in een door haar te drijven zuivelfabriek melk, afkomstig van de koeien van haar leden, voor gemeenschappelijke rekening te verwerken en de daaruit verkregen producten óf zelf óf in vereeniging met derden verkoopen. Ook kan het verkoopen van melk en van bijproducten van de zuivelbereiding voorwerp harer onderneming zijn. Tevens kan de vereeniging te harer behoeve woningen of andere gebouwen stichten of koopen, zoo noodig met aankoop van de vereischte terreinen. De vereeniging kan zich – bij besluit van de ledenvergadering – als lid of deelgenoote aansluiten bij vereenigingen of ondernemingen, die bevordering van belangen van het zuivelbedrijf ten doel hebben.
De aanvoer van melk gebeurde nog in kruiken en met paard en wagen. De genummerde kruiken werden bij de boeren opgehaald en, nadat ze bij de zuivelfabriek geledigd waren, later op de dag weer thuis gebracht. Tijdens het laden en lossen werden de karren op "de dam" (steunen) gezet, zodat het gewicht van de kar niet op de rug van het paard drukte. Het paard kon dan rustig zijn "hekselzak" met haver leegeten.
Afloop
In 1958 kwam een fusie met zuivelfabriek Sint Isidorus in Deurne tot stand. Het gebouw werd in 1959 door Boerenbond Liessel aangekocht en gedeeltelijk in gebruik genomen als opslagruimte. Een gedeelte werd toen gesloopt. Nadat de schoorsteen al meer dan tien jaar niet meer had hoeven trekken en het gevaar voor loszittende stenen te groot werd, werd de bijna twintig meter hoge schoorsteen van de oude zuivelfabriek op vrijdag 9 februari 1973 door een gespecialiseerd bedrijf uit Tilburg neergehaald.
Einde 1988 werd het gebouw helemaal afgebroken om plaats te maken voor woningbouw.
Literatuur
- Jubileumgids bij gelegenheid van het 50-jarig bestaan in november 1957
- Harrie Martens boek De historie van Liessel in beeld bladzijde 43
Foto: collectie Ton Hartjens