U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Kruisstraat: verschil tussen versies

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Geen bewerkingssamenvatting
Geen bewerkingssamenvatting
 
(8 tussenliggende versies door 3 gebruikers niet weergegeven)
Regel 1: Regel 1:
[[Bestand:07.211.jpg|thumb|right|400px|Het hekwerk van het voormalige [[Sint-Jozefziekenhuis]] werd nog door [[Hub van Doorne]] gesmeed. (foto: collectie gemeente Deurne)]]
[[Bestand:07.211.jpg|thumb|right|400px|Het hekwerk van het voormalige [[Sint-Jozefziekenhuis]] werd nog door [[Hubert Jozef van Doorne (1900-1979)|Hub van Doorne]] gesmeed.<br><small>foto collectie gemeente Deurne</small>]]
[[Image:Ant van den Mortel 1898.jpg|thumb|right|400px|In 1906 liet [[Antonius van de Mortel (1855-1933)|Antoni van de Mortel]] een nieuwe smederij met woonhuis bouwen in de Kruisstraat. Collectie briefhoofden heemkundekring]]
[[Image:Ant van den Mortel 1898.jpg|thumb|400px|In 1906 liet [[Antonius van de Mortel (1855-1933)|Antonie van de Mortel]] een nieuwe smederij met woonhuis bouwen in de Kruisstraat.<br><small>collectie briefhoofden heemkundekring</small>]]
De straatnaam ''' Kruisstraat ''' werd bij de [[wijkindeling van de gemeente Deurne per 1 oktober 1930]] officieel vastgesteld. In de bijlagen van besluit nr. 100 werd de straat omschreven als: ''vanaf het [[Haageind]] nabij de [[Pastorie aan de Kerkstraat|R.K. Pastorie]] naar den [[Bakelschendijk]]''. In de jaren 1930 werd deze straat ook wel de [[Gasthuisstraat]] genoemd.


De straatnaam ''' Kruisstraat ''' werd bij de [[wijkindeling van de gemeente Deurne per 1 oktober 1930]] officieel vastgesteld. In de bijlagen van besluit nr. 100 werd de straat omschreven als: ''vanaf het [[Haageind]] nabij de [[Pastorie aan de Kerkstraat|R.K. Pastorie]] naar den [[Bakelschendijk]]''.
==Straat van smeden en bouwvakkers==


== Smeden ==
De Kruisstraat had vroeger iets met smeden. Neem allereerst  [[Hubert Jozef van Doorne (1900-1979)|Hub van Doorne]] die zijn carrière begon als smid. Eigenhandig smeedde hij destijds het ijzeren hekwerk rond het voormalige [[Sint-Jozefziekenhuis]], dat plaats moest maken voor seniorenwoningen. Minder bekend is dat zijn overgrootvader [[Martinus van Doren (1800-1860)|Martinus van Doorne]], die ook smid van beroep was, van 1827 tot aan zijn dood in 1860 in de Kruisstraat woonde en dat ook zijn grootvader daar is geboren. De Van Doorne's woonden, gezien vanuit de [[Kerkstraat]], links van de splitsing met de [[Muggenhoek (Deurne)|Muggenhoek]], de straatnaam die moest wijken voor de [[Flemingstraat]]. Op die plek was later de Deurnese Stichting Ateliers ([[Destat]]) gehuisvest in de [[Huishoudschool Sancta Maria|voormalige vmbo-school]]. Vele jaren later, in 1947, startte ook [[Antonius Johannes van Osch (1920-2000)|Toon van Osch]], de grondlegger van [[Oskomera]], als smid in de Kruisstraat op adres D.153.


De Kruisstraat had vroeger iets met smeden. Neem allereerst onze [[Hub van Doorne]] die zijn carrière begon als smid. Eigenhandig smeedde hij destijds het ijzeren hekwerk rond het voormalige [[Sint-Jozefziekenhuis]], dat inmiddels plaats heeft moeten maken voor seniorenwoningen. Minder bekend is dat zijn overgrootvader [[Martinus van Doorne]], die ook smid van beroep was, van 1827 tot aan zijn dood in 1860 in de Kruisstraat woonde en dat ook zijn grootvader daar is geboren. De Van Doorne's woonden, gezien vanuit de [[Kerkstraat]], links van de splitsing met de [[Muggenhoek]], de straatnaam die heeft moeten wijken voor de [[Flemingstraat]]. Op die plek is nu de Deurnese Stichting Ateliers ([[Destat]]) gehuisvest in de voormalige VMBO-school. Velen jaren later (1947) is ook [[Toon van Osch]] als smid in de [[Kruisstraat D153]] gestart.
Begin 19de eeuw woonde daar [[Joannes van Neerven (1761-1831)|Jan Antoni van Neerven]]. Toen zijn enige dochter Willemijntje amper vier jaar oud was verloor hij zijn vrouw. Een kwart eeuw later herhaalde zich dit drama in de volgende generatie. Willemijn, inmiddels gehuwd, moeder van een eveneens vierjarig dochtertje en weduwe geworden van [[Leonardus Koppens (1786-1830)|Leendert Welt Koppens]], woonde in bij haar vader in de Kruisstraat. In de koude januarimaand van 1831 trok ze tijdens een onstuimige sneeuwstorm met een zak naar de [[Peel (gebied)|Peel]] om er wat turven te halen, maar ze werd de volgende dag doodgevroren in de sneeuw teruggevonden. Haar vader stierf nog datzelfde jaar. Haar dochter Francisca Koppens trouwde later met [[Wilhelmus van Dinther (1816-1893)|Willem van Dinther]] en vele tientallen Deurnenaren mogen haar hun voormoeder noemen.


Begin 19de eeuw woonde daar [[Jan Antoni van Neerven]]. Toen zijn enige dochter Willemijntje amper vier jaar oud was verloor hij zijn vrouw. Een kwart eeuw later herhaalde zich dit drama in de volgende generatie. Willemijn, inmiddels gehuwd, moeder van een eveneens 4-jarig dochtertje en weduwe geworden van [[Leonard Welt Koppens]], woonde in bij haar vader in de Kruisstraat. In de koude januarimaand van 1831 trok ze tijdens een omstuimige sneeuwstorm met een zak naar de [[Peel]] om er wat turven te halen, maar ze werd de volgende dag doodgevroren in de sneeuw teruggevonden. Haar vader stierf nog datzelfde jaar. Haar dochter Francisca Koppens trouwde later met [[Willem van Dinther]] en vele tientallen Deurnenaren mogen haar hun voormoeder noemen.
Ook de bekende Deurnese smedenfamilie [[Aldenzee]] woonde in de eerste helft van de 19de eeuw in de Kruisstraat. In december 1870 ging hun [[Brand van 11 december 1870|huis in vlammen op]], kort nadat het verkocht was aan de blauwverver [[Gerard Trines (1839-1893)|Gerard Trines]] maar terwijl het nog bewoond werd door [[Martinus Aldenzee (1845-1920)|Martinus Aldenzee]]. Deze smid woonde ongeveer op de plaats waar later de "goede moordenaar" [[Arnoldus van der Zanden (1876-1950)|Nol van der Zanden]] woonde bij de kruising met de [[Visser]].


Ook de bekende Deurnese smedenfamilie [[Aldenzee]] woonde in de eerste helft van de 19de eeuw in de Kruisstraat. In december 1870 ging hun huis, vlak nadat het verkocht was aan de blauwverver [[Gerard Trinus]] maar terwijl het nog bewoond werd door [[Martinus Aldenzee (1845-1920)]], in vlammen op. Deze smid woonde ongeveer op de plaats waar later de "goede moordenaar" [[Nol van der Zanden]] woonde bij de kruising met de [[Visser]].
Smid [[Antonius van de Mortel (1855-1933)|Antonius van de Mortel]] smeedde het ijzer sinds 1868 aan de overkant, op de plek waar tegenwoordig de bejaardenwoningen van [[Zonneland]] staan. Later ging het bedrijf over op zijn zoon [[Wilhelmus Antonius van de Mortel (1886-1947)|Willem]].


Smid [[Antonius van de Mortel (1855-1933)]] smeedde het ijzer sinds 1868 aan de overkant, op de plek waar nu de bejaardenwoningen van [[Zonneland]] staan. Later ging het bedrijf over op zijn zoon [[Willem van de Mortel (1886-1947)|Willem]].
Ook aan bouwvakkers was geen gebrek in de Kruisstraat. Op huisnummer [[Kruisstraat 10|10]] woonde [[Adrianus Martens (1892-1968)|Janus Martens]], die samen met zijn broer [[Johan Martens (1893-1963)|Jan]] een stucadoorbedrijf had. Hun buurman was [[Franciscus Henricus van den Einden (1887-1971)|Frans "Timmer" van den Einden]]. In 1915 startte [[Marinus Leonardus de Bijl (1880-1951)|Marinus Leonardus de Bijl]] in de Kruisstraat zijn timmerbedrijf. Later zou zijn zoon [[Leonardus Antonius de Bijl (1918-1988)|Leo]] het bedrijf overnemen.


== Bouwvakkers ==
[[Johannes Franciscus Fransen (1885-1959)|Jan Fransen]] startte er zijn houthandel en zijn zoon [[Antonius Johannes Fransen (1924-2010)|Toon]] bouwde het uit tot een bloeiend bedrijf.


Ook aan bouwvakkers was geen gebrek in de Kruisstraat. Op huisnummer [[Kruisstraat 10|10]] woonde [[Janus Martens]], die samen met zijn broer [[Johan Martens|Jan]] een stucadoorsbedrijf had. Hun buurman was [[Frans van den Einden|Frans "Timmer" van den Einden]]. In 1915 startte [[Marinus Leonardus de Bijl (1880-1951)|Marinus Leonardus de Bijl]] in de Kruisstraat zijn timmerbedrijf. Later zou zijn zoon [[Leonardus Antonius de Bijl (1918-1988)|Leo]] het bedrijf overnemen.
In 1960 werd de voormalige loods van [[houthandel  Fransen]] omgebouwd tot twee klaslokalen. [[Aloijsius Leonardus van de Burgt (1922-2014)|Louis van de Burgt]] gaf er, samen met [[Fons Jansen]], les aan jeugdige fabrieksarbeiders. Later zou deze [[levensschool]] verhuizen naar de voormalige [[Ulo]]-school, eerst in de [[Martinetstraat]] en vervolgens aan de [[Bakelseweg]].
<br>[[Jan Fransen]] startte er zijn houthandel en zijn inmiddels bejaarde zoon [[Toon Fransen|Toon]] bouwde het uit tot een bloeiend bedrijf.  


== Levensschool ==
{{Kaart|Kruisstraat Deurne}}


In 1960 werd voormalige loods van houthandel  [[Fransen]] omgebouwd tot twee klaslokalen. [[Louis van de Burgt]] gaf er, samen met [[Fons Jansen]], les aan jeugdige fabrieksarbeiders. Later zou deze [[levensschool]] verhuizen naar de voormalige [[Ulo]]-school, eerst in de [[Martinetstraat]] en vervolgens aan de [[Bakelseweg]].
Per 1 januari 1955 werd de oude huisnummering vervangen door de huidige adressen van straatnaam met huisnummer. Onderstaand ziet u het overzicht dat destijds gemaakt is.  
 
== Bewoners in 1953 ==
 
In 1953 werd de oude huisnummering vervangen door de huidige adressen van straatnaam met huisnummer. Onderstaand ziet u het overzicht dat destijds gemaakt is. Door de zandloper aan te klikken kunt de de betreffende kolom sorteren.
{| class="wikitable sortable"  
{| class="wikitable sortable"  
!colspan=3|Bewoners van de Kruisstraat per 1 januari 1955
|-
|-
! Hoofdbewoner
! Hoofdbewoner
Regel 32: Regel 29:
! Nieuw adres
! Nieuw adres
|-
|-
|Neerven-Hoebergen, wed. van||D.  8||Kruisstraat  2
|[[Hendricus van Neerven (1881-1941)|Neerven-Hoebergen, weduwe van]]||D.  8||[[Kruisstraat  2]]
|-
|-
|[[Johannes Antonius Dielissen (1922-2014)|Dielissen, Johannes A.]]||D.152||Kruisstraat 36
|[[Johannes Antonius Dielissen (1922-2014)|Dielissen, Johannes A.]]||D.152||[[Kruisstraat 36]]
|-
|-
|Verstappen, Josephus||D.153||Kruisstraat 34
|[[Johannes Josephus Verstappen (1924-1987)|Verstappen, Josephus]]||D.153||[[Kruisstraat 34]]
|-
|-
|Stokman, Frans J.A.J.||D.154||Kruisstraat 30
|Stokman, Frans J.A.J.||D.154||[[Kruisstraat 30]]
|-
|-
|[[Bijl,de Leonardus Antonius]]||D.155||Kruisstraat 26
|[[Leonardus Antonius de Bijl (1918-1988)|Bijl, Leonardus Antonius de]]||D.155||[[Kruisstraat 26]]
|-
|-
|Manders, Hendricus M.||D.155||Kruisstraat 24
|[[Hendricus Martinus Manders (1922-1968)|Manders, Hendricus M.]]||D.155||[[Kruisstraat 24]]
|-
|-
|[[Jan Fransen|Franssen, Johannes F.]]||D.159||Kruisstraat 20  
|[[Johannes Franciscus Fransen (1885-1959)|Franssen, Johannes F.]]||D.159||[[Kruisstraat 20]]
|-
|-
|Manders, Johannes H||D.160||Kruisstraat 18  
|[[Johannes Hendricus Manders (1905-1970)|Manders, Johannes H]]||D.160||[[Kruisstraat 18]]
|-
|-
|Einden,van den Franciscus H.||D.161||Kruisstraat 14
|[[Franciscus Henricus van den Einden (1887-1971)|Einden, van den Franciscus H.]]||D.161||[[Kruisstraat 14]]
|-
|-
|[[Johan Martens (1893-1963)|Martens, Johan]]||D.162||Kruisstraat 12
|[[Johan Martens (1893-1963)|Martens, Johan]]||D.162||[[Kruisstraat 12]]
|-
|-
|Martens, Adrianus <ref>zoon van [[Petrus Martens (1865-1926)]].</ref>||D.163||Kruisstraat 10
|[[Adrianus Martens (1892-1968)|Martens, Adrianus]]||D.163||[[Kruisstraat 10]]
|-
|-
|Einden,van den Catharina||D.164||Kruisstraat 8
|[[Catharina Maria van den Einden (1896-1981)|Einden, van den Catharina]]||D.164||[[Kruisstraat 8]]
|-
|-
|Veenbedrijf||D.164a||Kruisstraat 6a  
|[[Gemeentelijk Veenbedrijf|Veenbedrijf]]||D.164a||[[Kruisstraat 6a]]
|-
|-
|[[Antonius Boerenkamps (1899-1990)|Boerenkamp, Antonius]]||D.165||Kruisstraat 6  
|[[Antonius Boerenkamps (1899-1990)|Boerenkamp, Antonius]]||D.165||[[Kruisstraat 6]]
|-
|-
|Rakels, Wilhelmus||D.165a||Kruisstraat 4
|[[Wilhelmus Rakels (1902-1974)|Rakels, Wilhelmus]]||D.165a||[[Kruisstraat 4]]
|-
|-
|[[Patronaatgebouw Rust Roest|Parochiehuis]]||D.166||Kruisstraat 1
|[[Patronaatgebouw Rust Roest|Parochiehuis]]||D.166||[[Kruisstraat 1]]
|-
|-
|Zusterklooster||D.167||Kruisstraat 3
|[[Huize St. Joseph (Kruisstraat)|Zusterklooster]]||D.167||[[Kruisstraat 3]]
|-
|-
|Burgt,van den Ludovicus H.||D.168||Kruisstraat 5
|[[Ludovicus Henricus van der Burgt (1883-1971)|Burgt, van den Ludovicus H.]]||D.168||[[Kruisstraat 5]]
|}
|}
{{
 
#display_point:
 
service=googlemaps
{{Appendix|2=
|address=Kruisstraat deurne
* [[Pieter Koolen]] – "Kruisstraat" - aflevering 26 in de serie [[Historische verkenningen]] ([[Heemkundekring H.N. Ouwerling]]) in het [[Weekblad voor Deurne]] van 27 maart 2008
|zoom=17
----
|height=400
{{references}}
|width=500
|type=hybrid
}}
}}


== Literatuur ==
*[[Pieter Koolen]] – "Kruisstraat" - afl. 26 in de serie [[Historische verkenningen]] ([[Heemkundekring H.N. Ouwerling]]) in [[Weekblad voor Deurne]] van 27 maart 2008
{{appendix}}
[[categorie:straat]]
[[categorie:straat]]

Huidige versie van 30 dec 2022 om 10:30

Het hekwerk van het voormalige Sint-Jozefziekenhuis werd nog door Hub van Doorne gesmeed.
foto collectie gemeente Deurne
In 1906 liet Antonie van de Mortel een nieuwe smederij met woonhuis bouwen in de Kruisstraat.
collectie briefhoofden heemkundekring

De straatnaam Kruisstraat werd bij de wijkindeling van de gemeente Deurne per 1 oktober 1930 officieel vastgesteld. In de bijlagen van besluit nr. 100 werd de straat omschreven als: vanaf het Haageind nabij de R.K. Pastorie naar den Bakelschendijk. In de jaren 1930 werd deze straat ook wel de Gasthuisstraat genoemd.

Straat van smeden en bouwvakkers[bewerken | brontekst bewerken]

De Kruisstraat had vroeger iets met smeden. Neem allereerst Hub van Doorne die zijn carrière begon als smid. Eigenhandig smeedde hij destijds het ijzeren hekwerk rond het voormalige Sint-Jozefziekenhuis, dat plaats moest maken voor seniorenwoningen. Minder bekend is dat zijn overgrootvader Martinus van Doorne, die ook smid van beroep was, van 1827 tot aan zijn dood in 1860 in de Kruisstraat woonde en dat ook zijn grootvader daar is geboren. De Van Doorne's woonden, gezien vanuit de Kerkstraat, links van de splitsing met de Muggenhoek, de straatnaam die moest wijken voor de Flemingstraat. Op die plek was later de Deurnese Stichting Ateliers (Destat) gehuisvest in de voormalige vmbo-school. Vele jaren later, in 1947, startte ook Toon van Osch, de grondlegger van Oskomera, als smid in de Kruisstraat op adres D.153.

Begin 19de eeuw woonde daar Jan Antoni van Neerven. Toen zijn enige dochter Willemijntje amper vier jaar oud was verloor hij zijn vrouw. Een kwart eeuw later herhaalde zich dit drama in de volgende generatie. Willemijn, inmiddels gehuwd, moeder van een eveneens vierjarig dochtertje en weduwe geworden van Leendert Welt Koppens, woonde in bij haar vader in de Kruisstraat. In de koude januarimaand van 1831 trok ze tijdens een onstuimige sneeuwstorm met een zak naar de Peel om er wat turven te halen, maar ze werd de volgende dag doodgevroren in de sneeuw teruggevonden. Haar vader stierf nog datzelfde jaar. Haar dochter Francisca Koppens trouwde later met Willem van Dinther en vele tientallen Deurnenaren mogen haar hun voormoeder noemen.

Ook de bekende Deurnese smedenfamilie Aldenzee woonde in de eerste helft van de 19de eeuw in de Kruisstraat. In december 1870 ging hun huis in vlammen op, kort nadat het verkocht was aan de blauwverver Gerard Trines maar terwijl het nog bewoond werd door Martinus Aldenzee. Deze smid woonde ongeveer op de plaats waar later de "goede moordenaar" Nol van der Zanden woonde bij de kruising met de Visser.

Smid Antonius van de Mortel smeedde het ijzer sinds 1868 aan de overkant, op de plek waar tegenwoordig de bejaardenwoningen van Zonneland staan. Later ging het bedrijf over op zijn zoon Willem.

Ook aan bouwvakkers was geen gebrek in de Kruisstraat. Op huisnummer 10 woonde Janus Martens, die samen met zijn broer Jan een stucadoorbedrijf had. Hun buurman was Frans "Timmer" van den Einden. In 1915 startte Marinus Leonardus de Bijl in de Kruisstraat zijn timmerbedrijf. Later zou zijn zoon Leo het bedrijf overnemen.

Jan Fransen startte er zijn houthandel en zijn zoon Toon bouwde het uit tot een bloeiend bedrijf.

In 1960 werd de voormalige loods van houthandel Fransen omgebouwd tot twee klaslokalen. Louis van de Burgt gaf er, samen met Fons Jansen, les aan jeugdige fabrieksarbeiders. Later zou deze levensschool verhuizen naar de voormalige Ulo-school, eerst in de Martinetstraat en vervolgens aan de Bakelseweg.


Bezig met het laden van de kaart...


Per 1 januari 1955 werd de oude huisnummering vervangen door de huidige adressen van straatnaam met huisnummer. Onderstaand ziet u het overzicht dat destijds gemaakt is.

Bewoners van de Kruisstraat per 1 januari 1955
Hoofdbewoner Oude nr Nieuw adres
Neerven-Hoebergen, weduwe van D. 8 Kruisstraat 2
Dielissen, Johannes A. D.152 Kruisstraat 36
Verstappen, Josephus D.153 Kruisstraat 34
Stokman, Frans J.A.J. D.154 Kruisstraat 30
Bijl, Leonardus Antonius de D.155 Kruisstraat 26
Manders, Hendricus M. D.155 Kruisstraat 24
Franssen, Johannes F. D.159 Kruisstraat 20
Manders, Johannes H D.160 Kruisstraat 18
Einden, van den Franciscus H. D.161 Kruisstraat 14
Martens, Johan D.162 Kruisstraat 12
Martens, Adrianus D.163 Kruisstraat 10
Einden, van den Catharina D.164 Kruisstraat 8
Veenbedrijf D.164a Kruisstraat 6a
Boerenkamp, Antonius D.165 Kruisstraat 6
Rakels, Wilhelmus D.165a Kruisstraat 4
Parochiehuis D.166 Kruisstraat 1
Zusterklooster D.167 Kruisstraat 3
Burgt, van den Ludovicus H. D.168 Kruisstraat 5


Bronnen, noten en/of referenties