U steunt de heemkundekring door lid of vriend te worden.
Iedere eerste maandag- en woensdagochtend van de maand van 10 tot 12 uur kunt u ons bezoeken in het heemhuis.

Helmondseweg

Uit DeurneWiki, de historische encyclopedie voor groot-Deurne.
Naar navigatie springen Naar zoeken springen
Helmondschestraat richting Markt.
foto Thom van der Straaten
Rechts het begin van de Helmondschestraat rond 1935, gezien vanaf de Markt.
foto collectie Peter Aarts
Helmondseweg met links De Pelikaan. Links van De Pelikaan was het Modderpèèjke.
foto collectie gemeente Deurne
Dorpsgezicht met de Helmondschestraat nabij de kruising met de Heuvelstraat en de Helmondschendijk in 1917. br>foto collectie Thom van der Straaten
Helmondseweg, gedeelte nabij de Helmondseweg 65.
foto collectie Ton Hartjens
Westelijk deel van de Helmondseweg in de zomer.

De straatnaam Helmondseweg werd per 1 januari 1955 ingevoerd en kwam voort uit de Helmondschestraat en de Helmondschendijk.

Tracé[bewerken | brontekst bewerken]

Het tracé was vanaf de 19e eeuw tot 1964 een onderdeel van de provinciale verbindingsweg tussen Helmond en Venray en liep vanaf de grens bij de Rakt tot aan het pand Markt 10 (herberg De Gouden Leeuw en later modemagazijn De Zon). In 1964 werd het beheer en het onderhoud van de Helmondseweg door de provincie aan de gemeente Deurne overgedragen.

Aanleg 1859[bewerken | brontekst bewerken]

De veelvuldige zandverstuivingen maakten het onderhoud van de oude verbindingsweg naar Helmond via de Zandbosweg bijna onmogelijk en daarom werd in 1859 besloten tot de aanleg van een weg. Helemaal willekeurig was de aanleg van deze nieuwe weg niet. Er was al een pad, weliswaar niet in de huidige rechte vorm, dat vanaf de kerk naar de Kleine Bottel , de grens bij de Rakt en vandaar verder naar Brouwhuis liep. Bij genoemde hoeve kruiste dit het pad dat men, komend van Helmond of de Molenhof, bewandelde als men richting Liessel ging. De weg werd destijds aangelegd door de heer Van de Griendt, dezelfde die enkele jaren daarvoor 610 hectaren grond van de gemeente Deurne gekocht had en er Helenaveen op stichtte.

De Helmondseweg was van oudsher een onderdeel van de provinciale verbindingsweg tussen Helmond en Venray die oorspronkelijk liep vanaf de grens bij de Rakt, langs hotel De Zwaan, het pand Markt 10 (Herberg De Gouden Leeuw en later modemagazijn De Zon) door het haageind richting Venray. In de periode tussen 1930 en 1955 het deel tussen de Markt en de Heuvelstraat Helmondschestraat en vandaar naar de grens Helmondschendijk. In 1964 werd het beheer en het onderhoud van de Helmondseweg door de provincie aan de gemeente Deurne overgedragen.

De bestaande verkeersmaatregelen verloren daardoor hun rechtsgeldigheid en moesten opnieuw, nu door de gemeenteraad, worden vastgesteld. B. en W. maakten toen van die gelegenheid gebruik om van de Markt een gewone rotonde te maken waardoor de Helmondseweg vanaf dat moment korter werd en bij Bio Vink begon.

Tolweg[bewerken | brontekst bewerken]

De provincie wilde de aanleg van die weg destijds wel bekostigen maar er moesten tolposten komen om daarmee de investering enigszins terug te verdienen. In het bestek voor de aanleg van de weg, opgesteld op 25 oktober 1860 door de ingenieur van Rijkswaterstaat J. de Kruijff, werden onder meer opgenomen vier stuks tolboomen, met scheeringen, tariefborden, lantaarns, palen enz..[1] Op 30 november 1860 werden de tolposten publiek verpacht. De pachter van de tolpost betaalde jaarlijks het pachtgeld aan de provincie en kon het geïnde tolgeld zelf houden. Het pachtgeld varieerde van 40 tot 80 gulden per jaar. De eerste pachters waren Theodorus Wilh. Passtoors, Peter van Dijk en Antonie van Deursen, allen uit Deurne, en Peter van Bree uit Helmond.[2] Een van die tolposten kwam bij de bocht waar de weg bijna tot aan de spoorlijn komt. Het is onbekend wie de eerste bewoner en tolpachter daar was. Later woonden er achtereenvolgens Andries Hurkmans, Hubertus van de Vranden en Thies Mertens. Het was aantrekkelijk om bij zo'n tolpost ook een herberg te hebben. Het paard was na een lange rit vanuit Helmond dorstig en de voerman had dikwijls na zijn handelstransacties in de stad enkele centen in de knip. Bovendien dwong de slagboom of barrière man en paard tot stoppen. Café De Barrière, in de volksmond ook wel 't Brierke genoemd, sloot in augustus 1978 definitief de tapkraan. De tolpost hield het minder lang uit, die werd waarschijnlijk al opgedoekt bij de afschaffing van de tolgelden op provinciale en rijkswegen per 1 januari 1875, toen de weggebruikers belasting op paarden en trekdieren moesten gaan betalen.


Dorpsstraat[bewerken | brontekst bewerken]

In sommige literatuur wordt beweerd dat het gedeelte tussen de Markt en Heuvelstraat ooit Dorpsstraat zou hebben geheten. Voor de onderbouwing van die bewering is in de formele archieven nog geen bewijs gevonden.

Bio-Vink[bewerken | brontekst bewerken]

De in 1941 door Jos Deltrap ontworpen en in opdracht van Hub van Doorne gebouwde bioscoop Bio-Vink was de opvolger van de concertzaal Scala van Janus Jonkers.

Protestantse kerk[bewerken | brontekst bewerken]

In 1817 werd de protestantse kerk gebouwd. Pieter van de Mortel nam voor 387 gulden het metselwerk aan en Adriaan van de Mortel verzorgde voor 531 gulden het timmerwerk. Het protestantse kerkhof werd pas in 1863 in gebruik genomen. Binnen dit kerkhof is met met het éénmansgraf van Erwin Michael Joseph feitelijk nog een joodse begraafplaats.

Pastorie[bewerken | brontekst bewerken]

De voormalige protestantse pastorie en latere muziekschool Aaltje Noordewier werd vooral bekend als het geboortehuis van de beroemde domineesdochter en zangeres Aaltje Reddingius. Bij gelegenheid van haar honderdste geboortedag werd er door haar leerlinge Aafje Heijnis een bronzen beeld Orpheus met de harp van Frans Jacobs onthuld.

Pelikaan[bewerken | brontekst bewerken]

Iets westelijk van de plek waar Hub van Doorne en zijn vrouw Rie Reijnders hun standbeeld hebben stond vroeger bierbrouwerij de Pelikaan. Dat gebouw werd ooit nog door Van Doorne, samen met een flink geldbedrag, aan de Deurnese gemeenschap geschonken om er een muziekschool van te maken, maar uiteindelijk viel het toch onder de slopershamer.

Ten Velde[bewerken | brontekst bewerken]

Tegenover de Pelikaan stond vroeger de al lang verdwenen hoeve Ten Velde, die in de Middeleeuwen waarschijnlijk de hoeve was van waaruit de abt van Echternach en de hertog van Brabant jaarlijks hun zaken in Deurne kwamen regelen.

Modderpèèjke[bewerken | brontekst bewerken]

Het Modderpèèjke, ook wel het Vòjlpèèjke genoemd, naast de Pelikaan was een pad waardoor honderden Deurnese schooljongens in de loop der jaren naar de school aan de Zandbosweg gingen

Leonhardi[bewerken | brontekst bewerken]

Het pand van de overste Leonhardi, dat nog op oude kaarten als zodanig wordt aangeduid, moeten we zoeken op de plek waar tegenwoordig het Chinees restaurant is. De oprukkende Fransen plunderden in 1793 zijn wijnkelder.

Schietbaan[bewerken | brontekst bewerken]

Van de oude schietbaan bij de Barrier, links van de toegangsweg naar het Rijtven, is behalve de afschermingswal en de zandberg die destijds de kogels moest opvangen ook de waarnemingskelder bewaard gebleven. Door inspanningen van de heemkundekring en met medewerking van de Stichting ORO wordt deze baan met de daarbij horende schietpoorten gerestaureerd.

Huisnummering 1950-1955[bewerken | brontekst bewerken]

In de periode 1950-1955 werd in de gemeente Deurne de oude wijkindeling vervangen door de huidige adressering met straatnaam waarbij de even huisnummers aan de ene kant van de straat en oneven nummers aan de andere kant gesitueerd waren. Onderstaand ziet u de toen omgenummerde huizen met hun hoofdbewoner. Door op de zandloper te klikken kunt u de betreffende kolom sorteren.

Hoofdbewoner Oude nr Nieuw adres
Smeets, Peter C.1 Markt 8
Heijden van der, Arnoldina C.2 Markt 7
Knijnenburg, Petrus JW C.3 Markt 6
Vink, Petrus C.4 Helmondseweg 2
Bijl, de Henricus J.A. C.5 Helmondseweg 4
Elderen, van Marinus J. C.6 Helmondseweg 6
Backus, Petrus H. C.6a Helmondseweg 8
Nelemans, Jacobus C.7 Helmondseweg 10
Nelemans, Christianus C.8 Helmondseweg 14
Ugen, Christiaan C.8a Helmondseweg 16
Goossens, Petrus E.J.M. C.9 Postpaadje 9
Verbakel, Johannes J. C.10 Postpaadje 7
Steeghs, Huberta G C.10a Postpaadje 3
Ham, van Petrus A.J.W. C.11 Helmondseweg 18
Wagenaar, Luitjen G. C.12 Helmondseweg 20
Hendriks, Henricus G.J.M C.13 Helmondseweg 24
Coolen, Wilhelmus J. C.14 Helmondseweg 32
Donkers, Wilhelmus J. C.15 Helmondseweg 34
Akker, van den Jan C.16 Helmondseweg 36
Konings, Godefridus J. C.17 Helmondseweg 38
Rijken, Sebergt A. C.36 Helmondseweg 46
Steegs-Sanders, wed. Johanna. C.37 Helmondseweg 48
Steegs, Antonius H. C.38 Helmondseweg 50
Matheij, Willibrodus H. C.39 Helmondseweg 52
Fransen, Cornelis C.39a Helmondseweg 54
Bommel, van Johannes H. C.39b Helmondseweg 56
Kerkhof, van de Antoon C.40 Helmondseweg 58
Fransen, Gerardus C.40a Helmondseweg 60
Brouwers, Theodorus C.41 Helmondseweg 68
Holtappels, Heinrich C.42 Helmondseweg 72
Wismans, Hendrikus C.43 Helmondseweg 74
Horen,van Petrus L.H. C.44 Helmondseweg 76
Vriens, Cornelis J. C.45 Helmondseweg 86
Aldenzee, Hendrikus J.W. C.46 Helmondseweg 90
Manders, Hendrikus C.47 Helmondseweg 106
Koolen, Frans C.50 Helmondseweg 112
Joosten, Petrus J. C.51 Helmondseweg 118
Kuijpers, Johannes W. C.52 Helmondseweg 120
Schrama, Gerardus & Nicolaas G. V.106 Helmondseweg 124
Hout, van Theodorus M. B.122a Helmondseweg 129
Keeren, Johannes B.123 Helmondseweg 127
Sanders-Smits, wed Johanna B.124 Helmondseweg 123
Vrande, van der Gerardus B.125 Helmondseweg 117
Mertens, Martinus B.126 Helmondseweg 115
Kessel, van Theodorus B.127 Helmondseweg 109
Veth, de Johannes B.127 Helmondseweg 109
Adriaans, Peter B.128 Kleine Bottel 5
Adriaans, Antonius B.128a Textielstraat 14
Wit de, Wilhelmus M. B.129 Kleine Bottel 3
Sanders, Wilhelmus M B.129a Kleine Bottel 7
de Wit Theodorus B.130 Helmondseweg 103
Vrande, van de Theodorus B.131 Helmondseweg 101
Nooijen, Arnoldus B.132 Helmondseweg 95
Franssen, Cornelis Helmondseweg 79
Lips, Willem H. B.132a Helmondseweg 71
Deursen, van Johannes B.133 Helmondseweg 65
Eijnden, van den Johannes B.133 Helmondseweg 65
Nunen, van Franciscus B.133c Helmondseweg 61
Berkmortel, van den Joh. B.133c Helmondseweg 61
Wees, van Johannes P. B.133d Helmondseweg 59
Nunen, van Johannes A. B.133e Helmondseweg 57
Bronsteijn, Johannes M. B.133e Helmondseweg 57
Stevens, Petrus F.H. B.133f Helmondseweg 55
Verbakel Adrianus J. B.134 Helmondseweg 53
Dinther, van Martinus B.135 Helmondseweg 49
Brouwers Antonius H. B.135 Helmondseweg 49
Steen, van der Hendrikus B.136 Helmondseweg 47
Brouwers, Marinus B.137 Helmondseweg 35
Roefs, Lambertus B.137a Helmondseweg 33
Obers, Leonard H. B.138 Helmondseweg 31
Wessing, Cornelia J.M. B.139 Helmondseweg 27
Bakel, van Wilhelmus H. B.140 Helmondseweg 25
Wijnhoven Johannes B.141 Helmondseweg 23
van Kessel Johannes B.142 Helmondseweg 17
Heijster, van Jozef B.142a Helmondseweg 9
Ooij, van Johannes P. B.142a Helmondseweg 9
Kantoor Ned.Heide Mij. B.142aa Helmondseweg 15
Openbare school B.142b Aaltje Reddingiusstraat 7
NederlandsHervormde Kerk B.143 Helmondseweg 5
Wismans Hubertus J B.144 Helmondseweg 1
Goor van de, Antonius EM B.146 Markt 5
Goossens, Harrie (café) Markt 4
Bezig met het laden van de kaart...
Bronnen, noten en/of referenties
  1. BHIC toegang 17 Archief Provinciaal Bestuur 1814-1920 inv.nr. 5832
  2. BHIC Toegang 17 Provinciaal bestuur inv.nr. 5835